Edebiyat-Yazılı

Edebiyat Yazılı sınavları :
9. sınıf 1. dönem 1. yazılı sınav => Örnek1, Örnek2,   
9. sınıf 1. dönem 2. yazılı sınav => Örnek1,
9. sınıf 1. dönem 3. yazılı sınav => Örnek1,
9. sınıf 2. dönem 1. yazılı sınav => Örnek1,
9. sınıf 2. dönem 2. yazılı sınav => Örnek1,
9. sınıf 2. dönem 3. yazılı sınav => Örnek1,

10. sınıf 1. dönem 1. yazılı sınav => Örnek1,
10. sınıf 1. dönem 2. yazılı sınav => Örnek1,  
10. sınıf 1. dönem 3. yazılı sınav => Örnek1, Örnek2,
10. sınıf 2. dönem 1. yazılı sınav => Örnek1,  
10. sınıf 2. dönem 2. yazılı sınav => Örnek1,
10. sınıf 2. dönem 3. yazılı sınav => Örnek1,

11. sınıf 1. dönem 1. yazılı sınav => Örnek1,
11. sınıf 1. dönem 2. yazılı sınav => Örnek1, 
11. sınıf 1. dönem 3. yazılı sınav => Örnek1, Örnek2,  
11. sınıf 2. dönem 1. yazılı sınav => Örnek1,  
11. sınıf 2. dönem 2. yazılı sınav => Örnek1,  
11. sınıf 2. dönem 3. yazılı sınav => Örnek1,  

12. sınıf 1. dönem 1. yazılı sınav => Örnek1, 
12. sınıf 1. dönem 2. yazılı sınav => Örnek1, Örnek2,
12. sınıf 1. dönem 3. yazılı sınav => Örnek1,  
12. sınıf 2. dönem 1. yazılı sınav => Örnek1,
12. sınıf 2. dönem 2. yazılı sınav => Örnek1,
12. sınıf 2. dönem 3. yazılı sınav => Örnek1,

=====BAŞADÖN======================================
 9. sınıf 1. dönem 1. yazılı sınav- Örnek 1: 
    

1. Güzel sanatları gruplandırarak edebiyatın güzel sanatlar içerisindeki yerini belirleyiniz. (10 puan)

 2. Güzel sanatların insan yaşamında ne gibi bir önemi vardır? Güzel sanatlar olmasaydı hayatımız nasıl olurdu? Bu sanatlardan örnekler vererek açıklayınız. (15 puan)

 3. Dil olmadan bir toplum, millet olabilir mi? Neden? Kısaca açıklayınız. (15 puan)

 4. “Çanakkale Savaşı Türk tarihinin dönüm noktalarından bir tanesidir. Bu zaferle ülke düşmandan tamamen temizlenmiştir. Düşman gemilerinin boğazdan geçişleri büyük oranda engellenmiş, karaya çıkanlarla da göğüs göğse bir mücadele örneği ortaya konmuştur. Bu savaş sonucunda tam bir insan kıyımı yaşanmıştır: beş yüz bin ölü…”

 Çanakkale Şehitlerine                        

Şu Boğaz harbi nedir? Var mı ki dünyada eşi?                                 
En kesif orduların yükleniyor dördü beşi.                                       
—Tepeden yol bularak geçmek için Marmara’ya-                             
Kaç donanmayla sarılmış ufacık bir karaya.
Ne hayâsızca tehaşşüd ki ufuklar kapalı!
Nerde gösterdiği vahşetle bu: bir Avrupalı

                   …          Mehmet Akif ERSOY

 

 Yukarıdaki iki metinde de Çanakkale Savaşı’ndan bahsedilmektedir. Aynı gerçeklik neden bu şekilde farklı

anlatılmıştır? (10 puan)

 5. a)  Aşağıdaki şiiri ahenk özellikleri bakımından (ölçü, durak, uyak şeması ve türü, kafiye ve redif) inceleyiniz. (10 puan)

 Elvan çiçeklerden sokma başına

Kudret kalemini çekme kaşına,

Beni unutursan doyma yaşına,

Gez benim aşkımla yâr melil melil

                                   Karacaoğlan

b)  “Meyden safâ-yi bâtın-ı humdur garaz hemân” dizesini hecelerin uzunluk-kısalık durumlarına göre işaretleyiniz. (5 puan)

 c)   Aşağıdaki şiirde ahengi sağlayan aliterasyon ve asonansları gösteriniz. (5 puan)

 PERDELER

Perdeler, hep perdeler...

Her yerde, her yerdeler.

Pencerede, kapıda,

Geçitte, kemerdeler...

Perdeler, hep perdeler...

 

Ya benim sevdiklerim,

Şimdi nerde, nerdeler?

Önü bomboş perdenin;

İçerde, içerdeler!

Perdeler, hep perdeler...

           N. Fazıl KISAKÜREK

 6. Aşağıdaki şiirin yazıldığı dönemdeki zihniyeti hakkında neler söyleyebiliriz? Açıklayınız. (30 puan)

ANADOLU

Yürüyordum: Ağlıyordu ırmaklar;

Yürüyordum: Düşüyordu yapraklar;

Yürüyordum: Sararmıştı yaylalar;

Yürüyordum: Ekilmişti tarlalar.

 

Bir ses duydum, dönüp baktım, bir kadın:

Gözler dönük, kaşlar çatık, yüz dargın;

Derileri çatlak, bağrı kapkara,

Sağ elinin nasırında bir yara

 

Başında bir eski püskü peştamal

Koltuğunda bir yamalı boş çuval...

 

—Ne o bacı?

— Ot yiyoruz, n'olacak!

—Tarlan yok mu?

— Ne öküz var, ne toprak...

Bugüne dek ırgat gibi didindim;

Çifte gittim, ekin biçtim, geçindim,

Bundan sonra...

— Kocan nerde?

— Ben dulum;

Kocam şehit, bir ninem var, bir oğlum.

— Soyun, sopun?

— Onlar dahi hep yoksul!

Ah Efendi, bize karşı İstanbul

Neden böyle bir sert, yalçın taş gibi?

Taşraların hayvanlık mı nasibi?

 

Hayır, hayır, bu nasibi almak için doğmadın.

Onun için doğdun ki sen kadınlığın hakkiyle

Ocağının karşısında saadete eresin,

Göğsünü kabarttıran anneliğin aşkıyla

Evladına sütün gibi pak duygular veresin.

Sen bir aziz yoldaşsın:

Senin sesin hayat için dövüşmeğe koşturur;

Senin sevgin vatan için fedakârlık öğretir;

Senin yüzün insan için bir merhamet duyurur;

Senin ile insanoğlu yeryüzünü şenletir.

Lakin bizler bu hakları unuttuk;

Kadınlığı hayvanlıkla bir tuttuk;

Ninen gibi sana dahi hor baktık;

Seni dahi garip, yoksul bıraktık!

 

Yazık, sana ağlamayan şiire;

Yazık, sana titremeyen vicdana,

Yazık, sana uzanmayan ellere;

Yazık, seni kurtarmayan insana

                   Mehmet Emin YURDAKUL

 Yukarıdaki şiirin yazıldığı dönemdeki zihniyeti hakkında neler söyleyebiliriz? Açıklayınız. (30 puan)

=====BAŞADÖN======================================
 9. sınıf 1. dönem 1. yazılı sınav- Örnek 2: 

1. Edebiyatın tanımını yapınız. (6p.)
     2. Edebiyatın güzel sanatlar içindeki yerini açıklayınız. (10p.)
     3. Sanat, kaça ayrılır, resim ve bale hangi sanat grubuna girer? (15p.)
     4. Aşağıdaki boşlukları doldurunuz. (12p.)

Resmin malzemesi fırça, boya, tuval; edebiyatın malzemesi ise ……………….dir.

Seslerin oluşumunu ve özelliklerini inceleyen bilim dalına ……………………denir.

Mısralarda aynı ünsüz harflerin tekrarlanmasından oluşan ahenge ………………denir.

Sanat eserinde okuyucuya ya da izleyiciye verilmek istenen iletiye ………………..denir.

5. Edebi metinlerin temel ifade şekilleri nelerdir? (6p.)

6. Edebi metin nedir? (10p.)

7. Şiirde zihniyet ne demektir? (10p.)

8. “Bir ağaç altına oturdum ve hasta dizimin zaviyesini her vakit ki itina ile ayarlayarak bacağımı uzattım. Bu zavallı uzvumun talihine ait hiçbir şey düşünmek istemiyordum, şuurumun hastalığım üstüne boşaltılacağı aydınlıktan kaçmak için ruhumun daha karanlık ve izbe hatlarına kendimi atıyor, daha korkunç ve karışık hayallere dalıyordum.”

zaviye: Açı. uzuv: Organ. izbe: Basık, boş ve nemli, kuytu yer.

                                                                               Peyami SAFA – Dokuzuncu Hariciye Koğuşu

a) Yukarıdaki edebî metinde………………………….. biliminden yararlanılmıştır. (3p.)

Şu Boğaz Harbi nedir? Var mı ki dünyada eşi?

En kesif orduların yükleniyor dördü beşi.

Tepeden yol bularak geçmek için Marmara’ya;

Kaç donanmayla sarılmış ufacık bir karaya.

                                                            Mehmet Akif ERSOY

b) Yukarıdaki şiirde ……………………….. biliminden yararlanılmıştır. (3p.)

9. Aşağıdaki cümleleri okuyunuz. Cümledeki bilgi doğruysa “D”, yanlışsa “Y” yazınız. (15p.)

a) (...) Kurmaca metinlerde, gündelik metinlerin tersine, soyut anlam boyutu öne çıkar.

b) (...) Heykel edebiyatla ilgili bir sanat dalıdır.

c) (...) Edebî eserler insanda güzel duygular, hayâller ve zevkler uyandırır.

d) (...) Edebî metinler, dilin şiirsellik işlevine dayanmaz.

e) (...) Hece ölçüsü Türk şiirinin en eski, ulusal ölçüsüdür.

NOT : İmla 10 puan üzerinden değerlendirilecektir.
---------o------------
           CEVAPLAR
     1. Edebiyat, bir duyguyu,bir fikri,bir düşünceyi,yazılı veya sözlü olarak edebi bir dille anlatma sanatına edebiyat denir.
     2. Edebiyatın güzel sanatlar içinde bir yere koyarken çok dikkat etmemiz gerekir. Yaygın olarak güzel sanat dalları 5 tane; Müzik,resim,heykel,mimarı ve edebiyattır. Edebiyat derken daha çok şiir kastedilir. Edebiyat bunlar içinde en soyut olan güzel sanat dalıdır. Çünkü malzemesi dildir. Malzemesinin dil olması onu herkes için olmanın yanı sıra milli bir sanat dalı haline getirilir.Edebiyatta eserin okuyucu ile karşı karşıya gelmesi, nesilden nesile aktarılması orijinalliğin korunması bakımından en avantajlı sanat dalıdır.Güzel sanatlar içinde edebiyat fayda ve güzellik amacı güder.
     3. Cevap : İşitsel (Fonetik) 3p.    Görsel (Plastik) 3p.  Dramatik (Ritmik) 3p.  Resim à         Görsel  3p.    Bale à  Dramatik  3p.
     4. Resmin malzemesi fırça, boya, tuval; edebiyatın malzemesi ise dildir. 3p.

Seslerin oluşumunu ve özelliklerini inceleyen bilim dalına fonetik denir. 3p.

Mısralarda aynı ünsüz harflerin tekrarlanmasından oluşan ahenge aliterasyon denir. 3p.

Sanat eserinde okuyucuya ya da izleyiciye verilmek istenen iletiye bağlam (tema) denir. 3p.
     5. Manzum 3p.            Mensur 3p.    veya        Nazım 3p.     Nesir 3p.
     6. Düşünce ve duyguları güzel ve etkili kılmak için estetik bir duyum sağlamak amacıyla biçimsel ve içeriksel özellikleriyle belirli bir düzeye ulaşabilen yazılı eserlere edebi metin denir. Herhangi bir metnin edebi eser sayılabilmesi için sanatsal bir değer taşıması gerekir.Edebi metin nazım(manzum)ve nesir (mensur) olabilir.
     7. Bir medeniyetin zihniyet ve kültür dünyasını gözardı ederek edebi metne yaklaşamayız. Bir dönem içinde yazılan şiiri anlayabilmemiz için o dönem insanının hayata bakış açısını mutlaka bilmemiz gerekir.Bu bakış açısında içinde yaşadığı özellikleri ile ilgilidir.Sanatkar kendi birikimine zekasına sanatçı gücüne psikolojisine nesneleri ve olayları algısına ve bunu ifade gücüne göre toplumsal,kültürel bir çerçeve içinde eserini ortaya koyar.Bir edebi metnin zihniyetinin anlaşılabilmesi için okuyucunun onu anlaması ve bir takın ön bilgilere sahip olması gerekir. Sanat eseri kendi kültürü ile kendi medeniyeti ile vardır ve bir anlam ifade eder.En önemlisi eserlerini tarih içindeki yerinden değerlendirmek ayrı düşünmelidir.Metinlerde okuyucu metinlerin zihinsel planı yani medeniyet ve medeniyet tarihi ortaya konduktan sonra muhattap edilmelidir.Zihniyet açısı ile tahsili ile, düşünüş biçimi ile, algısı ile her şey edebi esere yansır.
     8. a) Yukarıdaki edebî metinde Psikoloji biliminden yararlanılmıştır. (3p.)

Şu Boğaz Harbi nedir? Var mı ki dünyada eşi?

En kesif orduların yükleniyor dördü beşi.

Tepeden yol bularak geçmek için Marmara’ya;

Kaç donanmayla sarılmış ufacık bir karaya.

                                                            Mehmet Akif ERSOY

b) Yukarıdaki şiirde Tarih biliminden yararlanılmıştır. (3p.)
     9. a) ( D ) Kurmaca metinlerde, gündelik metinlerin tersine, soyut anlam boyutu öne çıkar. 3p.

b) ( Y ) Heykel edebiyatla ilgili bir sanat dalıdır. 3p.

c) ( D ) Edebî eserler insanda güzel duygular, hayâller ve zevkler uyandırır. 3p.

d) ( Y ) Edebî metinler, dilin şiirsellik işlevine dayanmaz. 3p.

     e) (D ) Hece ölçüsü Türk şiirinin en eski, ulusal ölçüsüdür. 3p.

=====BAŞADÖN======================================
 9. sınıf 1. dönem 2. yazılı sınav- Örnek 1: 

Gönlüm düştü bu sevdaya
Gel gör beni aşk neyledi
Başımı verdim kavgaya
Gel gör beni aşk neyledi

Ben yürürüm yana yana
Aşk boyadı beni kana
Ne akilim ne divane
Gel gör beni aşk neyledi

Mecnun oluben yürürüm
Dostu düşümde görürüm
Uyanır melul olurum
Gel gör beni aşk neyledi
…

Benzim sarı, gözlerim yaş
Bağrım pare, ciğerim baş
Halden bilen dertli kardaş
Gel gör beni aşk neyledi

Miskin Yunus biçareyim
Baştan ayağa yareyim
Dost elinden avareyim
Gel gör beni aşk neyledi

Yunus Emre

 

1. Yukarıdaki şiirin dördüncü nazım biriminin varsa kafiyesini, redifini ve kafiye örgüsünü tespit ediniz. (12 puan)

Kafiye             :

Redif               :

Kafiye örgüsü :

2. Yukarıdaki şiirini temasını bulunuz.(6 puan)

3. Yukarıdaki şiirin zihniyetini tespit ediniz.(10 puan)

4. Yukarıdaki şiirin nazım birimini tespit ediniz.(5 puan)

5. Yukarıdaki şiirin ölçüsünü tespit ediniz.(10 puan)

6. Aşağıda verilen mısraların karşılarına hangi edebi sanatların olduğunu yazınız.(12 puan)

A-Koca şehirde ışıklar dans ediyor.                :

B-Her an kalbimde sivri bir ok.                                  :

C-Göğün mağrur bakışlı bulutları.                  :

D-Tavşan dağa küsmüş, dağın haberi olmamış.         :

7. Aliterasyon sanatı nasıl oluşur?(5 puan)

8. Edebi metinlerin özelliklerinden beş tanesini yazınız.(10 puan)

A-

B-

C-

D-

E-

9. Dilin toplum hayatındaki önemini açıklayınız.(10 puan)

10. Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise (D), yanlış ise (Y) yazınız. (10 puan)

A- Güzel sanatlar dört gruba ayrılır.                                       (    )

B- Heykel sanatı Ritmik sanatlara girmektedir.                                  (    )

C- Sinema Görsel sanatlara girmektedir.                                            (    )

D- Dans İşitsel sanatlara girer.                                                           (    )

E- Edebiyat Dramatik sanatlara girmektedir.                          (    )

11. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun kelimeleri yazınız. (10 puan)

Şiirlerde ahenk ………………………………….. , ………………………………….. , ………………………………….. , ………………………………….., ………………………………….. unsurları ile sağlanır.
=====BAŞADÖN======================================
9. sınıf 1. dönem 3. yazılı sınav- Örnek 1: 

Nice Süleyman’lar tahta erişti

Tahta erişmedi, bahta erişti

Emrah’ın bir fena bahta erişti

Dahi koklamayız bu menekşeyi

1)Yukarıdaki dörtlüğün ilk üç dizesindeki uyak türü nedir?

A)Yarım Uyak    B)Zengin Uyak  C)Tam Uyak  D)Uyak yoktur   E)Cinaslı Uyak

 

Askerin bir ucu göründü Van’dan

Kılıcın kabzası görünmez kandan

Bağdat’ın içinde tozdan dumandan

Toz duman içinde kaldı Genç Osman

2) Yukarıdaki dizelerde aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü nitelik vardır?

A)Epik şiir     B)Lirik Şiir   C)Pastoral Şiir  D)Dramatik Şiir   E)Didaktik Şiir

 

Adam, elini uzattı; tam onu koparacağı sırada, mor menekşe: “Bana dokunma!” diye bağırdı.

3) Yukarıdaki cümlede en belirgin söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir? (89 ÖYS)

A) Teşbih (Benzetme)      B) Tezat     C) İstiare     D) Kinaye    E) İntak (Konuşturma)

 

4) Aşağıdaki nazım türlerinden hangisi Tekke edebiya­tında kullanılmamıştır?

A) ilâhi            B) şathiye C) semai    D) devriye           E) deme

 

“Sakin ve rüzgarsız havalarda, bacalar üzerinden bir türlü savrulup dağılmayan dumanlar birbiri üzerine nasıl birikirse, bu sesler de öylece göğün boşluğunda toplanıyor, kolay kolay dağılmıyordu.”

5) Yukarıdaki cümlede birbirine benzetilen iki şey aşağıdakilerden hangisidir? (84 ÖYS)

A) Hava-Rüzgar       B) Rüzgar-Duman     C) Hava-Ses    D) Duman-Gök     E) Duman-Ses

 

6) Divan edebiyatında “hicviye” denilen alaylı yergi şiirinin Halk edebiyatındaki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir? (97ÖYS)

A) Koşma          B) Semai          C) Taşlama    D) Destan        E) Türkü

 

7) Aşağıdakilerden hangisi (konularına göre) koşmanın türleri arasında yer almaz?

A)Güzelleme           C)Ağıt            D)Taşlama    B)Koçaklama          E)Mersiye

 

8)  Nar tanem, nur tanem, bir tanem

      Dili mercan, dizi mercan, dişi mercan

      Yoluna bin can koyduğum

      Gökte ararken yerde bulduğum

      Gülen ayvam, ağlayan narımsın

Yukarıdaki şiir hangi geleneğe aittir?

A.Serbest şiir geleneğine

B.Halk şiiri geleneğine

C.Divan şiiri geleneğine

D.Anonim halk şiirine.

E.Destan geleneğine

 

9) Bir Halk Edebiyatı ürünü olan “mani” ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Yazarları belli değildir.

B) Kafiye düzeni aaba şeklindedir.

C) Anlatılmak istenen duygu ve düşünce son iki dizede bulunur.

D) Hece ölçüsü ile söylenir.

E) Yalnızca aşk konusu işlenir.

 

10) I.değirmeni yürütür/ II.Bir ah çeksem /   III.Ne halden anlayan /IV.Gözüm yaşı/ V.dağı taşı eritir / VI.bulunur

Yukarıda parçalara ayrılan dizelerin anlamlı şekilde sıralanması aşağıdakilerden hangisidir?

A) I-II-V-IV-III-VI

B) V-VI-IV-II-I-III

C) II-V-IV-I-III-VI

D) VI-II-V-I-IV-III

E) IV-I-VI-III-II-V

 

11) Aşağıdakilerin hangisinde divan edebiyatı ürünleri bir arada verilmiştir?
A) Gazel- rubai-müstezat
B) Mersiye- şathiye- varsağı
C) Gazel-murabba-koşma
D) Semai-ilahi-kaside
E) Hicviye-murabba-türkü

 

12) Aşağıdaki dizelerden hangisi bir taşlamadan alınmış olabilir?   92 ÖYS

A)  Ayna almış perçem düzer

      Zülfün tarayı tarayı

B) Kırık çanağı yok ayran içecek

     Kahveye gelir de fincan beğenmez

C) Eğil dağlar eğil üstünden aşam

     Yeni talim gelmiş varam alışam 

D) Güzel gitti diye pınar ağladı

      Acıdı yüreğim yandı pınara

E) Avcılardan kaçmış ceylan misali

     Geçmiş dağdan dağa yoktur durağı

 

13) “Artık dağlar sırtlarından kürklerini attılar. Fakat henüz sabahları serince olduğundan omuzlarına sislerden birer atkı alıyorlar. Şimdi rüzgar, ağaçlar arasında ılık ılık esiyor. Hele böcekler… Görülecek şey!”   (85 ÖYS)

Parçada kişileştirilen varlık, aşağıdakilerden hangisidir?

A) böcekler     B) sisler         C) rüzgar      D) dağlar          E) ağaçlar

 

14) Aşağıdakilerden hangisinin nazım birimi farklıdır?

A) Gazel       B)İlahi      C)Mesnevi    D)Terkib-i Bend       E)Kaside

 

15) Aşağıdaki dizelerden hangisinde teşbih(benzetme) sanatı yoktur?

A) Benim gönlüm nihayetsiz tenha bir göldür

B) Sularında küçük, beyaz martılar yürür.

C) Daldan dala rüzgar gibi esmekte hevesler.

D) Ela gözler akşam gibi dolu, hicran dolu.

E) Saadet benziyor, boş bir seraba.

 

16)Aşağıdaki dizelerin hangisinde telmih(hatırlatma) sanatı vardır?

A) Yaşıyorsun gönüllerde, sır gibi kalplerdesin

B) Gecenin rengi siyah ya güne ne demeli

C)Döndü Mecnun’a gönül, her gece Leyla diyerek

D)Geceler böyle kalmaz, şafak söker sabah olur

E)Ayrılan yolun sonunda dudaklarda bir ah olur

 

17) Aşağıdaki dizelerin hangisinde tenasüp(uygunluk) sanatı vardır?

A) Sen var mısın, her yer güzel

     Gökler güzel, yerler güzel

B) Kendini kendinden gizledin niçin?

     Arılar, petekler, ballar bahane

C) Gözlerime çöken akşam gibisin

      Ruhumda bir alev, gözümde nemsin

D)  Beni yalan sözlerle kandırmaya çalışma,

      Gülme artık yüzüme, çıkma sakın karşıma

E)  Seni görmek hevesi doldu içime

      Doğdu ümit güneşi, doğdu ömrüme

 

18)Aşağıdaki dizelerden hangisinde mübalağa(abartma) sanatı vardır?

A)Salkım söğütler yıkıyordu suda saçlarını

B)Şairim, bu yıl yağan yağmur kadar şiir yazdım

C)Ben kanadı kırık bir kuş değilim

D)Atlılar kayboluyor güneşin battığı yerde

E)Topla eteklerini yerlere sürünmesin

 

19) Bir anlam inceliği oluşturmak için, söz söyleyenin bildiği bir durumu bilmez görünmesine ‘’tecahül-i arif’’ denir.

Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu tanıma uygun bir sanat vardır?

A)Kim bilir hangi diyarda, hangi ıssız yerdesin

B)Niçin baktın bana öyle, derdin nedir, durma söyle

C)Nisanda bahar müjdesi leylakla gelir

D)Niye sevdim ki seni, hep ağladım ömrümce

E)Nisan yağmuru mu yoksa üzülünce gözlerinden akan

 

20)Aşağıdakilerden hangisinde yer alan destan, birlikte verildiği Türk toplumuna ait değildir?

A) Şu-İskit(Saka) Türkleri

B) Oğuz Kağan-Hun Türkleri

C) Türeyiş-Uygur Türkleri

D)Alp Er Tunga-Göktürkler

E)Göç-Uygur Türkleri

 

21)Sagu türü ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

A) ‘’Sığır’’ şölenlerinde sevinç ve çoşkuyla söylenir.

B)Ölen kişiler için yazılır.

C)İslam öncesi Türk edebiyatına özgü ürünlerdendir.

D)Bu tür şiirler ‘’yuğ’’ diye anılan yas törenlerinde okunur.

E)Hece ölçüsü kullanılır.

 

22) Mutlaka bir ezgiyle söylenir.Kimin düzenlediği genellikle bilinmez.Bireysel toplumsal bir üzüntü dile getirilir.Asıl sözlerinin bulunduğu yere bent, her bendin sonunda tekrarlanan bölümlere de ‘’kavuştak’’ adı verilir.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisinden söz edilmektedir?

A)Koşma     B)Güzelleme     C)Türkü     D)Mani     E)Ninni

 

23)Aşağıdakilerden hangisi gazelin özelliklerinden değildir?

A)Güzellik,aşk, şarap, kadın konularını işler.

B)Makta beytinde şairin mahlası bulunur.

C)Din ve devlet büyüklerini övmek için yazılırlar

D)Kafiye şeması ‘’aa/ba/ca…’’şeklindedir.

E)Fuzuli ve Baki tanınmış gazel ustalarıdır.

 

24) Türk edebiyatındaki ve dünya edebiyatındaki gazel ustaları aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

A)Nedim-Yahya Kemal

B)Cenap Şahabettin-Ömer Hayyam

C)Kadı Burhaneddin-Mevlana

D)Azmizade Mustafa Haleti-Ömer Hayam

E)Namık Kemal-Azmizade Mustafa Haleti

 

25)Aşağıdakilerden hangisi divan edebiyatının özelliklerinden değildir?

A) Gazel, kaside, mesnevi önemli nazım şekillerdir.

B) Açık, anlaşılır, sade bir dille yazılır.

C) Aruz vezni kullanılır.

D) Fuzuli, Baki ve Nedim divan edebiyatı sanatçısıdır.

E) Nazım birimi olarak beyit kullanılır.

                                  

NOT: Her soru dört puan değerindedir.
=====BAŞADÖN======================================
9. sınıf 2. dönem 1. yazılı sınav- Örnek 1: 

“ Sakarya Savaşı’ndan sonra düşman orduları Haymana, Mihalıççık ve Sivrihisar bölgelerini, bize yer yer ateş yığınlarıyla örtülü ıssız ve engin bir virane halinde bıraktı. O afetlerden arta kalmış halkın, bu taş yığınları arasında, ilk insanlardan farkı yoktu. Bunlar, yarı çıplak bir halde dolaşıyor; alevin karattığı harman yerlerinde, toprağa, çamura karışmış yanık buğday ve mısır tanelerini iki taş arasında ezerek öğütmeye çalışıyor; adı bilinmez otlardan, ağaç köklerinden kendilerine bir nevi yiyecek çıkarıyor ve bir yabancının ayak sesini duyunca her biri bir yana kaçıp bir kovuğa saklanıyordu.”

       (YABAN - Yakup Kadri KARAOSMANOĞLU)

1. Yaban romanının yazıldığı dönemde toplumun sosyal, siyasal ve ekonomik hayatının özellikleri nelerdir?

2. Yaban romanından alınmış metnin teması (Ana düşünce) nedir?

3. Metinden hareketle olaylı yazı türlerinin unsurlarını gösteriniz.

 

-“Orhan, tramvayların sesini duyuyordu.Bu halde Necati’nin evine kadar gitmeye muktedir olup olmayacağını düşündü.Onu mektebe gitmeden evvel bulmak istediği için geç kalmaktan korkuyordu.Fakat buradan nasıl  çıkacaktı? Felaketin tekerrür etmesi ihtimali onu dehşete düşürüyordu. Hem yürüyebilecek miydi? Tramvay bekleme yerine kadar gidebilecek miydi?İçeriye müşteriler girmeye başladığı için bu dükkanda, bu vaziyette daha fazla kalamazdı.Doğruldu ve üstünden yorganı da kaputu da attı.Dükkan iyice ısınmıştı.”  (Biz İnsanlar-Peyami Safa)

4. Yukarıdaki her  iki metnin  hangi bakış açılarıyla  yazıldığını sebeplerini de belirterek açıklayınız.

5. “Yaban” ile “Biz İnsanlar’ın” yazarlarını dönem ,zihniyet ve dil  anlatım bakımından karşılaştırınız.

 

Ne atom bombası

Ne Londra Konferansı

Bir elinde cımbız,

Bir elinde ayna;

Umurunda mı dünya!

6. Yukarıdaki mısraların şairi hangi edebiyat geleneğinin temsilcisi olabilir ?Yazınız.

7. Mısralardan hareketle bu şiir aşağıdaki şairlerden hangisinin olabilir?

a) Necip Fazıl Kısakürek     b) Aşık Ömer    c) Orhan Veli Kanık  d) Nurullah Genç     e) Şeyh Galip

 

Ölüm asude bahar ülkesidir bir rinde;

Gönlü her yerde buhurdan gibi yıllarca tüter.

Ve serin serviler altında kalan kabrinde

Her seher bir gül açar;her gece bir bülbül öter.

Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik

Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik

                                                      Y.K. Beyatlı

8. Yukarıdaki şiirlerin;

Nazım Birimi:

Nazım Şekli:

Kafiyelenişi:

Redif ve Kafiyesi

9. Yahya Kemal Beyatlı’nın edebi kişiliğinde Hangi edebiyat geleneğinin etkisi vardır? Şiirlerden hareketle açıklayınız.

 

10. Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise ( D ) yanlış ise ( Y ) yazınız.

>Olay çevresinde gelişen edebi metinlerde tema yazıldığı dönemin özelliklerini yansıtmaz. (  )

>Edebi metinler kendilerinden önce ve sonra yazılan edebi metinlerle dil, anlatım, tema yönünden ilişkilidirler.(  )

>Sait Faik Abasıyanık, Maupassant tarzı (Olay öykücülüğü) hikâyeleriyle tanınmıştır.  (  )

>Koşmanın işlediği konuya göre şiir türü de değişebilir( )

>Divan şairleri kendilerinden sonra gelen şairleri etkilemişlerdir(   )

 

-“Öyle dürüst öyle kesin bir adamdı  ki; ölümün sinsiliği ona hiç gölge düşürmemişti.” “Evine her gece ekmek alıp giden bir erkeğin yokluğu,sensizlik olup yerleşmişti odalarına.”

11. Cümlelerindeki dili, doğal dil ile karşılaştırarak  edebi dil ile doğal dil arasındaki temel farklılıkları belirtiniz.

12. Olay çevresinde gelişen edebi metinlerden hangisi farklıdır?

 a)  Dram b) Mesnevi   c) Meddah   d) Orta oyunu  e) Trajedi

 

***

Ağaçların daha bu bahçelerde

Bütün yemişleri dalda sarkıyor,

Umutların mola verdiği yerde

Geceler bir nehir gibi akıyor.

             Ahmet Muhip Dıranas

13. Yukarıdaki şiiri gerçeklik ve anlam bakımından inceleyiniz.

14. Şiirde geçen imgeleri(sembolleri) bulunuz.

***

Benden selam olsun Bolu Bey'ine 

Çıkıp şu dağlara yaslanmalıdır 

Ok gıcırtısından kalkan sesinden 

Dağlar seda verip seslenmelidir   

                                Köroğlu

15. Yukarıdaki şiirden hareketle şairin dönemi,zihniyeti edebiyat geleneği ve sosyal hayat hakkında neler söylenebilir? Niçin
=====BAŞADÖN======================================
 9. sınıf 2. dönem 2. yazılı sınav- Örnek 1: 

 1)  “Bazen sana layık evlatlar olamadık,

       Seni gönülden duyamadık.

       Taşını toprağını işleyemedik.

       Sorma bu gerilik

       Bu uyku niye,

       Affet bizi, affet bizi Türkiye!”

Yukarıdaki şiirde, şair için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) sevgisiz           B) umutsuz       C) üzgün      D) sorumsuz         E) cesur    

   

 2) “ Öyküyü, olayların  zaman sırasına göre düzenlenerek anlatılması” diye tarif etmiştik. Olay örgüsü de olayların anlatımıdır. Ancak burada üzerinde  durulan husus, olaylar arasındaki   ilişkidir. “Kral öldü,  sonra üzüntüsünden  kraliçe  de   öldü”  desek olay   örgüsü           tamamlanmış olur Zaman sırası burada da  bozulmuş değildir.

Parçaya göre “ öykü “ ile “ olay örgüsü “  arasındaki fark aşağıdakilerden   hangisidir ?

A ) Tip ve karakter farklılığı

B ) Neden-sonuç  ilişkisi

C ) Olayların önemli  - önemsiz oluşu

D ) Zaman  sırası

E ) Kahramanların kişilikleri

 

3) Başımı,  bağrımı  dövsün  dalgalar

     Tuzlar  tahtalarımı  kemirsin  istiyorum

     Çek  beni  fırtına,  çek  beni  deniz.

Bu  dizelerde  görülen  söz  sanatı  aşağıdaki atasözlerinin  hangisinde  yoktur ?

A ) Yengece:”Niçin  yan yan  gidersin.”demişler “ Serde kabadayılık  var.”demiş.

B ) Ağaca  balta  vurmuşlar “Sapı  bedenimden.” Demiş.

C ) İyiliğe: ”Nereye  gidiyorsun?”  demişler  “Kötüye” demiş.

D ) Katıra:“Baban kim?” demişler. “Dayım  at “ demiş.

E ) Tembele:“Kapını  ört. “demişler,  “Yel  eser, örter.” demiş.

 

4 - Komşumuzun  oğlu ÖSS’den öyle  yüksek puan  almış  ki  yarısını gelecek  sene   kullanacakmış.

Bu  cümledeki  söz  sanatı  aşağıdakilerden hangisinde   vardır ?

A) Sabah   koşularında  gün  geçtikçe   hızlanıyorum, yakında  kendi  rekorumu   kıracağım.

B ) Seni  sanatçıdan  saymalı,  baksana yazdığın  tek şiirle  şair  olmuşsun.

C ) Sabah  trafiğinin  içinde  boğulmaktansa kuşluk  vaktinde  yola  çıkarım  daha  iyi.

D ) Bardaktan  boşanırcasına  yağan  yağmur fidanların  dallarını  eğiyordu.

E)  Yüreğimdeki  kıpırtılar  ilkbaharın neşe içinde  gelişindendir.   

 

5) Esti nesim-i nevbahar açıldı güller subhdem

     Açsın bizim de gönlümüz saki medet-sun cam-ı Cem”

     Nefi bu beyitte, ilkbahar rüzgarının yumuşak sesini vermek için  “s,z ,n ve ç” seslerini yineleyerek   müzikal bir ses oyunu  gerçekleştirmiştir. Bu söyleyiş güzelliği aşağıdakilerden hangisi ile adlandırılır?

A) Uyak         B) Redif     C) Cinas       D) Uyağın yumuşatılması     E) Aliterasyon 

 

6)  Düşün garip gecelerini bu şehrin,

      Düşün yalnızlıklar içinde beni.

      Hani bir resmim kalmıştı sende,

      Onu olsun yalnız bırakma emi?

Yukarıdaki dörtlükten aşağıdaki duyguların hangisi    çıkarılamaz?

A)Özlem    B)Sevgi    C)Ayrılık     D)Pişmanlık     E ) Yalnızlık

 

7)  El ayak  çekilince  caddelerde

      Yalnız  seni  ararım gecelerde

Bu  dizelerde aşağıdaki edebi sanatlardan hangisi vardır?

       A) Mübalağai              B) Tenasüp    C) Teşbih       D) Mecaz-ı mürsel      E ) Tevriye 

 

8)  Öyle hesapsız coştuğum olur ki sanırım 

      Mektepten henüz çıkmışım yaşım yirmi bir

      Kurduğum düşü gerçek etme gücü bendedir  

      Ama nerde!H er bahar şaşmadan aldanırım

Bu dörtlükteki uyak düzeni ve çeşidi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Çapraz uyak- tam uyak

B) Düz uyak-yarım uyak

C) Sarma uyak-tam uyak

D) Sarma uyak-zengin uyak

E) Çapraz uyak – zengin uyak

 

9)  Ala gözlerini sevdiğim dilber

      Şu gelip geçtiğin yollar öğünsün

      Kadir Mevlam seni övmüş yaratmış

      Kısmeti olduğun kullar öğünsün

Yukarıdaki dörtlüğün türü   için aşağıdakilerden hangisi   söylenebilir?

A) Lirik-Koşma-Güzelleme

B) Pastoral-Koşma-Güzelleme

C) Lirik-Semai-Güzelleme

D) Epik-Koşma-Destan

E) Lirik-Semai-Varsağı   

                                             

10) Her zaman tam karanlık değil gece

       Kendimde denemişim ben.

       Kulak ver,dinle…

       Her acının sonunda bir pencere vardır,

       Aydınlık bir pencere.

Şiirde anlatılmak istenen düşünceyi aşağıdaki atasözlerinden hangisi karşılar?

A)  Kara haber tez duyulur.

B)  Sabır acıdır,meyvesi tatlıdır.

C ) Kara gün kararıp kalmaz.

D) Ay görmüşüm yıldıza minneti yoktur.

E ) Bin kaygı bir borç ödemez.

 

11)  (I) Koşma, dörtlüklerle kurulan bir nazım şeklidir.  (II)Divan edebiyatında gazel neyse, Halk edebiyatında koşma da odur. (III) Koşmalarda doğa, aşk, ölüm özlem,  yiğitlik gibi çok çeşitli konular işlenebilir.  (IV)Koşmanın ilk dörtlüğü  mani gibi   kafiyelenir.  ( V )  11’li hece ölçüsüyle   kullanılır..

Bu parçanın hangi cümlesinde bir bilgi yanlışı vardır?

 

A ) I   B )  II    C) III     D) IV      E) V

 

12)  Yabancı bir fısıltı söyleyecek adını

        Tanıdığım bir gülüş kıvrılacak içerde

Yukarıdaki dizelerle;

I.   kapının kanadını

II.  karşımda ürperecek halı

III. vurur vurmaz duvara

IV. sedir ve perde

Parçaları kullanarak çapraz uyak düzeninde bir dörtlük oluşturulmak isterse, son iki dizenin sıralanışı aşağıdakilerden hangisi gibi olur?

A)   I. ve II.             B) II. ve  III         C) III. ve  I.          D) I. ve III.                        E)   IV. ve III.

     IV.ve III.               IV. ve  I.                 II. ve IV.             II. ve IV.                                II. ve I

 

13) Aşağıdaki   edebiyat dönemleri   ile  onlara ait olan nazım  biçim ve   türleri  eşleştirilirken hangisinde yanlışlık  yapılmıştır?

A) Âşık   edebiyatı - Semai

B)  Sözlü  edebiyat- Koşma

C)  Anonim  edebiyatı- Türkü

D)Divan edebiyatı-gazel

E) Tekke  edebiyatı – İlâhi

 

14)  Yoruma göre değişir şiir

        Soldan sağa, sağdan sola

        Bin türlü okunur

        Ve büyülü bir kumaş gibi

        Her okunuşunda yeniden dokunur.

Yukarıdaki dizelerde şiire özgü hangi nitelik vurgulanmıştır?

A) Biçimce güzellik      B) Anlam zenginliği      C) Sanatlı söyleyiş    D) Anlamca kapalılık     E) Duygu yoğunluğu  

    

15)   O, şiirinde iç ahengi her şeyden üstün tutar. “Şiirin musikiden başka bir musiki” olduğu düşüncesinden yola çıkarak şiiri düzyazıdan uzaklaştırmış.Çağdaş Batı şiiriyle eski Türk şiirinin bileşimini gerçekleştirerek aruz ölçüsünü yaşayan Türkçeye uygulamış, “Ok” şiiri dışında diğerlerini aruz ölçüsüyle yazmıştır.

Bu parçada sözü edilen şair, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yahya Kemal Beyatlı

B) Ahmet Haşim

C) Faruk Nafiz Çamlıbel

D) A. Hamdi Tanpınar

E) Cahit Sıtkı Tarancı  

 

16)  Yardan ayrılalı yaralı sinem,

        Gam ile kurulmuş temelim, binam,

        Ağlar mı güler mi gör benim sunam,

        Mektup yare selamımı ulaştır.                                                   

Dörtlükten aşağıdaki duyguların hangisi çıkarılamaz?

       A) Özlem            B) Üzüntü      C) Kaygı     D) Kıskançlık      E) Merak      

 

17)  Gazelde her beyit, iyice işlenmiş bağımsız bir bütün sayılır. (II) Bu yüzden gazelin beyitleri arasında anlam birliği önemsenmez. (III) Beyitlerin her biri ayrı şeyler anlatabileceği gibi bazen birkaç beyit bazen de gazelin bütün beyitleri tek bir tema üstüne olabilir. (IV) Anlam birliği taşıyan gazellere “yek-ahenk” sıfatı verilir. (V) Gazel şairi çoğunlukla sondan bir önceki  beyitte  takma adını (mahlas) kullanır.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

   A )  I         B)II          C)III         D)IV         E)V

 

18)  Aşağıdakilerin hangisi klasik –olay-(vak'a) hikayesinin bir özelliği değildir?

A) Olay, giriş (serim) gelişme (düğüm) ve sonuç (çözüm) planıyla işlenir.

B) Mekan önemli değildir. Mekan tasvir edilmez olayın akışı içinde anlatılır                    

C) Kişi ve kişiler hikayedeki  rolleri oranında ve   çok ayrıntıya inmeden   tasvir edilir.

D) Hikayedeki olay yaşanmış veya yaşanabilir niteliktedir.

E) Hikayede   zaman  da   olayın   akışı  içinde verilir.  

 

19)  Batıda ve bizde ilk hikaye örnekleri hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?

A)  Diyet  -   Semaver

B) Boceacio - Letaif-i Rivayet

C Decameron - Küçük Şeyler

D) Decameron - Letaif -İ Rivayet

E) Letaif -i Rivayet - Küçük Şeyler. 

 

20) Bu tür yazılarda olaylar ve kişiler tamamıyla düşseldir.Kişiler, iyiler ve kötüler olarak karşımıza çıkar.Konuşmalar kalıplaşmıştır.İnsan dışı varlıklar bile insan gibi konuşur.Olaylar karşıtlıklar üzerine kurulur.Yer ve zaman belirsizdir.

Bu parçada sözü edilen yazı türü aşağıdakilerden hangisidir?

A)Roman        B) Destan       C)  Mesnevi            D)Masal         E)  Halk Hikayesi

 

21)  Yıllardır ki bir kılıcım kapalı kında,

        Kimsesizlik dört yanımda bir duvar gibi

        Muzdaribim, duvarın dış tarafında

        Şefkatine inanacağım biri yok gibi

Bu dörtlüğün şairi aşağıdakilerden hangisi ile nitelendirilemez?

A) Karamsar     B) Umutlu       C) Yalnız           D)Mutsuz       E ) Güvensiz

                     

22) Aşağıda   durum-  kesit     öyküsü  hakkında verilen  bilgilerden  hangisi  yanlıştır ?    

A )  Olaydan  çok  bir  durumu  anlatır.

B )  Serim – düğüm – çözüm  bölümleri   yoktur.

C ) Bu  öykülere  “ Maupassant   Tarzı” öyküler  de  denir. 

D )  Gözlem  önemlidir.

E )  Sair  Faik  Abasıyanık  bizdeki  en önemli  temsilcilerindendir

 

23)   Gittikçe yalnızlaşıyorsunuz insan kardeşlerim;

         Ne bir ortak sevinciniz kaldı sizi çoğaltacak,

         Ne bir dostunuz var acınızı alacak,

         Unuttunuz nicedir paylaşmanın mutluluğunu.                                                         

Bu dörtlükte vurgulanan düşünce aşağıdakilerden hangisidir?   

A) Yaşamı anlamlı kılan dostluklardır.

B) Sorunlar azaldıkça mutluluk artar.

C) İnsan tek başına yaşayamaz.

D) Birlikte yaşamanın temelinde sevgi vardır.

E) Mutluluklar paylaştıkça çoğalır.

 

 24)  İpekler tel tel bir araya geldiler dokunmak üzere

         Lâle nerdeyse menekşeye, gül suya dokunmak üzere

Bu  mısraların ahenk unsurları için aşağıdakilerden  hangisi söylenemez?

A) Hece ölçüsünden  yararlanılmıştır

B) Cinaslı uyaktan yararlanılmıştır.

C) “L “ sesiyle aliterasyon sağlanmıştır  

D) Rediflerden  yararlanılmıştır.

E) “ e “ sesiyle asonans yapılmıştır.

 

25) Millet  vicdanında  derin  izler  bırakan  tarih  ve toplum  olaylarının kuşaktan  kuşağa  aktarılarak olağanüstü nitelik  kazanıp daha sonra  bir ozan tarafından  derlenmesiyle  oluşan  türe…………denir

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden   hangileri   getirilmelidir?

A ) Masal               B ) Yapma destan           C ) Doğal destan     D )   Halk  hikâyesi           E )  Efsane

              

26)  Milli edebiyatımızın büyük hikayecisi ve sade dil akımının öncüsüdür.Tanzimat ile edebiyatımıza giren küçük realist hikayenin en başarılı örneklerini vermiştir.Diliyle, deyişiyle, konularıyla kendimizi bulduğumuz, Türk insanını yansıtan ilk hikayeleri o yazmıştır. Dilde, ülküde, kültürde, milliyetçiliğe yönelmede uyanışımız  hazırlar.Günlük yaşantılar,çocukluk  anıları, menkıbeler,tarih, folklör hikayelerinin konu kaynaklardır.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yakup Kadri Karaosmanoğlu

B) Sait Faik Abasıyanık

C) Memduh Şevket Esendal

D) Ömer Seyfettin

E) Halide Edip Adıvar  

      

27)  Aşağıdakilerden  hangisi bir  olayı  göstermeye  bağlı olarak anlatan yazı türüdür?   

A)  Hikâye         B) Roman       C) Masal        D) Destan           E) Tiyatro

           

28)   En azından üç dil bileceksin

         En azından üç dilde düşünüp rüya göreceksin

         En azından üç dil

         Birisi ana dilin

         Elin ayağın kadar senin

         Ana sütü gibi tatlı

         Ana sütü gibi bedava

         Ninniler, masallar da cabası…                            

Bu şiirde aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır?

A) Ana dilin iyi öğrenilmesi gerektiği

B) Birden fazla dilin iyi öğrenilmesi gerektiği

C) Eğitimin yabancı dille yapılması gerektiği

D) Her dilde eser verilmesi gerektiği

E) Bir dilde rüya görmek için o dili iyi bilmek gerektiği

 

29) Aşağıdaki  dizelerin  hangisi  “ölüm”den bahsetmektedir ?

A) Böyle  çöküp  giderler  ayrılanlar  eşinden

B) Kimsesiz  gecelerim  bu  kesik sesle  doldu

C) Artık  atan  kalbim  de  bir  ayak  sesi  oldu.

D) Yavaşça  dalacağım,  o  kalkılmaz  uykuya 

E) Bu  sesler  dokunuyor  en  ağrıyan  yerime.

 

30) O,  bir  aktör  gibi  sürekli  rol değiştirir.Kimi zaman geçerli bir özür kılığına girer;hasta olur,yorgun düşer,herkesi kendisine acındırır.Kimi zaman iş yapar görünür;gerçekte bir şey yapmaz.Onun kandırıcı bir felsefesi ve boş düşünce ilmeklerinden örülmüş bir dünyası vardır.

Bu parçada aşağıdaki kavramlardan hangisi anlatılmak istenmiştir?

A)Tutarsızlık        B)Tembellik         C)Yorgunluk           D)Duygusuzluk      E ) Disiplin

 

31)   Annesinin dizlerinin dibinden

        Hiç ayrılmayan

        Uslu bir çocuk gibidir

        Limandaki deniz

        Ama sokağa çıkıp

        Dalga olmak ister

        Yüreğinden

Yukarıdaki dizelerde hangi varlıklar arasında benzetme  yapılmıştır?

A ) Deniz-Anne      B ) Deniz-Çocuk        C ) Dalga-Çocuk      D)  Yürek-Dalga         E ) Deniz – Liman

 

32) Sokrates’e birisi   için ,” Seyahat onu hiç değiştirmedi.” demişler  O da “Gayet tabii, çünkü kendisini de beraber götürmüştür.” demiş.

Cümlede, Sokrates’in “kendisini de beraber götürmüştür” sözüyle anlatmak istediği aşağıdakilerden  hangisidir?

A) O, gezdiği yerleri dikkatle izlememiştir.

B) O, seyahatte de kendi sorunlarıyla ilgilenmiştir.

C) O, gördüğü yerlere görmek istediği gibi bakmıştır.

D) O , gezdiği yerleri yeterince ilginç bulmamıştır.

E) O, seyahatte görmek istediği yere gitmemiştir.

 

33)  “Her mevsimiyle insanı ayrı ayrı saran

         Bunca güzelliği nasıl koyup gideceğiz.

         Yaman çalacak, o çalmayası saat yaman.

         Geçmiş ola bir kez yumuldu gözlerimiz.”

Yukarıdaki dörtlükte işlenilen tema aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bahar özlemi        B) Ölüm korkusu       C) Doğa sevgisi         D) Yaşama sevinci     E) Memleket sevgisi          

 

34)  Ne zaman şiirlerini okumaya dalsam güç kazanırım. O dizeler güven verir,direnme,dayanma,yarınlara bağlanma    duygusu uyandırır.Zaman zaman tartışılır, “O büyük bir   şair midir?”diye. Kimileri şiirleriyle uyandırdığı bilinçlenme aydınlığına; kimileri ise her türlü zulme,haksızlığa başkaldıran kişiliğine hayran olduğu için onu büyük görür.

Anlatılan şairle ilgili olarak hangisi söylenemez?

A) Duyarlı bir yaradılışa sahiptir.

B) Yol gösterici bir şairdir.

C) Şiirleriyle okuyucuya güven verir.

D) Çalışma isteğini yitirmiş biridir.

E) Toplumsal sorunlarla ilgilidir.

 

35)  Aşağıdakilerden hangisi doğal destan değildir ?

A )  Oğuz Kağan Destanı          B ) Şehname       C ) Üç Şehitler Destanı         D ) Ergenekon       E ) İlyada

 

36) Bundan birkaç yıl önce Erzurum’da, Erzurumlu hoş sohbet bir emekli ilkokul öğretmenini ziyaret etmiştim. Güzel saz çalıyordu. Eskilerin “gönül ehli” dedikleri insanlardan biriydi. Bir ara insanın yeryüzündeki  durumunu  anlatmak için “beşikten   ötesi gurbet” dedi. Ben  bu   söze  bayıldım. Türk halkı   nasıl üç kelime ile derin bir duyguyu dile getiriyordu.

Bu parçada vurgulanmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Örf, adet geleneklerin dil üzerindeki etkisi.

B) Türk halkının duygularını az sözle anlatmadaki başarısı.

C) Anadolu insanının çok konuşmayı sevmediği.

D) Sözcüklerin düşünceyi ifade etmedeki yetersizliği.

E) Türk halkının güzel ve etkili   konuşması.

 

37) Yaşlıya gence, yerliye yabancıya, kendisini sevene sevmeyene kulak verir; onları dinler; onlarla tartışır.İnsanları hiçbir zaman küçümsenemez;herkesi anlayışla karşılar.

Böyle bir kimsenin belirgin özelliği, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Başkalarının görüşlerini benimser.

B) Herkes tarafından sevilir.

C) İnsanlara karşı hoşgörülü davranır.

D) Herkesle senli benlidir.

E) Yumuşak başlılığıyla tanınır.

 

38)  Her gün yanını vursalar da

        Eksilmeyeceksin

        Kim çalarsa çalsın, aç kapını

        Korkma

        Bu aşkla, bu gülüşle, bu yürekle

        Ya sonsuz bir deniz göreceksin karşında

        Ya da bir ay, en olgun çağında

Bu dizelerle vurgulanan kavramlar, aşağıdakilerden hangisi olamaz?    

A) Yılmamak             B) Kararlı olmak        C) Kendine güvenli olmak     D) Cesaretli olmak      E) Doğayı sevmek       

 

39)  Gökyüzünde bir bir söndü yıldızlar

        Bir karanlık geldi gittiğin yerden

        Ümitlerim vardı tesbih misali

        Sen giderken dağılıverdiler birden

Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangisi yoktur?

A) Karamsarlık       B) Umutsuzluk            C) Bezginlik            D) Üzüntü                    E) Hüzün

 

40)  Aşağıdakilerden hangisi nazmı ( şiiri )  nesirden (düzyazı) ayıran bir özelliktir?

A) Metinde işlenen duygu veya düşünceler.

B ) Deyimler ve mecazların kullanımı.

C )  Ölçü, kafiye gibi ahenk unsurları.

D ) Üslup, dil ve anlatım özellikleri.
      E )  Etkileme gücü.

=====BAŞADÖN======================================
 9. sınıf 2. dönem 3. yazılı sınav- Örnek 1: 

Klasik Türk edebiyatında görülen nazım şekilleri belirli konuları işler.   ..............in konusu aşk, güzellik, din şarap tasavvuf ve kadın güzelliğidir.    . . . . . . . . . . , uzun konuları, hikayeleri anlatmaya uygun bir nazım şeklidir.   ............. ise; devlet büyüklerini övmek amacıyla yazılmış nazım şekillerindendir.

1. Yukarıdaki boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangileri gelmelidir?

a)Gazel-Kaside-Mesnevi

b)Kaside –Mesnevi-Gazel

c)Gazel-Mesnevi-Kaside

d)Kaside-Mesnevi-Murabba

e)Kaside-Mesnevi-Tuyuğ

 

2.Aşağıdakilerden hangisi Türk Edebiyatında Çehov tarzı öykülerin(Durum öykülerinin) en önemli temsilcisidir?

A)Sait Faik Abasıyanık             

B)Halit Ziya Uşaklıgil 

C)Ömer Seyfettin        

D)Orhan Kemal 

E)Refik Halit Karay

 

3,Bir hikayeyi dil ve anlatım yönünden incelerken aşağıdaki sorulardan hangisi sorulmaz?

A)Eserin dili anlaşılır nitelikte midir?

B)Yazar konuşmalarda ve  anlatımda dili nasıl kullanmıştır?

C)Yazar nasıl bir anlatım yolu seçmiştir?

D)Kahramanların sosyal ve kültürel yapılarıyla olayın geçtiği yer arasında uyum var mıdır?

E)Anlatım kaçıncı kişi ağzından yapılmaktadır?

 

Azmislara yol gösterici, az isteyene bol gösterici; bilmeyene bildirici; görmeyene gördürücü. Halk sarayinin kapicisi, gönül evinin yapicisi.

4-Bu parçadaki alti çizili sözler asagidakilerden hangisini örneklendirir?

       A) Seci  B) imale  C) Cinas  D) Aliterasyon  E) Zihaf

 

Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda

Şüheda fışkıracak toprağı sıksan şüheda

 

5-Yukarıdaki mısralarda bulunan edebi sanatlar aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A)Teşbih-i beliğ / Mübalağa

B)Teşbih-i beliğ / Tecahül-i arif

C)Mübalağa / Teşhis

D)Kapalı istiare / Teşhis

E)Tecahül-i arif / Kapalı istiare

 

6-Roman türü edebiyatımıza Tanzimat’tan sonra

     girmiştir.Aşağıdakilerden hangisi ilk örneklerden

     biri değildir?

     A)Telemak

     B)Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat

     C)İntibah

    D)Çalıkuşu

    E)Felatun Bey ile Rakım Efendi

 

Genellikle coşkun, içli, zengin esinlerle dolu şiirleri anlatmakda kullanılır. Toplumsal olaylar karşısın¬daki duyarlılık; kişisel içlilik, duygulanma bu tür şiirle verilir. Rönesans ozanlarından Petrarca, Ronsard; romantiklerden Lamartine, Hugo, Musset bu türün başarılı örneklerini verirler.

 

7-      Yukarıda sözü edilen şiir türü aşağıdakilerden hangisidir?

A)Lirik şiir                  B)  Pastoral şiir               C)     Satirik şiir                             

         D)Didaktik şiir                                     E)Dramatik şiir

 

8-Aşağıdaki dizelerden hangisi 'tunç uyaklı'dır?

A)     Kararlış kara gözler

         Dermanım kara gözler

B)     Çalamadım curasını sazını

         Özge yarin nice çekem nazını

C)     Aman hey Allah'ım aman

         Ne aman bilir ne zaman

D)     Kuloğlu eydür ki muhabbet haktır

         Halis muhabettin ziyanı yoktur.

E)     İkrar verdi ikrarını güdeyim

         İkrarız dilberi ya ben nideyim

 

9-Aşağıdakilerden hangisi 'Karagöz'ün özelliklerinden biri değildir?

Gölge oyunudur 'tasvir' denilen bir takım şekillerin arkadan     

A) ışıklandırılarak beyaz bir perdeye aktarılmasıyla oluşur.  

B) Karagöz okumuş, Hacivat okumamış halktan biridir.

C) Oyunun kurucusunun Şeyh Küsteri olduğu söylenir.

D) Tuluata dayanan Karagöz 28 oyundan oluşur.

E) Oyunun asıl kişileri 'Karagöz, Hacivat'tır.'

 

10-Aşağıdaki atasözlerinden hangisinde kinayeli bir söyleyiş yoktur?

A)  Mum dibine ışık vermez.

B)  Hamama giren terler.

C)  Taşıma su ile değirmen dönmez.

D)  Yuvarlanan taş yosun tutmaz.

E)  Bugünün işini yarına bırakma

 

Bana nispet çıkmış yolun üstüne

Samur kürk giyinmiş alın üstün

Taramış saçların belin üstüne

Bir elma yanaklı sim gerdanlıdır

 

11-Yukarıdaki dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) 11’li hece ölçüsü kullanılmıştır.

B) Ulama yapılmıştır.

C) Redif kullanılmıştır.

D) Düz uyak örgüsü kullanılmıştır.

E) Zengin uyak kullanılmıştır.

 

12-Aşağıdakilerden hangisi masalın özelliklerinden biri değildir?

A)Olayların belli bir zamana bağlanmaması

B)mişli geçmiş zamanla anlatılması

C)Belli bir yazarın bulunmaması

D)Milli duygularla dini inançları işlemesi

E)Eğitici nitelik taşıması

 

13-Edebiyatımızda, nazmı nesre yak1aştırmadaki ustalığıyla tanınmış sanatçılarımız aşağıdakilerin hangisinde birlikte verilmiştir?

A) Tevfik Fikret - Yahya Kemal Beyatlı

B) Yahya Kemal Beyatlı -  Ziya Paşa

C) Ahmet Haşim -  Mehmet Akif Er-soy

D) Mehmet Akif Ersoy -  Tevfik Fikret

E) Ziya Paşa -  Ahmet Haşim

 

14-Tragedya türü ile ilgili olarak aşağıda verilere bilgilerden hangisi

       yanlıştır?

A) Acıklı yönü ağır basan bir tiyatro türüdür.

B) Ana karakterlerin halktan olması en önemli özelliğidir.

C) Konuları, mitolojiden ve tarihten alınır.

D) Zaman, yer ve olay birliği kuralına uyulur.

E) Klasik bir dil ve üslup anlayışıyla yazılır.

 

15-Halk hikyeleriyle ilgili alarak aşağıdaki yargılardarı hangisi yanlıştır?

A) Sevgi ve kahramanlık konuları işlenir.

B) Kişiler gerçek yaşamdakilere yakındır; olağanüstülükler oldukça sınırlıdır.

C) Oluştukları çağdaki sosyal yapıyı ve iç mücadeleleri yansıtır.

D) Anlatım tümüyle nesre dayalıdır.

E) Anlatıcıları okur yazar, az çok kültürlü kişilerdir.

 

16-Yazarın, özgürce seçtiği bir konuda iddia ve ispatlama kaygısı gütmeden düşüncelerini konuşma havası içerisinde “ben”li bir anlatımla oluşturduğu yazı türüne ne ad verilir?

A) Deneme B) Anı C) Eleştiri D) Röportaj E)Sohbet

 

17-Aşağıdaki sözcük dizilerinden hangisi, tümüyle halk edebiyatı ürünlerinin adlarıdır?

 

A) ağıt - şarkı - mani - masal tuyuğ

B) türkü - mesnevi - koşma - mersiye - atasözü

C) destan - mani - rubai masal - şarkı

D) şarkı - türkü - rubai - koçaklama - mani

E) koçaklama - türkü - mani - masal – ağıt

 

18-   “Ben gazetedeki köşemde roman eleştirileri yapmam. Zaten bu köşenin görevi de eleştiri değildir. Amacım, okuyucuya bazı günlük sorunları tanıtmak, bu sorunlar hakkında düşüncelerimi, derinliğe inmeden, kanıtlamaya kalkmadan söylemektir. Kısa, yoğun, günübirlik yazılardır bunlar.” diyen bir sanatçının özellikle hangi türde yazdığı söylenebilir?  

A) Mektup             B) Fıkra               C) Deneme           D) Makale              E) Anı

 

19-   Hayır, hayal ile yoktur benim alışverişim;

         İnan ki her ne demişsem görüp de söylemişim.  

Bu iki dizeden, şiirin bütünü ile ilgili özelliklerden hangisi kesin olarak saptanabilir?  

A) Nazım biçimi

B) Kafiye düzeni

C) Ölçüsü

D) Konusu

E) Yazıldığı dönem

 

20-   Türk edebiyatında Batılı roman türünün ilk örneği olarak anılan, 1859’da Fenelon’dan Divan Edebiyatının sanatlı, ağdalı anlatımıyla özet olarak dilimize çevrilen eser ve bu eserin çevirmeni aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?  

A) Kamelyalı Kadın - Ahmet Mithat Efendi

B) Sefiller - Şemsettin Sami

C) Emil - Ziya Paşa

D) Telemak - Yusuf  Kamil Paşa

E) Robenson Hikâyesi - Ahmet Vefik Paşa

 

  … ,deniz edebiyatımızın ünlü hikaye ve romancısıdır.

Edebiyatımızda deniz çığırını açmış, sürgün olarak gittiği Bodrum’da deniz insanlarını, Bodrum’u ,Ege denizinin efsanelerini, Akdeniz savaşlarını, lirik bir dille anlatmıştır.

Onun eserlerinde denizle ilgili her şeyi bulmak mümkündür.

 

21-Bu parçada tanıtılan edebiyatçımız aşağıdakilerden hangisidir?  

A)  Cevat  Şakir Kabaağaçlı

B)   Ahmet Muhip Dıranas

C)   Memduh Şevket Esendal

D)   Falih Rıfkı Atay

E)   Haldun Taner

 

I.  Olaylar, bir ana olay etrafında gelişir.

II. Kişi kadrosu geniştir.

III. Kişiler ve olaylar ayrıntılarıyla ele alınır.

IV. Olmuş ya da olabilecek olayları anlatır.

V. Olaylar geniş bir zamana yayılarak anlatılır.

 

22-Yukarıda özellikleri verilen edebi tür aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hikaye        B) Deneme      C) Roman        D) Masal         E) Fabl

 

 

I.   O temayül o tegafül o eda

      O tebessüm o tekellüm o sada

II.  Kamet-i naziki bir ince fidan

      Arızı hem sıfatı berg-i hazan

III. Bulunur bunda hep efrad-ı milel

      Tab’-ı insana nice vere halel

IV. Dürlü dürlü derde uğratan beni

       Kalb-i mail çeşm-i şahid-i bazdır.

V.   Çünki yar ağyar ile dem-sazdır

       Bana günde bin kez ölmek azdır.  

 

23-Yukarıdaki beyitlerden hangisi bir “mesneviden” alınmış olamaz?  

  A)I          B) II          C)III           D)IV          E)V

 

Sıladan geliyorsunuz

Ne var ne yok bizim oralarda Çiçek açmış mı erikler

ipek perdeli pencerenin altında

 

24-Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?  

A)Bir özlem dile getirilmiştir.

B)Kişileştirme sanatına başvurulmuştur..

C)Ölçü ve uyak yoktur. 
     D) Üçüncü ve dördüncü dizeler anlamca birbirini bütünlemektedir.
      E)Birinci dize kurallı bir cümledir.

 

25-Aşağıdaki dizelerden hangisinde bir “istiare” sanatı vardır?  

A)   Ağaçlar sonbaharda elbiselerini soyunur.

B)   Nefes almak, içten içe, derin derin…

C)   Bir sebile döküldü bembeyaz güvercinler.

D)   Ürkmeden su içsinler yavaşça, susun, susun!

E)   Mermer basamaklarda uçuşur beyaz tüyler.

 

* Her  sorunun doğru cevabı 4 puandır!   
=====BAŞADÖN======================================
 10. sınıf 1. dönem 1. yazılı sınav- Örnek 1: 

S.1) “Bir Edebiyat tarihçisi yaz tatilinde gittiği bir yerde; o yörenin sanatçısına ait bir türkü dinliyor. Daha da inceleyince söz konusu sanatçının eserlerde bulunmayan türkülerine rastlıyor. Bu türküleri derleyerek bir eser yayınlıyor.” Yukarıdaki metinden hareketle Edebiyat Tarihi’nin kapsamını inceleyiniz. (10p)

 

S.2) “Din” Edebiyatın dönemlere ayrılmasında nasıl etkilidir? Açıklayınız. (10p)

 

S.3) “Batı Medeniyeti” Türk edebiyatını etkilerken hangi türlerde kendini nasıl hissettirmiştir? (10p)

 

S.4) Aşağıdaki tabloda millet – destan eşleşmesi yapılmıştır. Buradan hareketle destan – millet kavramını yorumlayınız. (10p)

       NİBELUNGEN=>ALMAN

       İGOR=>RUS

       ŞEHNAME=>İRAN

 

S.5) Türk Destanlarında geçen mitolojik öğelerin kaynakları nedir? Açıklayınız. (10p)

 

S.6) Oğuz Kağan düzenlediği şölenden sonra “ Dünya devletim olsun, halkımız da çok olsun!” der. Bu cümle bu destanın hangi idealini yansıtır? Yorumlayınız. (10p)

 

S.7) İzlediğiniz Truva filmindeki “Aşil” ile “Oğuz Kağan” ı karşılaştırınız. (10p)

 

S.8) Yapay Destan ile Doğal Destan’ı karşılaştırınız. (10p)

 

S.9) Aşağıdaki boşlukları uygun sözcüklerle doldurunuz. (10p)

*Sözlü edebiyat ………….. dönemde oluşmaya başlamıştır.

*Geleneksel olarak yayılan veya toplumun  hayal gücü etkisiyle biçim değiştiren, evrenin doğuşu ile ilgili hayalî alegorik anlatımı olan halk hikâyesine …….. denir.

*Ölen birinin ardından duyulan acıyı dile getiren şiirlere İslamiyet’ten önceki dönemde  ………, Halk Edebiyatında ………, ……………………. ise mersiye denir.

*Şu Destanı, ………….. Türklerine aittir.

 

S.10) Aşağıdaki yargıları (D) ve (Y) olarak değerlendirin. (10p)

*Göktürk alfabesi milli bir özellik gösterir. ( )

*Koşma ve gazele benzeyen lirik şiirlere sözlü edebiyat döneminde kopuz adı verilir.( )

*Türklerin çıkardığı ilk özel gazete Takvim-i Vakaye’dir.( )

* Destan döneminde olağanüstü olaylar sıkça görülür.( )

*Hayat Ağacı miti Uygur destanlarında görülür.( )

 

CEVAPLAR

C.1) Edebiyat tarihçisi edebiyat tarihinin; eser-yazar ilişkisini göz önünde bulundurarak yeni bir eser meydana getirmiştir.

C.2) Din edebiyatın dönemlere ayrılmasında önemli bir yer tutar. Türkler İslam dinine girince edebi hayatta önemli değişiklikler olmuştur. Bu değişiklikler de edebiyat incelemelerinde dönemlere ayrılmada önemli bir unsur olmuştur.

C.3) Tanzimat’tan sonra Batı Edebiyatı’ndan “Roman, hikâye, makale, fıkra, anı” gibi türler edebiyatımıza girmiştir. Bu türler düşünce hayatının ilerlemesinde önemli rol oynamıştır.

C.4) Tarihi bir seyri olan köklü milletlerin doğal destanları vardır.

C.5) Türk Destanlarındaki mitolojik öğelerin kaynağı yaşadıkları coğrafyadır. Dağlar, ırmaklar, ormanlar gibi.

C.6) Bu cümle Türklerin dünyaya hakim olma zihniyetini yansıtır.

C.7) Aşil de Oğuz da kahramandır. Ama Oğuz’un olağanüstü bir yaşamı vardır.

       Aşil kendisi için savaşır, Oğuz milleti için savaşır.

       Aşil savaşta ölür, Oğuz eceliyle ölür.

C.8) Yapay Destanın yazarı bellidir, Doğal destan anonimdir.

        Yapay Destan bir olay üzerine yazılır. Doğal destan ise bir süreç gerektirir.

C.9) *Sözlü edebiyat  mitolojik dönemde oluşmaya başlamıştır.

*Geleneksel olarak yayılan veya toplumun  hayal gücü etkisiyle biçim değiştiren, evrenin doğuşu ile ilgili hayalî alegorik anlatımı olan halk hikâyesine mit denir.

*Ölen birinin ardından duyulan acıyı dile getiren şiirlere İslamiyet’ten önceki dönemde  sagu, Halk Edebiyatında ağıt, Klasik edebiyatta ise mersiye denir.

*Şu Destanı, Saka Türklerine aittir.

C.10) *Göktürk alfabesi milli bir özellik gösterir. (D)

* Koşma ve gazele benzeyen lirik şiirlere sözlü edebiyat döneminde kopuz adı verilir.(Y)

* Türklerin çıkardığı ilk özel gazete Takvim-i Vakaye’dir.(Y)

* Destan döneminde olağanüstü olaylar sıkça görülür.(D)

* Hayat Ağacı miti Uygur destanlarında görülür.(D)
     
=====BAŞADÖN======================================
 10. sınıf 1. dönem 2. yazılı sınav- Örnek 1: 

S 1. Aşağıdaki cümlelerdeki  boşlukları doldurunuz.(1+1+1+1+2+2+2)

      - Göktürkleri Yazıtları ........ yüzyılda ..... ............ devleti zamanında dikilmiş ve ......... .......... tarafından yazılmıştır.

      - Orhun Yazıtları bugünkü ............................ sınırları içerisindedir.

      - Göktürk Abideleri üç dikili taştan oluşmaktadır. Bunlar :

         1-......................................   2-............................................... 3-.................................................

                               I                                                                                                           II

              Tümen çeçek tizildi    ( Binlerce çiçek dizildi )                     Yılan kendü egrisin bilmez, tevi boynun egritir.

              Bükümden ol yazıldı   ( Tomurcuklarından çözüldü)           (Yılan kendi eğrisini görmez, deve boynun eğri der.)        

              Öküş yatıp özeldi        (Uzun yatmaktan sıkıldı)

              Yirde kopa adrışur      ( Yerden biter ,ayrışır )

                          III

              Uluşup eren börleyü        (Erler, kurt gibi uluşarak)

             Yırtıp yaka urlayu          (Feryatla yaka yırtarak)

             Sıkrıp üni yırlayu            (Yasçılar gibi ağlayarak)

                Sıktap közi örtülür         (Gözü yaşla örtülür)

 

S 2.  a) Yukarıdaki metinler İslamiyet öncesi hangi edebi ürünlerimizdendir? Niçin? (3+3+3)

        b) Yukarıdaki edebi ürünlerimizin Halk Edebiyatındaki karşılıklarını yazınız.(2+2+2)

 

 

   İlim ilim bilmekdür                     Okumakdan mana ne

   İlim kendin bilmekdür                Kişi Hakkk’ı bilmekdür

   Sen kendini bilmezsen              Çün okudun bilmezsin

   Ya nice okumakdur                   Ha bir kuru emekdür

                                                                       Yunus Emre

 S 3.  a)Şiir kısaca açıklayınız.? (10p)

         b)Yunus Emre’nin halkın gönlünde taht kurmasının nedeni nedir? Düşüncelerinizi yazınız.(5p)

.

            Ne varlığa sevinirim

Ne yokluğa yerinirim

Aşkın ile avunurum

Bana seni gerek seni

                             Yunus Emre

 

S 4. Yukarıdaki dörtlüğün türü nedir?  Dörtlüğü açıklayınız.(5+10p)

 

Yanaram mumlayın başdan ayaga

Nedür bu yanmagın payanı yok mu

                                    Hoca Dehhani

S 5. Yukarıdaki beyiti açıklayarak Hoca Dehhani’nin Türk şiirindeki önemini belirtiniz.(10+5uan)

           

            Hind’den bazerganlar gelür yayunur

Pişer lokmaları açlar doyurur

Aşıkları gelür bunda soyunur

Erler gelür şahım Abdal Musa’ya

                               Kaygusuz Abdal

S 6. Yukarıdaki dörtlüğün türü nedir? Türü hakkında bilgi vererek Kaygusuz Abdal’ın Türk şiirindeki yerini belirtiniz(5+5uan)

Gözüm seni görmek için                                              Sallanı sallanı gelmiş pınara

Elim sana ermek için                                                    Kadir Mevlam işimizi onara

Bugün canım yolda kodum                                          Gün doğmadan şavkın düşmüş pınara

Yarın seni bulmak için                                                   Gün üstüne bir gün daha doğar mı?

                          Yunus Emre                                                              Karacaoğlan                          

 

S 7.Yukarıdaki iki dörtlükten hareketle iki şairin aşk anlayışını kıyaslayınız. (20 p)

                 CEVAP ANAHTARI

1) Aşağıdaki cümlelerdeki  boşlukları doldurunuz.(1+1+1+1+2+2+2)

      - Göktürkleri Yazıtları 8. yüzyılda Göktürk devleti zamanında dikilmiş ve Yollug Tigin tarafından yazılmıştır.

      - Orhun Yazıtları bugünkü Moğolistan sınırları içerisindedir.

      - Göktürk Abideleri üç dikili taştan oluşmaktadır. Bunlar :

         1-Tonyukuk 2-.Kültigin 3-. Bilge Kağan  

                     I -Tabiattan bahsettiği için Koşuktur ……………………………..  Koşma                                                                                                       II-Özlü söz olduğundan Savdır……………………………………..  Atasözü

                    III- Gözyaşı  ve yastan bahsettiği için Sagudur…………………   Ağıt

              

S 2.  a) Yukarıdaki metinler İslamiyet öncesi hangi edebi ürünlerimizdendir? Niçin? (3+3+3)

        b) Yukarıdaki edebi ürünlerimizin Halk Edebiyatındaki karşılıklarını yazınız.(2+2+2)

 

 

a)     Okuyan kişi her şeyden önce kendini bilmemelidir. Kendini bilmek görev sorumluluklarının farkına varıp gereğini yapmaktır. İnsan yaradılış amacını ve bir kul olarak haddini bilmelidir. Tahsil edilen ilim kişiyi Hakka yani yaratıcıya götürmelidir. Kişi ilmiyle hakkı bulamıyorsa emeği boşadır.

 

b)    Yunus Emre, her zaman halktan biri olmuş ve halkın duygularını halkın diliyle şiirlerine yansıtmıştır.Allah aşkını, sevgiyi ve hoşgörüyü sade bir dille işlemesi onu unutulmaz yapmıştır.

                                                                      

 S 3.  a)Şiir kısaca açıklayınız.? (10p)

         b)Yunus Emre’nin halkın gönlünde taht kurmasının nedeni nedir? Düşüncelerinizi yazınız.(5p)

.

İlahidir

 

Aşık sevgiliye o kadar bağlıdır ki onun dışındaki hiçbir şey önemli değildir. Yunus için sevgili Allah’tır.

Varlık da yokluk da ondandır. Mülkün sahibi odur. Geçici olan hiçbir şeye bağlanılmamalıdır.

                            

S 4. Yukarıdaki dörtlüğün türü nedir?  Dörtlüğü açıklayınız.(5+10p)

 

Aşık sevgilinin hasretiyle yanıp tutuşmaktadır ve bu yanmayı mumun yanarak tükenmesine benzetmektedir. Bu hasretin, bu yanmanın ne zaman biteceğini sormaktadır.

 

 Hoca Dehhani, Divan Şiirinde din dışı konuları işleyen ilk şairdir.

 

S 5. Yukarıdaki beyiti açıklayarak Hoca Dehhani’nin Türk şiirindeki önemini belirtiniz.(10+5uan)

           

             Nefestir

 

 Kaygusuz Abdal, Alevi-Bektaşi şiirinin kurucusu kabul edilir.

 

S 6. Yukarıdaki dörtlüğün türü nedir? Türü hakkında bilgi vererek Kaygusuz Abdal’ın Türk şiirindeki yerini belirtiniz(5+5uan)

Yunus Emre Tekke Şiirinin; Karacaoğlan Halk Şiirinin en güçlü seslerindendir. Yunus Emre’nin hemen her şiirinde ilahi aşkın yani Allah aşkının izleri görülür. Onun için fani olan hiçbir şeyin önemi yoktur. Amaç Allah rızasını kazanmaktır. 

Karacaoğlan din dışı konularda yazmıştır. O, beşeri güzelliğin hayranıdır. Genç kızlara ve gelinlere güzellemeler yazmıştır.

 

S 7.Yukarıdaki iki dörtlükten hareketle iki şairin aşk anlayışını kıyaslayınız. (20 p)            
=====BAŞADÖN======================================
 10. sınıf 1. dönem 3. yazılı sınav- Örnek 1:  
  

 

           “Aşk derdiyle hoşem el çek ilacımdan tabip

            Kılma derman kim helakim zehr-i dermandadır”

S.8) Bu beyitte, Divan edebiyatının ortak konularından  hangisi işlenmiştir?

a) Aşk acısından duyulan mutluluk

b) Sevgiliye duyulan özlem

c) Aşk ıstırabının insanı olgunlaştıracağı inancı

d) Sevgilinin cefasının sürüp gitmesi için Tanrı’ya yakarış

e) Aşk derdine derman bulunamayışı

 

S.9) Aşağıdakilerden hangisi destan motiflerimizden biri değildir?

     a) Bozkurt            b) Ağaç           c) Nevruz        d)  Su            e)  Işık

       

S.10) Halk şiirindeki “ağıt ve güzelleme” nin Klasik edebiyatımızdaki karşılıkları hangisinde verilmiştir?

a)    Kaside- Mesnevi

b)    Mesnevi-Mersiye

c)     Mesnevi-Gazel

d)    Mersiye-Gazel

e)     Mersiye-Kaside

 

S.11) Aşağıdakilerin hangisinde zengin kafiye kullanılmıştır?

a)    Buğulandıkça yüzü her aynanın

Beyaz dokusunda bu saf rüyanın

b)    Üstünde uçanlara düşme korkusu verir

Bir kirpi sırtı gibi dikenli duran şehir

c)     Karadutum, çatal karam, çingenem

Nar tanem, nur tanem, bir tanem

d)    Bu cihan onun kendi iç yüzünün çevresi

Yanardağdan kopan kükremiş lavlar gibi

e)     Dağarcıkta tükenmeyen bir garip kısmettir

Kimi zaman sevda, kimi zaman hikmettir

 

S.12) Aşağıdakilerden hangisinde doğal destanlar bir arada verilmiştir?

a. İlyeda, Kalevela, Oğuz Kağan

b. İlyeda, Kaybolmuş Cennet, Oğuz Kağan

c. Kaybolmuş Cennet, Kalevala, Şehname

d. İlyada, Kurtarılmış Kudüs, Kalevela

e. Kurtarılmış Kudüs, Şehname, Odyseseia

 

S.13) Gazel ve mesnevi ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

a)    Gazelde aşk ve güzellik konusu; mesnevide ise öğretici, dinî, ahlâki konular işlenir.

b)    Gazellerin kafiye örgüsü aa / ba / ca... şeklindedir,

Mesnevide her beyit kendi arasında kafiyelidir.

c)     Gazel aruzun uzun kalıplarıyla, mesnevi ise kısa kalıplarıyla yazılır.

d)    Gazelde beyitler arasında konu birliği olmayabilir; mesnevide vardır.

e)     Gazelde beyit sayısı sınırlı değildir, mesnevide ise beyit sayısı sınırlıdır.

 

S.20) “Alaiye (Alanya) beyinin oğlu Gaybi, avlanırken attığı okla bir geyiği koltuğundan vurur. Yaralı geyik kaçar, Gaybi arkasından koşar. Geyik Abdal Musa'nın tekkesine girer, arkasından avcı da girer, dervişlerden geyiği sorar. Dervişler görmediklerini söylerler. Çekişme başlar. Olaya Abdal Musa. karışır ve koltuğu altından kanlı oku çıkararak Gaybi'ye gösterir. Gaybi okunu tanır ve Musa'ya bağlanır”

Yukarıdaki parça hangi sanatçının hayatından bir kesittir?

a. Kaygusuz Abdal         b. Yunus Emre         c. Mevlana      d. Hoca Dehhani             e. Hacı Bektaşi Veli

 

S.21) Aşağıdakilerden hangisi öyküleyici anlatımla oluşturulmuş metinlerin yapısında bulunan ana öğelerden değildir?

A) Kişi                         B) Zaman             C)  Tip                   D) Mekan             E) Olay

 

S.22) Anadolunun fethini ve bu mücadelenin kahramanlarını anlatan İslâmî Devir Türk destanı hangisidir?

a) Manas        b) Şehname         c) Yaratılış             d) Danışmendname              e) Oğuz Kağan

 

S.23) Aşağıda Battalname ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

         a) Bu destan sözlü geleneğin özelliklerini taşır.

         b) Anadolu’da İslamiyet’in etkisiyle oluşan ilk destan sayılır.

         c) Eser 15. yy’da yazıya geçirilmiştir.

         d) Battalgazi’nin Mısırlılarla yaptığı savaşlar anlatılır.

         e) Bu destanın teması “kahramanlık”tır.

 

S.24) Aşağıdakilerden hangisi destan dönemi sözlü ürünlerinden değildir?

a. Sav              b. Sagu                  c. Mesnevi            d. Destan              e. Koşuk

 

S.25)  Aşağıdaki edebi türlerin hangisinde olay örgüsü yoktur?

a. Destan                        b. Masal               c. Deneme        d. Roman     e. Hikaye

 

Not : Her soru 5 puandır.                   
=====BAŞADÖN======================================
 10. sınıf 1. dönem 3. yazılı sınav- Örnek 2: 

S.1) Gülşehri, kaçıncı yüzyıl şairidir?  Mantıkut Tayr isimli eserin İranlı şairin adını yazınız.

 

S.2) Anadolu’da mesnevi nazım şeklini yaygınlaştıran yazarımızın adını yazınız.

 

S.3) Dede korkut hikâyeleri kaçıncı yüzyılda yazıya geçirilmiştir.

 

S.4) Bektaşilerde ilahi nazım şeklinin adını yazınız.

 

S.5) Asıl adı Gaybi olan şairimizin adını yazınız.

 

S.6) Kaygusuz Abdal’ın eserinin adını yazınız.

 

S.7) Makalat kimin eseridir?

 

S.8) 13.14.yüzyıl tasavvufçularından ÜÇ isim yazınız.

 

S.9) Divan edebiyatının kurucusu kimdir ve şairin kullandığı en yaygın nazım şeklinin adını yazınız.

 

S.10) Risale tün Nushiye , kimin kitabıdır? Bu şair kaçıncı yüzyıl şairidir.

 

S.11) Geçiş döneminde yazılan ilk eserin adını yazınız.

 

S.12) Türkler aruz ölçüsünü ilk kez hangi eserde kullanmışlardır.

 

S.13) Araplara Türkçeyi öğretmek maksadıyla yazılan eserin adını ve bu eserin kaçıncı yüzyıla ait olduğunu yazınız.

 

S.14) 63 yaşından sonra toprağın altında yaşayan şairimizin adını yazınız.

 

S.15) Türk edebiyatında bilinen ilk Türk yazarımızın adını yazınız.

 

S.16) Türklerin kullandığı alfabeleri sırası ile yazınız.

 

S.17) Türk tarihinde söylev niteliği taşıyan ilk eserimizin adını yazınız.

 

S.18) Ziya paşa’nın siyasi hiciv olan eserinin adını yazınız.

 

S.19) Edebi eserlerden hareketle bir milletin duygu ve düşüncede geçirdiği evreleri inceleyen bilim dalının adını yazınız.

 

S.20) Göç destanı hangi milletindir

 

S.21) Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında kullanılan iki ölçüt yazınız.

 

S.22) Ergene…………, Kon…………demektir.

 

S.23) Ağıtın divan edebiyatındaki karşılığını yazınız.

 

S.24) Eski Türklerde devlet büyüklerinin ölümü üzerine yazılan ağıtın adını yazınız.

 

S.25) Edebiyatımızda soru sorma sanatına ne denir?

 

Her soru 4 puandır.

 

CEVAPLAR

C.1) 14.YY. RERİDUN ATTAR.

C.2) AHMEDİ

C.3) 15.YY

C.4) NEFES

C.5) KAYGUSUZ ABDAL

C.6) BUDALANAME

C.7) HACI BEKTAŞİ VELİ

C.8) YUNUS EMRE, MEVLANA, KAYGUSUZ ABDAL

C.9) HOCA DEHHANİ. GAZEL

C.10) YUNUS EMRE, 13.YY

C.11) KUTADGU BİLİG,

C.12) KUTADGU BİLİG

C.13) DİVANI LUGATİT TÜRK, 11.YY

C.14) AHMED YESEVİ

C.15) YOLLUG TİGİN

C.16) GÖKTÜRK, UYGUR, ARAP, LATİN

C.17) GÖKTÜRK KİTABELERİ

C.18) ZAFERNAME

C.19) EDEBYAT TARİHİ

C.20) UYGUR

C.21) DİN, COĞRAFİ FAKTÖR

C.22) Ergene…DİK………, Kon…GEÇİT………demektir.

C.23) MERSİYE

C.24) SAGU

    C.25) İSTİFHAM.
                            
=====BAŞADÖN======================================
 10. sınıf 2. dönem 1. yazılı sınav- Örnek 1: 
 

Dest bûsî arzusuyla ger ölürsem dostlar                    

Kuze eylen toprağım sunun ânınla yâre su           

                                                               Fuzuli

S.1) Su Kasidesi’nden alınan yukarıdaki beyiti açıklayın. (5p)

 

S.2 Aşağıdaki açıklamaların karşısına doğru ise (D) yanlış ise (Y) yazınız. (5p)

a) Nasreddin Hoca fıkralarında dil süslü ve ağırdır.     (   )

b) Mesnevilerin uyak düzeni aa ba ca da… biçimindedir.  (   )

c) Bir gazelin ilk beytine makta denir.     (   )

d) Fuzuli üç dilde (Türkçe,Arapça,Farsça) divan oluşturmuştur.    (   )

e) Divan şiirinde duygu, düşünce ve hayaller belirli imgelerle ifade edilmiştir.     (   )

 

S.3) Aşağıdaki boşlukları uygun sözcüklerle doldurunuz. (5p)

-Gazellerde beyit sayısı genellikle…………………………. arasıdır.

-Aynı beyitte anlam bakımından birbiriyle ilişkili sözcükleri kullanma sanatına ………………………..denir.

-Şarkının en güzel örneklerini …………………………….vermiştir.

-Kasidenin son beytine………………………….denir.

- Divan edebiyatı sanatçılarının kullandığı kalıplaşmış söz motiflerine…………………………… denir.

 

S.3) Kasidenin bölümlerini yazınız. (5p)

 

S.4) Aşağıdaki beyitlerden hangisi bir mesneviden alınmamıştır? (5p)

A) Gördü ki bir avcı dâm kurmuş

     Dâmına gazeller yüz vurmuş

B) Boynu burulu ayağı bağlı

    Şehla gözü nemli canı dağlı

C) Seyyad bu nâtuvane kıyma

     Kıl canına rahm cana kıyma

D) Katlinde bu saydın etsem ihmal

     Etfal ü iyalime nolur hal

E) Su gibi kanımı toprağa kardın

     Ne sanırsın garibin kanı yok mu

 

S.5) Divan edebiyatında nesir yazılarının toplandığı eserlere verilen isim aşağıdakilerden hangisidir? (5p)

A) inşa                  B) münşi                  C) münşeat                  D) müstezat             E) taştir

 

S.6)Divan şiirinin genel özelliklerinden beş tanesini yazınız.(5p)

1-

2-

3-

4-

5-

 

S.7) Aşağıdaki eser ve yazarları doğru bir şekilde eşleştirin. (5p)

Süleyman Çelebi           Harname

Şeyhi                             Kanuni Mersiyesi

Ahmedi                         İskendername

Fuzuli                            Mevlid

Baki                              Leyla ile Mecnûn

 

S.8) Edebiyatımızda mesnevi nazım şekli ilk defa hangi  eserde kullanılmıştır? (5p)

Atebet’ül Hakayık

Kutadgu Bilig

Divan-ı Hikmet

Divan-ü Lügati’t Türk

Muhakemet’ül Lügateyn

 

S.9) “Yüzyıllar boyunca Tekke şiirinin önderi sayılmış, şiirleriyle kafalara ve gönüllere Türkçe ile seslenmiştir. Tasavvuf akımını taşkın ve gür lirimi ile halka yansıtmıştır. Aruzla da şiirler yazmakla birlikte, genellikle heceyi kullanmıştır. Şiirlerinde ilahi aşkı ve insan sevgisini işlemiştir.” Kimdir bu şâirimiz? (5p)

  a) Yunus Emre           b) Yusuf Has Hacib        c) Mevlana         d) Kaygusuz Abdal        e) Hoca Dehhani

 

S.10) Aşağıdakilerden hangisi kasidenin türlerinden değildir?  (5p)

a) Tevhid        b) Münacat       c) Fahriye         d) Mersiye       e) Na’at

 

S.11) Şâirlerin   hayatları ve edebî kişilikleri ile ilgili bilgiler veren eserlere ne ad verilir? (5p)

a) Divan              b) Pendnâme             c) Hamse              d) Tarih           e) Tezkiretü’ş-Şuara

 

Nâbi ile ol âfetin ahvâlini naklet

Efsâne-i Mecnûn ile Leylâ’dan usandık

                     Nâbi

S.12) Yukarıdaki beyitte geçen edebî sanatı açıklayın. (5p)

 

S.13) Aşağıdaki boşlukları doldurun. (5p)

a) Terkib-i Bentlerde bendin sonundaki beyite ………………………….. adı verilir.

b) Muhammeslerin nazım birimi …………………….. mısradan oluşan bentlerdir.

c) Mahallileşme akımının temsilcisi …………………………….’dir.
d) Türklerin Divan Edebiyatına kazandırdığı nazım şekilleri ……………………… ve ………………….’dır.

 

S.14) (I) Divan şiirinde müstezat, gazelin dizelerine yarım dize eklenerek oluşturulan nazım biçimidir. (II) Nazire, usta kabul edilen bir şairin beğenilen bir şiirine benzetilerek yazılan şiirdir. (III) Hamse, bir şairin beş kasidesinin bir araya getirilmesiyle oluşan eserlere denir. (IV) Gazelin ilk beyitine matla, son beyitine makta denir. (V) Gazelin en güzel beyitine “beytü’l-gazel” denir.

    Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisi yanlıştır? (5p)

 A) I                  B) II            C) III           D) IV            E) V

 

S.15) Aşağıdaki açıklamaların karşısına doğru ise (D) yanlış ise (Y) yazınız. (10p)

a) Divan nesri “sade, süslü ve orta nesir” olmak üzere üçe ayrılır.   (    )

b) Kasidede şairin kendini övdüğü bölüme methiye denir.  (    )

c) Rubai, mesnevi, tuyuğ ve murabba dörtlükler halinde yazılan divan şiiri nazım şekilleridir.   (    )

d) Konuları yergi olan kasidelere “hicviye” denir.     (    )

e) Mantıku’t Tayr alegorik bir tıp metnidir.       (    )

 

S.16)  “Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi

              Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi”

     Bu beyit gazelin hangi beytidir? Niçin? (5p)

 

    Ravza-i kûyuna her dem durmayıp eyler güzâr

    Âşık olmuş galibâ ol serv-i  hoş-reftâra su

                                                               Fuzûlî

 Kûy: memleket, köy                 güzar: akmak         serv-i hoş-reftar: servi gibi salınan sevgili

S.17) Yukarıdaki beyitte Divan Edebiyatı’nın hangi özellikleri görülmektedir? Açıklayın.  (5p)

 

S.18) Yukarıdaki beyitte geçen edebi sanatlardan iki tanesini açıklayın.  (2+3p)

 

S.19) Aşağıdaki boşlukları doldurun. (5p)

a) Kasidelerde ölçüye uygun olarak yazılan ve beyitler ara­sına sıkıştırılan gazele………………………..denir.

b)Tekke edebiyatındaki ilahiye benzeyen, Allah'ın birliğini ve Allah'a yakarışı konu alan kasidelere………………………..denir.

c) Peygamberimizi övmek için yazılan ka­sideye……………………….. denir.

d) Tevhit, münacaat, naat, methiye, hicviye, mersiye, baha­riye, lydiyye, cülusiye nazım biçimi değil, ………………………..dür.

e) Edebiyatımıza İran edebiyatından geç­miş, uyak düzeni aa bb cc dd olan günümüzdeki öy­kü ve romanın işlevini üstlenen nazım şeklidir.                   
=================================================================================
 10. sınıf 2. dönem 2. yazılı sınav- Örnek 1: 

S.1) Roman ve hikâye edebiyatımıza girmeden önce insanlar bu ihtiyaçlarını hangi türlerle giderirlerdi? (10p)

 

S.2) Halk şairi ve kalem şairi kavramlarını açıklayınız. (10p)

 

S.3) Aşağıda birbirleriyle ilişkili olan sözcükleri eşleştiriniz. (10p)

    Mani           Kavuştak

    Türkü  Sagu

    Ağıt     Deyiş

 

S.4) Aşağıdaki dizelerde hangi söz sanatları vardır? (10p)

      Bülbül güle kul olduğu zamandır     …………………………

      Güzel sevmek sarp bir kale                              …………………………

      Acep Mevlam güldürür mü ağları    …………………………

      Kul Mustafa gözden saçar jaleler                     …………………………

      Bülbül figan eder güle                                     …………………………

 

S.5) Aşağıda verilen aşık tarzı şiirlerin türlerini noktalı yerlere yazınız. (10p)

       …………………….               ……………………..

      Şu karşıki yüce dağlar,     Benden selam olsun Bolu Bey’ine,

       Kar tutar bellerin senin.   Çıkıp şu dağlara yaslanmalıdır.

       Yazın kışın belli olmaz,   Ok gıcırtısından kalkan sesinden

       Sert eser yellerin senin    Dağlar seda verip seslenmelidir.

                Bayburtlu Celali      Köroğlu

S.6) Aşağıdaki dörtlüğü şekil bakımından inceleyiniz. (10p)

   

Yine geldi evvel bahar günleri                                         Kul Mustafa gözden saçar jaleler,

Yüce dağlar yol olduğu zamandır.                             Arar Bulamaz derdine çareler

Yavru ben Hak’a niyaz ettiğim,                                 Açılmış gonca güller laleler,

Bülbül güle kul olduğu zamandır.                             Yeryüzünün al olduğu zamandır.

…                               Kayıkçı Kul Mustafa

 

S.7) Yukarıdaki Birimde anlatılanları ve buradan hareketle şiirin temasını yazınız. (10p)

 

S.8) Kayıkçı Kul Mustafa ile ilgili bilgileri aşağıya yazınız. (10p)

 

S.9) Aşağıdaki açıklamaların karşısına doğru ise (D),yanlış ise (Y) yazınız. (10p)

 *Türküler aşk tabiat,güzellik konularını işler;7’li,8’li veya 11’li hece ölçüsüyle söylenir(       )

*Maniler hecenin 8li kalıbıyla söylenir ,uyak düzeni abab şeklindedir.(         )

*Koşma 11 hece ölçüsüyle söylenir,son dörtlükte ozanın adı geçer.(       )

 *Semai ve koşma 11’li hece ölçüsüyle söylenir,anonim halk edebiyatı ürünüdür.

*Methiye ve nutuk aşık tarzı halk şiiri ürünüdür.(       )

 

S.10) Halk Edebiyatının genel özelliklerinden 5 tanesini yazınız. (10p)

 

CEVAPLAR

C.1) MESNEVİ(5) , HALK HİKAYESİ (5)

C.2) HALK ŞAİRİ:Şiirlerini doğal olarak,saz eşliğinde,sözlü olarak söyleyen şairlerdir.(5)

KALEM ŞAİRİ:Şiirlerini  kalem ve kağıt üzerine yazan belli bir eğitimden geçmiş sanatçılardır.(5)

C.3)     Mani                   Kavuştak

    Türkü  Sagu

    Ağıt     Deyiş

C.4) Bülbül güle kul olduğu zamandır   ……..TEŞHİS…………2

      Güzel sevmek sarp bir kale                              ……..TEŞBİH…………2

      Acep Mevlam güldürür mü ağları    ……İSTİFHAM……….2

      Kul Mustafa gözden saçar jaleler                     ……  İSTİARE…………2

      Bülbül figan eder güle                                     ……...TEŞHİS …………2

C.5)   

       ………SEMAİ………(5).             …..KOÇAKLAMA…(5)

      Şu karşıki yüce dağlar,     Benden selam olsun Bolu Bey’ine,

       Kar tutar bellerin senin.   Çıkıp şu dağlara yaslanmalıdır.

       Yazın kışın belli olmaz,   Ok gıcırtısından kalkan sesinden

       Sert eser yellerin senin    Dağlar seda verip seslenmelidir.

                Bayburtlu Celali      Köroğlu

C.6)

                (5)                           (5)

Nazım Birimi:Dörtlük            1.dörtlük:-l’yarım kafiye

Nazım Şekli:Koşma                                   olduğu zamandır:Redif

Ölçüsü:4+4+3=11’li hece ölçüsü

Kafiye şeması:abcb,dddb                            2.Dörtlük:-e’yarım kafiye

                                                                                      -ler Redif

C.7) 1.DÖRTLÜK:Şair baharın geldiğini,bülbüllerin ötmeye başladığını,ilk bahar mevsiminin insanlara sevme duygusu uyandırdığını anlatıyor.(5)

2.DÖRTLÜK:Şair yeryüzünün güllerle kırmızıya boyandığını,herkesin neşeli olduğu bir mevsimde kendisinin ağladığını ve dertli olduğunu anlatıyor.(5)

C.8) *17.yüzyıl Asker bir saz şairidir.

* Akıcı bir üslubu vardır.

*Şiirlerinde duru bir Türkçe kullanmıştır.

* Katıldığı askeri zaferlerle ilgili pek çok şiiri vardır

* Genç Osman destanı ünlüdür.

C.9)  *Türküler aşk tabiat,güzellik konularını işler;7’li,8’li veya 11’li hece ölçüsüyle söylenir.(D)2

*Maniler hecenin 8li kalıbıyla söylenir ,uyak düzeni abab şeklindedir.(Y) 2

*Koşma 11 hece ölçüsüyle söylenir,son dörtlükte ozanın adı geçer.(D) 2

 *Semai ve koşma 11’li hece ölçüsüyle söylenir,anonim halk edebiyatı ürünüdür.(Y) 2

*Methiye ve nutuk aşık tarzı halk şiiri ürünüdür.(Y)   2

C.10)

*Nazım birimi dörtlüktür.                      2

*Hece ölçüsü kullanılır.                         2

*Halkın konuşma dili kullanılır.             2

*Sözlü bir edebiyattır.                            2

*Genellikle yarım kafiye kullanılır.        2             
=====BAŞADÖN======================================
 10. sınıf 2. dönem 3. yazılı sınav- Örnek 1: 

I.    Beylerde kalmamış asla mürüvvet

      Fakir fukaraya bakmıyor devlet.

II.   Bu genç yaşta kara topraklar aldı

       Gözlerim ağlıyor gönlüm karardı.

III.  Güneş kıskanır olmuş gözündeki ışığı

       Tebessüm eyle n’olur mutlu eyle aşığı.

IV.  Bin düşünüp bir söz söyle

       İnsanlığın sırrı böyle

V.  Yiğitler savaşta ön safta durur

      Namerdi kalbinin üstünden vurur.

1.   Numaralanmış dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) I. dizeler bir taşlamadan alınmıştır.

B) II. dizeler bir ağıttan alınmıştır.

C) III. dizeler bir güzellemeden alınmıştır.

D) IV. dizeler didaktik bir şiirden alınmıştır.

E) V. dizeler bir gazelden alınmıştır.

 

2.  Aşağıdakilerden hangisi “gazel” türünün özelliklerinden biri değildir?

A) En az 33, en çok 99 beyitten oluşur.

B) Genellikle beyitler arasında konu birliği yoktur.

C) İlk beytine matla, son beytine makta beyit denir.

D) Şairin mahlasını kullandığı beyte taç beyit denir.

E) Divan edebiyatı nazım şeklidir.

 

3. Aşağıdakilerden hangisi Divan edebiyatı nazım biçimlerinden değildir?

A)Musammat          B)Mesnevi          C)Nutuk         D)Rübai          E)Gazel

 

4. Aşağıdakilerden hangisi halk şiirinin belirleyici özelliklerinden biri değildir?

A)Sevilen devlet büyüklerinin ardından ağıtlar yakılmıştır.    

B)Bazı konuları işlerken dini motifler kullanılmıştır.

C)Toplumsal sorunlar da şiire konu olmuştur.

D)Kişisel sevinçlere ve acılara yer verilmiştir.

E)İnsanın dış dünyasına yönelik somut konular işlenmiştir.

 

5.  Aşağıdakilerden hangisinde İslamiyet öncesi Türk edebiyatıyla ilgili bir bilgi yanlışı vardır?

A)Dil arı bir Türkçe’dir.    

B)Kullanılan ölçü hecedir.    

C)Şiirler dörtlükler halinde söylenir.

D)Ağırlıklı olarak yazılı eserler verilir.    

E)En önemli ürünler: sagu, sav, koşuk, destandır.

 

“Divan edebiyatının en güçlü şairlerindendir.Gazel, kaside, mesnevi türlerinde başarılı oldu. Acının insanı olgunlaştıracağını söyler. Aşkın verdiği acılardan memnundur, karşılık beklemez. “Su Kasisesi” divan edebiyatının en güzel şiirlerinden sayılır. Leyla ve Mecnun adlı güzel bir mesnevisi vardır.”

6.  Yukarıda bazı özellikleri verilen bu ünlü şair aşağıdakilerden hangisidir?

A)Şeyh Galip          B)Baki          C)Fuzuli         D)Ali Şîr Nevai         E)Nabi

 

7.   Aşağıdakilerden hangisinde Divan edebiyatının özellikleri ile ilgili bir bilgi yanlışı vardır?

A)Nazım birimi beyittir.    

B)Bireysel ve soyut konular ele alınmıştır.

C)Daha çok hece ölçüsü ve cinaslı uyak kullanmışlardır.

D)Başlıca nazım biçimleri gazel,kaside,mesnevi vb.dir.    

E)Sanatlı söyleyişe önem verilmiştir.

 

            “Aradılar bir tenhada buldular

             Yaslandılar şıvgınlarım kırdılar

             Yaz bahar ayında bir od verdiler

             Yandım gittim ala karlı dağ iken”        

8.   Aşağıdakilerden hangisi bu dörtlüğün Halk şiirine ait olduğunun kesin kanıtlarından biri değildir?

A)Hece ölçüsüyle söylenmiş olması

B)Nazım biriminin dörtlük olması         

C)Duru ve anlaşılır bir dil olması

D)Zamanın kötülüğünden yakınması         

E)Dize sonlarında yarım uyak bulunması

 

            Bir düğün havası eserdi mahallemizde

            Kayısı ağaçları gelin olunca.”

9.  Bu beyitin ikinci dizesindeki söz sanatı, aşağıdakilerin hangisinde yoktur?

A)Gün ağladı gün boyu, sen gidince.

B)Pamuk tıkamış Erciyes kulağına.

C) Mevsimler yas tutup güller ağlasın.

D)Kurtulamadım kafeste kuş olmaktan.

E)Okşuyordur saçlarını şimdi güney yelleri.

 

10. Aşağıdakilerden hangisinde Dini Tasavvufi halk edebiyatı nazım türleri bir arada verilmiştir?

A) İlahi-nutuk-deme-mani

B) Nefes-devriye-mani-şathiye

C) İlahi-nefes-deme-nutuk

D) Mersiye-ilahi-nefes-deme

E) Nutuk-semai-nefes-deme

 

I. Orhun Irmağının eski yatağına dikildiklerinden Orhun Kitabeleri diye anılırlar.

II. Tonyukuk, Bilge Kağan ve Kül Tigin adına dikilmişlerdir.

III. Türklerin İslamı kabul ediş serüvenini anlatırlar.

IV. Türk edebiyatının ilk yazılı örnekleridir.

V. Uygur Alfabesiyle yazılmışlardır.

 

11.   Yukarıdakilerden hangileri Göktürk Yazıtları’nın özelliklerini doğru olarak anlatmaktadır?

    A) I,-II, IV         B) I,-II,-III           C) I,-II,- V             D)  II,-III,-IV                 E) II,- III,- V

 

“Türk aydınları,Türkçe’de yetersiz buldukları din,bilim,sanat kavramlarının karşılıkları olan söz ve terimler için Arapça ve Farsça’ya başvuruyorlardı. Bunun sonucu olarak Türkler arasında bilim dili Arapça’nın,edebiyat dili de Farsça’nın etkisi altında gelişti. Böylece ortak bir düşünce ve zevkin ürünü olan ............................................. doğdu.”

12) Parçada boş bırakılan yere, aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A)Divan Edebiyatı     B)Tekke-Tasavvuf Edebiyatı         C)Aşık Edebiyatı        D)Tanzimat Edebiyatı      E)Milli Edebiyat

 

.“Miskin adem oğulları

 Ekinlere benzer gider

 Kimi biter kimi yiter

Yere tohum saçmış gibi.”              (adem:insan)

13) Yukarıdaki şiirde altı çizili sözcüklerle anlatılmak istenene en uygun olan sözcükler aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

A)Doğmak – ölmek       B)Ölmek – yaşamak        C)Doğmak – çalışmak          D)Ölmek – büyümek          E)Yaşamak – yaratmak

 

14)Gazel ve mesnevi ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A)  Gazelde aşk ve güzellik konusu; mesnevide ise öğretici, dinî, ahlâki konular işlenir.

B)  Gazellerin kafiye örgüsü aa / ba / ca... şeklindedir, mesnevide her beyit kendi arasında kafiyelidir.

C)  Gazel aruzun uzun kalıplarıyla, mesnevi ise kısa kalıplarıyla yazılır.

D)  Gazelde beyitler arasında konu birliği olmayabilir; mesnevide vardır.

E) Gazelde beyit sayısı sınırlı değildir, mesnevide ise beyit sayısı sınırlıdır.

 

(I)Dede Korkut Hikayeleri,sanatçısı belli olmayan,halkın ortak malı olan bir eserdir. (II)Nazım ve nesir karışımı on iki hikayeden oluşur. (III)Hikayelerde daha çok Oğuzların, düşmanları ve olağanüstü güçlerle savaşları anlatılmaktadır. (IV)Her hikaye bağımsız olmakla beraber, çoğunda ortak kahramanlar bulunur ve her hikayenin sonunda Dede Korkut bulunur .(V)Hikayelerde adı geçen Dede Korkut, kahramanlığıyla ün kazanmış Oğuz beylerinden biridir.

15)   Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde verilen bilgi yanlıştır?

A) I          B) II         C) III          D) IV          E) V

 

                Ay doğar ayazlanır,

                Gün doğar beyazlanır,

                Benim sevgili yarim,

                Uyanmaya nazlanır.

16) Yukarıdaki dörtlüğün nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?

A) Şarkı        B) Türkü         C) Mani          D) Tuyuğ           E) Rubai

 

17)  Aşağıdaki nazım şekillerinden hangisi beyitlerle yazılır?

A) Tuyuğ    B) Rubai           C) Şarkı            D) Murabba       E) Kaside

 

18)  Dört yanı seyircilerle çevrilmiş bir meydanda, herhangi bir yazılı metne bağlı kalmadan oynanan oyuna ne ad verilir?

A) Karagöz     B) Orta oyunu     C) Meddah         D) Tiyatro        E) Kabare

 

19) Özellikle 17. yüzyılda yaygınlaşmıştır. Kısaca “hayal oyunu” diye adlandırılmıştır. Bir çeşit gölge oyunudur. Sözü edilen tür aşağıdakilerden hangisidir?

A) Karagöz     B) Orta oyunu     C) Meddah        D) Köy seyirlik oyunu        E) Pandomima

 

20)  Aşağıdakilerden hangisi halk hikayelerinin ortak özelliklerinden biri değildir?

A) Olağanüstülüklere rastlanması.

B) Aşk ve kahramanlık konularının işlenmesi.

C) Manzum ve mensur ifadelerin bir arada olması.

D) Anlatılırken türkülere yer verilmesi.

E) Ortaya çıktıkları dönemde yazıya geçirilmeleri.

 

21) Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde halk edebiyatı ürünleri bir arada verilmiştir?

A) Türkü- semai- rubai- methiye

B) Şarkı- türkü- mani- semai

C) Türkü- mani- methiye- koşma

D) Türkü- mani- methiye- koşma

E) Gazel- şarkı- methiye- koşma  

 

22) Divan edebiyatında kullanılan mersiye ile konusu yönünden benzerlik gösteren halk edebiyatı türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Taşlama      B) Güzelleme      C) Koçaklama        D) Ağıt            E) İlahi

 

23) Aşağıdaki eser- yazar eşlemelerinden hangisi yanlıştır?

A) Divan ü Lügati’t Türk- Kaşgarlı Mahmut

B) Kutadgu Bilig- Yusuf Has Hacib

C) Divan-ı Hikmet- Ahmet Yesevi

D) Atabetü’l Hakayık- Edip Ahmet Yükneki

E) Muhakemetü’l Lügateyn- Yunus Emre

 

24)  Toplumların kusurlarını, eksikliklerini, iğneleyici ve alaylı bir dille eleştiren Halk edebiyatı şiirine ne ad verilir?

A) Taşlama       B) Güzelleme    C) Koçaklama     D) Sagu       E) Hicviye

 

25)  Her beyiti kendi arasında uyaklı olan divan şiiri hangisidir?

A) Gazel          B) Kaside       C) Mesnevi               D) Şarkı               E) Tuyuğ              

=====BAŞADÖN======================================
 11. sınıf 1. dönem 1. yazılı sınav- Örnek 1: 
 

S.1) Aşağıdaki cümleleri okuyarak doğru ya da yanlış olduklarına karar veriniz.(3+3+3+3+3=15p)

* Osmanlıda Tanzimat döneminde çıkan ilk resmi gazete Tercüman-ı ahval’dir. (  )   

* Tanzimat Edebiyatının birinci nesli, “sanat sanat içindir” anlayışını savunurken Tanzimat’ın ikinci nesli “sanat halk içindir” anlayışını benimsemiştir. (  )   

* İlk defa noktalama işaretlerini Şinasi kullanmıştır.  (   )

* Namık Kemal, Hürriyet Gazetesinde “Şiir ve İnşa” makalesini yazmış ve dilde sadeleşmeyi savunmuştur. (  )   

* Harabat isimli eser, Ziya Paşa tarafından yazılmış, ilk antoloji kitabıdır.  (  )

 

S.2) Aşağıda verilen cümlelerdeki boşlukları uygun şekilde doldunuz. (10p)

* İlk yerli tiyatro eserimiz Şinasi’nin yazdığı …………………..dir.

* İlk resmi gazete …………………..ilk yarı resmi gazete …………………..ilk özel gazete ise …………………..dır.

* Sahnelenen ilk tiyatro eserimiz ise Namık Kemal’in yazdığı …………………..dir.

 

S.3) Tanzimat Devri Türk Edebiyatı’nın özellikleri göz önünde bulundurulursa, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? (5p)

   a) Tanzimat Devri Türk Edebiyatı’nın Birinci Dönemi’nde şiire, özgürlük, vatan, adalet gibi kavramlar girmiştir.

   b) Klasik Türk Edebiyatı’ndaki bütün nazım şekilleri bırakılmıştır.

   c) Tanzimat Devri Türk Edebiyatı’nın İkinci Dönemi’nde şiirin konusu nazım şekilleri genişletilmiştir.

   d) Hikâye, roman, tiyatro türlerine, ilkin, Tanzimat Devri Türk Edebiyatı’nda yerli örnekler verilmiştir.

   e) Tanzimat Devri Türk Edebiyatı’nın romanı, genellikle romantizmin etkisindedir.

 

S.4) Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat edebiyatının genel özellikleri arasında yer almaz? (5p)

a) Batı etkisinde gelişen bir edebiyattır.

b) Roman, öykü, tiyatro ve gazete yazıları gibi türlerin ilk örnekleri bu dönemde verilmiştir.

c) Sanatçılar, bu dönemde vatan, ulus, hürriyet gibi toplumsal kavramlara eserlerinde yer vermiştir.

d) Bu dönemdeki şiirler, biçim olarak yenidir; ancak içerik olarak Divan edebiyatı şiirinin özelliklerini taşır.

e) Birinci dönem sanatçıları toplumsal konuları işlemiştir.

 

    Ne efsunkâr imişsin ah ey didar-ı hürriyet

    Esir-i aşkın olduk gerçi kurtulduk esaretten

S.5) Aşağıdaki dizelerin hangisinde, yukarıdaki beytin ikinci dizesindeki sanata benzer bir sanat vardır?(5p)

A) Karlar altında bir ilkbaharım ben

B) Kar değil gökyüzünden yağan beyaz ölümdü

C) Şu bakır zirvelerin ardından, Bir süvari geliyor kan rengi

D) Ruhu her yerde buhurdan gibi yıllarca tüter

E) Ben garip çizgilerle uğraşırken baş başa, Rastlamıştım duvarda bir şair arkadaşa

 

S.6)Aşağıdakilerden hangisi, Namık Kemal’in özelliklerinden biri olamaz? (5p)

A) Ziya Paşa ile Londra’da Hürriyet gazetesini çıkarmıştır.

B) Tahrip-i Harabat ve Takip-i Harabat isimli yazılarıyla Ziya paşa’nın Harabat isimli eserindeki görüşleri eleştirmiştir.

C)  Vatan Yahut Silistre isimli oyunu sahnelendikten sonra halkın galeyana gelmesinden endişelenen yöneticiler tarafından sürgüne gönderilmiştir.

D) 1862 yılında Tasvir-i Efkâr gazetesini çıkararak yazılarına bu gazetede devam etmiştir.

E) Türk Şiirine vatan, adalet, hürriyet, eşitlik gibi kavramları getiren bir sanatçıdır.

 

      Esdi nesîm-i nev-bahâr açıldı güller subh-dem                   Usanmaz kendini insan bilenler  halka hizmetten

      Açsun bizim de gönlümüz sâkî meded sun câm-ı cem        Mürüvvet –mend olan mazluma el çekmez inâyetten

 

      İrdi yine ürd-i behişt oldu hevâ anber-sirişt                         Felek her türlü esbâb-ı cefâsın toplasın gelsin

      Alem behişt-ender-behişt her gûşe bir bağ-ı İrem                Dönersem kahpeyim millet yolunda bir azîmetten

                                                             Nef’î                                                                                             Namık Kemal

S.7) Yukarıda Klasik Türk Edebiyatına ait bir kaside ile Tanzimat Dönemine ait bir kasideden alınan beyitleri görüyoruz. İki şiirden yola çıkarak bu nazım şeklinin kullanılışında görülen benzerlik ve farklılıkları yazınız. (10p)

 

S.8) Aşağıdaki eserleri yazarları ile eşleştiriniz. (5p)

Durub-ı Emsal-i Osmaniye …………….  Namık Kemal

Eş’ar-Ziya …………………………… ..   Şinasi

Tercüme-i Manzume … …………… …. Ziya Paşa

Tahrib-i Harabat ……………………..…Şinasi

Cezmi ………………………………….  Ziya Paşa

 

S.9) Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat Edebiyatıyla edebiyatımıza girmiş türlerden biri değildir? (5p)

     a) Makale                 b) Roman             c) Tiyatro            d) Öykü                    e) Gazel

 

S.10) a) Aşağıdaki rakamları ayraç işaretinin içine belirdiğim şekilde yerleştiriniz. ( 15p )

İlk resmi gazetemizdir.      (  )                                               1-Taaşşuk-ı Talat u Fıtnat

Vatan Yahut Silistre piyesini yazdı.     (  )                            2-Şinasi

Noktalama işaretlerini ilk kez kullandı.     (  )                       3-Telemak

İlk yerli romanımızdır.     (  )                                                 4-Karabibik

İlk köy romanımızdır.     (  )                                                  5-Takvim-i Vakayi

İlk özel gazetemizdir.     (  )                                                   6-Namık Kemal

Yusuf Kamil Paşa’nın Fenelon’dan çevirisidir.     (  )           7- Tercüman-ı Ahval

 

    b) Aşağıdaki rakamların karşısını uygun şekilde doldurunuz.(10p)

HALK EDEBİYATI :

1=> ………………….

2=> Koşma-Mani-Semai vb. türler vardır.

3=> Halkın anlayacağı bir sanat yapılmıştır.

4=>…………………..

DİVAN EDEBİYATI :

1=> Aruz ölçüsü kullanılmıştır.

2=> …………………

3=> …………………

4=> …………………

TANZİMAT 1. DÖNEM :

1=> …………………

2=> …………………

………………………

3=> …………………

4=> Batıdan etkilenmişlerdir. Halkı aydınlatmayı amaçlamışlardır.

 

CEVAPLAR

C.1) * Osmanlıda Tanzimat döneminde çıkan ilk resmi gazete Tercüman-ı ahval’dir. ( Y )   

* Tanzimat Edebiyatının birinci nesli, “sanat sanat içindir” anlayışını savunurken Tanzimat’ın ikinci nesli “sanat halk içindir” anlayışını benimsemiştir. ( Y )   

* İlk defa noktalama işaretlerini Şinasi kullanmıştır.  ( D  )

* Namık Kemal, Hürriyet Gazetesinde “Şiir ve İnşa” makalesini yazmış ve dilde sadeleşmeyi savunmuştur. ( Y )   

* Harabat isimli eser, Ziya Paşa tarafından yazılmış, ilk antoloji kitabıdır.  ( D )

C.2) * İlk yerli tiyatro eserimiz Şinasi’nin yazdığı Şair Evlenmesi dir.

* İlk resmi gazete Takvim-i Vakayi  ilk yarı resmi gazete Ceride-i Havadis ilk özel gazete ise  Tercüman-ı Ahval dır.

* Sahnelenen ilk tiyatro eserimiz ise Namık Kemal’in yazdığı Vatan Yahut Silistre dir.

C.3) B

C.4) D

C.5) A

C.6) D

C.7) Benzerlikler:   Her ikisinde de aruz ölçüsü, beyit nazım birimi ve ağır bir dil kullanılmıştır.Kafiye şemaları da aa/ba olarak aynıdır.

Farklılıklar: Din ya da devlet büyüğünün değil, hürriyet kavramının övgüsü yapılmış. Kasidenin bölümleri yok. Taç beyit olmadığı için şairin adı yasa mahlası geçmemiştir.

C.8) Durub-ı Emsal-i Osmaniye … Ziya Paşa

Eş’ar-Ziya …………… Ziya Paşa

Tercüme-i Manzume … Şinasi

Tahrib-i Harabat … Namık Kemal

Cezmi ………… Namık Kemal

C.9) E

C.10) a)

İlk resmi gazetemizdir.      ( 5 )

Vatan Yahut Silistre piyesini yazdı.     ( 6 )  

Noktalama işaretlerini ilk kez kullandı.     ( 2 )

İlk yerli romanımızdır.     ( 1 )

İlk köy romanımızdır.     ( 4 ) 

İlk özel gazetemizdir.     ( 7 )

Yusuf Kamil Paşa’nın Fenelon’dan çevirisidir.     ( 3 )

C.10) b)

HALK EDEBİYATI :

1=> Hece ölçüsü kullanılmıştır.

2=>

3=>

4=> Göçebe hayat tarzını yansıtan ulusal bir edebiyattır.

DİVAN EDEBİYATI :

1=>

2=> Gazel, kaside, mesnevi, terkib-i bent vb. nazım şekilleri kullanılmış.

3=> Süslü, sanatlı ve ağır bir dil kullanılmış.

4=> Halktan kopuk, yüksek zümreye hitap eden bir edebiyattır.

TANZİMAT 1. DÖNEM :

1=> Hem aruz hem de hece ölçüsünü kullanmışlardır.

2=> Gazel, kaside, terkib-i bent gibi eski nazım şekillerinin yanında roman, hikâye, tiyatro gazetecilik ve fikir yazıları gibi türleri de kullanmışlardır. Vatan, millet, özgürlük ve eşitlik gibi yeni kavramları eski nazım şekilleriyle de işlemişlerdir.

3=> Sade bir dille yazmaya çalışmışlarsa da başarılı olamamışlardır.

4=>                  
=====BAŞADÖN======================================
 11. sınıf 1. dönem 2. yazılı sınav- Örnek 1: 

1. Tanzimat tiyatrosunun genel özellikleri nelerdir? Yazınız (5 madde)

CEVAP:

 

2. Şinasi’nin “Şair Evlenmesi” piyesinin, modern tiyatroya ve geleneksel Türk tiyatrosuna benzeyen yönlerini yazınız.

CEVAP:

 

3. Aşağıda kısaca özeti verilen eserlerin isimlerini ve yazarlarını ilgili yerlere yazınız.

a) Üstünkörü bir eğitim görmüş Bihruz Bey bir vezir oğludur. Babası ölünce çok büyük bir servete kavuşur. Kendini eğlenceye kaptıran Bihruz gönlünü Periveş adlı bir kıza kaptırır. Yalancı ve dalkavuk arkadaşı ona Periveş’ in öldüğünü söyler, bu üzüntü içinde Şehzadebaşın’da yürürken Periveş’ e çok benzeyen birini görür ve onu Periveş’ in ablası sanır. Bihruz’ un ahmaklığını anlayan kadın, Periveş diye aradığı kişinin kendisi olduğunu söyler. Sonunda Bihruz gözünde çok yücelttiği kadının, bir sokak kadını olduğunu anlar.

CEVAP:

b) İslam Bey savaş çıkınca nişanlısı Zekiye ile vedalaşır ve cepheye gider. Zekiye erkek kılığına girerek Âdem adıyla gönüllüler arasına katılır. Komutan Sıtkı Bey, Âdem’i çelimsiz bulur ve geri göndermek ister, ama Âdem kabul etmez. İslam Bey yaralanır, Abdullah Çavuş ve Âdem düşman cephaneliğini havaya uçurur, kale kurtarılır. Âdemin kimliği ortaya çıkar. Sıtkı Bey’in daha önce öldüğünü sandığı babası olduğunu öğrenen Zekiye, zafer sevinci içinde İslam Bey’le evlenir.

CEVAP:

 

.Mithat Efendi’nin “Felâtun Bey ile Rakım Efendi” romanındaki kahramanların belirgin özelliklerini aşağıdaki uygun yerlere yazınız.

Kahramanın adı: =>               Felâtun Bey             Râkım Efendi                      Cânan                     Josefino

Roman kahramanın =>

en belirgin özelliği

 

5. Tanzimat romanın temalarını da oluşturan, Tanzimat sanatçıları tarafından en çok eleştirilen konular nelerdir?

CEVAP:

 

6. Aşağıda verilen şiirlerden hangisinin Tanzimat’ın birinci dönemine hangisinin ikinci dönemine ait olabileceğini sebepleriyle beraber yazınız.

I. ŞİİR:                                                                                    II. ŞİİR:

Amalimiz afkarımız ikbal-i vatandır                                       Nedir bu cevr ü tegafül zaman zaman güzelim?
Ser-haddimize kal'e bizim hâk-i bedendir                              Kaçıncıdır bu eziyetli imtihan güzelim?
Osmanlılarız ziynetimiz kanlı kefendir                                   Tükendi sabr u tahammül. üzüldü can güzelim.
Gavgaada şehadetle bütün kâm alırız biz                              Bu naz ise yetişir artık el-aman güzelim!
Osmanlılarız can veririz nâm alırız biz

CEVAP:

 

7. Aşağıda açıklamaları verilen edebî akımların isimlerini ilgili yerlere yazınız.

a) Bu akımın ana felsefesi salt aklın egemenliğine karşı olmaktır. Onun sanatçıyı sıkan bütün prensiplerine savaş açan bu akıma bağlı yazarlar önce, akla ve sağduyuya verleni önemi reddedip duygu ve hayale değer verdiler. “Deha akıldadır.” diyenlere, “Deha yürektedir.” karşılığını verdiler. Sınırsız bir hayal gücüne kavuşan sanatçı kendini daha özgür, daha yaratıcı gördü. Bu duyguyla oluşan sanat eserinde de alabildiğine serbestlik hâkim oldu.

CEVAP:

 

b) Akım, Taine’in Determinizm görüşünü edebiyata uygulamak istemiş, edebiyatın da deneysel bilimlerde olduğu gibi bir deneme sahası olabileceğine inanmıştır. Bunlara göre gözlem bir eser için yeterli bir yol değildir. Akımın kurucusu Zola: “Gözlemci demek, doğadaki olayları hiçbir değişikliğe uğratmadan, olduğu gibi inceleyen kişi demektir. Deneyci ise olayları doğanın ortaya çıkardığı biçimlere göre değil de herhangi bir amaçla kendisinin onlara şu ya da bu koşullar altında verdiği biçimlere göre inceleyen kişidir.” Bu sözlerden anlaşılacağı gibi gözlemci sadece gözler, deneyci ise olaylara müdahale ederek onları değiştirir.
CEVAP:

 

) Aşağıdaki şiirden bir edebî sanat bulunuz.

    b) Aşağıdaki şiirin kafiye ve rediflerini bunuz.

 

Nedir bu cevr ü tegafül zaman zaman güzelim?                   
Bu naz ise yetişir artık el-aman güzelim!                   

Tükendi sabr u tahammül.. üzüldü can güzelim.

Kaçıncıdır bu eziyetli imtihan güzelim?

CEVAP.a:

CEVAP.b:

 

) Boşlukları uygun kavramlarla doldurunuz.

* R. Mahmut Ekrem, “…………..……………………….. her şey şiirin konusu olabilir.” demiştir.

* Şair Evlenmesi ve Zavallı Çocuk piyeslerinde ……………………………………  yanlışlığı konusu işlenmiştir.

* Sergüzeşt romanında Dilber’e aşık genç, Asaf Paşa’nın oğlu …………………… dır/dir/tır/tir.

   b) Cümlelerde yargılar doğruysa (D), yanlışsa (Y) yazınız.

* Namık Kemal, şiirde biçim kusursuzluğuna önem vermiş, manadan çok estetiği ön planda tutmuştur.    (     )

* Realist akımda önemli olan, yazarın gerçeği gördüğü gibi değil, hissettiği gibi anlatmasıdır. (     )

 

10. Aşağıda isimleri verilmiş eserlerin yazarlarını ve türlerini gerekli yerlere yazınız.

Eser adı:                                  Yazar Adı:                           Türü:

Kadınlar Mektebi

Afife Anjelik

Karabibik

Zafername

İçli Kız

 

Not: Her soru 10 puandır.                    
=====BAŞADÖN======================================
 11. sınıf 1. dönem 3. yazılı sınav- Örnek 1: 
 

1.Ölen karısı için ‘yazdığı Makber şiir kitabıyla hatırlanabilir. Şiirin biçiminde ve özünde yenilikler yapmıştır. Dil, cümle, ölçü kaygısı taşımaz. Şiirimize ”’metafizik” onunla girmiştir. Yaşadığı dönemde “Şair-i Azam” olarak adlandırılmıştır. Tiyatro yapıtlarını oynanmak için değil, okunmak için yazmıştır. Bu oyunların bazıları aruz, bazıları hece ölçüsüyle yazılmıştır. İlk pastoral şiir denemesi Sahra da ona aittir. Romantizmden etkilenmiştir.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A)  Recazade Mahmut Ekrem

B)  Muallim Naci

C)  Abdülhak Hamit Tarhan

D)  Ahmet Vefik Paşa

E)  Direktör Ali Bey

 

2. Tanzimat edebiyatı ikinci dönem sanatçılarındandır. “Sanat için sanat” ilkesini benimsemiştir. Muallim Naci’yle “kafiye göz için mi kulak için mi? tartışmasını başlatmıştır. İlk oyunu Afije Anjelik, ilk şiir kitabı Nağme-i Seher’dir. Okullarda verdiği ders notlarını Talim-i Edebiyat adlı kitabında topladı. Batılı anlamda ilk realist roman sayılan yapıtında Bihruz Bey’in kişiliğinde yanlış Batılılaşmayı eleştirmiştir. Yapıttaki çamlıca Tepesi’ne ait betimlemeler ilk gerçekçi betimlemelerdir.

Bu parçada sözü edilen yazar ve ilk gerçekçi romanımız aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A)  Recaizade Mahmut Ekrem-Araba Sevdası

B)   Nabizade Nazım-Zehra

C)   Sami paşazade Sezai-Sergüzeşt

D)  Ahmet Mithat Efendi – Eflatun Bey ile Rakım Efendi

E)   Namık Kemal-İntibah

 

3. Tanzimat edebiyatının “halkı eğitmek” felsefesine yürekten bağlı sanatçısıdır. Yapıtlarında tekniğe önem vermemiş, sade bir dil kullanmış, romanda olayın akışını keserek okuyucuya bilgi ve öğüt vermiştir. Romantizmin etkisindedir. Edebiyatımızdaki ilk hikâye örneği “Letaif – i Rivayet” ona aittir.

Bu parçada aşağıdaki sanatçıların hangisin­den söz edilmiştir?

A)  Direktör Ali Bey

B)   Ahmet Mithat Efendi

C)   Abdülhak Hamit Tarhan

D)  Ziya Paşa

E)   Namık Kemal

 

4. Tanzimat dönemi edebiyatında eski – yeni çelişkisini en yoğun yaşayan sanatçı odur. Bağdatlı Ruhi’ye yazdığı terkib-i bend naziresi döneminin toplumsal eleştirisidir. Birçok beyiti özdeyiş olarak değer kazanmıştır. Şiir ve inşa makalesinde halk edebiyatını yüceltmiş, divan edebiyatını eleştirmiş; ancak “Harabat” adlı yapıtında dönüş yaparak divan edebiyatını övmüştür.

Bu parçada aşağıdaki sanatçıların hangisin­den söz edilmektedir?

A)   Ziya Paşa

B)   Ahmet Mithat Efendi

C)   Recaizade Mahmut Ekrem

D)  Ahmet Vefik Paşa

E)   Nabizade Nazım

 

5. I. Bu dönem romanında kadın erkek ilişkileri yakın akrabalar  arasında ya da doktorla hastası, evin erkeğiyle hizmetçisi arasında görülen ilişkilerdir.

II.. Olaylar Anadolu başta olmak üzere Osmanlı coğrafyasının birçok yerinde geçer.

III. Kişiler tek yanlı ele alınmıştır; ya iyidirler, ya kötüdürler.

IV. İlk dönem romanlarında betimlemeler yapıtı süslemek için gereksiz uzatılmış; ikinci dönemde ise daha başarılı, romana katkısı olacak betimlemeler yapılmıştır. Teknik bakımından ikinci dönem örnekleri daha yetkindir.

V.   Birinci dönemde romantizmin; ikinci dönemde realizm ve natüralizmin etkisi vardır.

Yukarıdaki numaralı cümlelerin hangisinde Tanzimat dönemi roman ve hikâyesiyle ilgili yapılan açıklama yanlıştır?

 A) I       B)II       C)III         D) IV         E)V

 

6.  Aşağıdaki cümlelerin hangisi Tanzimat edebiyatının I.  dönemiyle ilgili doğru bir açıkla­ma değildir?

A)  Makale, fıkra, roman, öykü, eleştiri, tiyatro, gazete gibi türlerin ilk örnekleri bu dönemde   verilmiştir.

B) Konu bütünlüğüne önem verilmeyerek divan edebiyatındaki “parça güzelliği” anlayışı sürdürülmüştür.

C)  Ortaya konulan yapıtlar daha çok öykülenerek yaratıldığı için özellikle biçim bakımından zayıftır.

D)  Şiirde içerik yönünden yeni, biçimsel yönden eski ürünler söz konusudur.

E)  Aruz ölçüsü kullanılmış, ancak hece ölçüsüyle yazılmış örneklere az da olsa yer verilmiştir.

 

7. Aşağıdakilerin hangisi Servet-j Fünun roma­nının özelliklerinden biri değildir?

A) Olayların İstanbul’da geçmesi

B) Kahramanların aydın tabakasından seçilmesi

C) Rastlantılara fazlaca yer verilmesi

D) Kahramanlar arasında kadın - erkek ayrımı yapılmaması

E) Hayal kırıklığı teminin ana konu olması

 

8.Modern Türk romanının kurucusudur. Roman, öykü, tiyatro, anı türünde yapıtlar vermiştir. Ro­manlarında ağır bir dil kullanmıştır. Dili öykülerin­de daha sadedir. Yapıtlarında Fransızca sözdizi­mini andıran bir tutum görülür. Edebiyatımızda ilk mensur şiir denemeleri ona aittir.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakile­rin hangisidir?

A) Halit Ziya Uşaklıgil

B) Hüseyin Rahmi Gürpınar

C) Yakup Kadri Karaosmanoğlu

D) Halide Edip Adıvar

E) Refik Halit Karay

 

9.Servet - i Fünun edebiyatında Halit Ziya'nın et­kisinde kalmış, yine de ondan sonraki en önem­li romancımızdır. Roman, öykü türlerinde yapıtla­rı vardır. Yapıtlarında karamsarlık ve hüzün bu­lutları dolaşır. Mensur şiir örneği olan Siyah inci­ler; tiyatro yapıtları Pençe, Cidal, Sansar ona ait­tir.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakile­rin hangisidir?

A) Halit Ziya Uşaklıgil

B) Ahmet Hikmet Müftüoğlu

C) Mehmet Rauf

D) Halide Nusret  Zorlutuna

E) Yakup Kadri Karaosmanoğlu

 

10. Servet-i Fünun döneminde bireysel, Servet-i Fü­nun'un kapatılışından sonra toplumcudur. Balık­çılar, Verin Zavalıılara, Ramazan Sadakası, Se­za şiirleri toplumsal içerikli şiirlere örnek olmak­tan çok merhamet duygusunu dile getiren şiirler­dir ve Servet-i Fünun döneminde yazılmıştır.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakile­rin hangisidir?

A) Ahmet Haşim

B) Namık Kemal

C) Tevfik Fikret

D) Cenap Şahabettin

E) Ziya Paşa

 

11. Servet-Fünun döneminin gazetecilikle öne çıkan ismidir. Gözleme dayalı gerçekçi öykü ve roman­ları vardır.Fransızca'dan çevirip Servet-i Fü­nün'da yayımladığı "Edebiyat ve Hukuk" adlı makale nedeniyle dergi kapatılmış, topluluk da­ğılmıştır. Kavgalarım (eleştiri); Hayal içinde (ro­man); Niçin Aldatırlarmış, Hayal-ı Muhayyel, Ha­yat-ı Hakikiye sahneleri (öykü) ona aittir.

A) Hüseyin Cahit Yalçın

B) Süleyman Nazif

C) Ahmet Haşim

D) Emin Bülent Serdaroğlu

E) Cenap Şahabettin  

 

12.Edebiyatımızda sembolizmin öncüsü sayılan şair ve yazardır. Ağır bir dille yazdığı şiirlerinde aşk ve tabiat konularını işlemiştir. "Elhan-ı Şita" adlı şiiri ünlüdür. "Hacc Yolunda, Suriye Mektupları, Avrupa Mektupları" gezi yazılarıdır.

Bu parçada tanıtılmaya çalışılan yazarımız

aşağıdakilerden hangisidir?

A) Cenap Şahabettin

B) Ahmet Haşim

C) Yahya Kemal Beyatlı

D) Süleyman Nazif

E) Tevfik Fikret

 

13. Aşağıdakilerin hangisi Servet-i Fünun edebiyatının genel özelliklerinden biri değildir?

A) Fransız edebiyatından ve yazarlarından etkilenilmesi

B)Dönemin siyasi koşulları nedeniyle toplumsal sorunlarla ilgilenilmemesi

C)Roman ve hikaye alanında güçlü eserler verilmiş olması

D)Bilimin zenginliği anlamına gelen Servet-i Fünun dergisinin başında Tevfik Fikret'in olması

E)Batı tarzı eserler vermede Tanzimatçılar kadar başarılı olunamaması

 

14.  Servet-i Fünun şiiri için aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

A) Nazım nesre yaklaştırılmıştır.

B) Aruzun Türkçeye uygulanmasında başarılı olunamamıştır.

C) Şiirde musikiye önem verilmesi sözcük ahenkle kullanılmasını getirmiştir.    

D) Anlamın beyitle sınırlandırılmaması bütün gü­zelliğine verilen önemle ilgilidir.

E) Kafiyenin kulak için olduğu düşüncesi benimsenmiştir.

 

15. Servet-i Fünun sanatçıları için aşağıdaki yargıların hangisi gerçeği yansıtmamaktadır?

 A) Genellikle bireysel sorunları işlemişlerdir.

B) Eserlerinde Fransız yazarların etkileri rahatlıkla saptanabilir.

C) Aruz ölçüsü özelliği dışında Divan edebiyatıyla işleri olmamıştır.

D) Doğu kültürünü bilmedikleri gibi öğrenmek için de çaba sarf etmemişlerdir.

E) Abdülhamit dönemi politikasını yürekten desteklemişlerdir.

 

16. Aşağıdakilerin hangisi Servet-i Fünun dönemi için söylenemez?

A) Gazetecilik Tanzimat döneminin bir adım önündedir.

B) Toplumsal koşullar Servet-i Fünun sanatçısının tiyatro eserleri vermesini engellemiştir.

C) Realizm ve natüralizm roman ve öykünün etkisi altında olduğu akımlardır.

D) Bu dönem şiirinde dizenin başındaki anlam daha sonraki dizenin başında veya ortasında tamamlanmış, şiir düzyazıya yaklaştırılmıştır.

E) Romanda yüksek tabaka; hikâyelerde halktan kişiler ele alınmıştır.

 

17. Aşağıdakilerden hangisi Servet-i Fünun edebiyatının genel özelliklerinden biri değildir?

A) Türk edebiyatının Batı etkisindeki en kısa, buna rağmen en etkili dönemi olması

B) Tekniği Batı edebiyatı örneklerine benzer tiyatro eserlerinin yazılması

C)Recaizade Mahmut Ekrem'in çevresindeki yenilikçi genç edebiyatçılar tarafından oluşturulması

D) Dergiciliğin gazeteciliğin önüne geçmesi

E) Sanat için sanat anlayışının döneme egemen olması

 

18.

I. Tanzimat şiirinde divan şiiri nazım biçimleri kullanılmış, Servet-i Fünun şiirindeyse bu nazım biçimleri terk edilmiştir.

II. Tanzimat şiirine göre Servet-i Fünun şiirinde dil daha ağırdır.

III. Her iki dönemde de aruz ölçüsü daha çok kullanılmıştır.

IV. Her iki dönemde de hemen hemen aynı konular işlenmiş, parça güzelliği önemsenmiştir.

V. Tanzimat şiirinde klasisizm ve romantizm,Servet-i Fünun şiirinde parnasizm ve sembolizm daha etkili olmuştur.

Numaralanmış cümlelerdeki Tanzimat ve Servet-i Fünun şiiri karşılaştırmalarından hangisi yanlıştır?

A) i.        B) ii.        C) iii.       D) İV.     E) V.

 

19. Servet-i Fünun edebiyatında roman ve öyküde I

Fransız edebiyatı örnek alınmış, realizmden etkilenil-

               II                                          III

                                  .                                                     \

miştir. Romanlarda Istanbul'un aydın çevresi ile konak

LV

yaşamı işlenmiş, toplumsal problemlere de geniş yer

verilmiştir.                        V

  Bu parçada altı çizili sözlerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A) I         B) II        C) III       D) IV      E) V

 

20. Aşağıdakilerden hangisi Servet-i Fünun döneminin bir özelliği değildir?

A) Salon edebiyatı oluşturulmuştur.

B) Dil anlaşılmaz hale getirilmiştir.

C) Sanatla Batılılaşmaya ağırlık verilmiştir.

D) Şiirde toplumsal konulara yönelinmiştir.

E) Şiirde parnasizm ve sembolizm akımlarının etkisin­de kalınmıştır.

 

21. Servet-i Fünun edebiyatı yazarlarının ortak yönlerinden dört tanesini yazınız.

 

22. Tanzimat edebiyatı ile Servet-i Fünun edebiyatı arasındaki en önemli iki farkı yazınız.

 

23. Aşağıdaki yargıların doğru yanlış olduğunu yay ayraç içine yazınız.

a.Tanzimat Fermanı’nın 1839 yılında ilan edilmesine karşılık Tanzimat edebiyatı 1860 yılında başlar. (   )

b. Tanzimt kökten bir değişim olmayıp devlet yönetiminde bazı düzenlemelerden ibarettir. (   )

c. Tanzimat fermanı halkın isteği üzerine ilan edilmiştir. (   )

d. Namık Kemal tiyatro ve romanlarda geleneklere ve ahlaka bağlı kalınması gerektiğini savunur. (   )

e. Batıdaki Rönesans hareketi ile bizdeki Tanzimat arasında sıkı bir bağ vardır. (   )

f. Servet-i Fünun dönemi metinlerinde devrin sosyal problemleri üzerinde fazla durulmamıştır. (   )

g. Tanzimat sonrası Türk edebiyatı’nda yeniyi savunanlar Muallim Naci etrafında toplanmışlardır. (   )

h. Tanzimat dönemi öğretici metinlerinde sosyal, siyasi konular; servet-i fünun dönemi öğretici metinlerinde ise bireysel konular işlenmiştir. (   )

ı. Servet-i fünun döneminin öğetici metinlerinde dil konuşma dine yaklaşmıştır. (   )

i. Servet-i Fünun dönemi şiirlerinde parnasizm ve sembolizm akımlarının etkisi görünür. (   )

 

24. Aşağıdaki boşlukları uygun sözcüklerle doldurunuz.

Servet-i Fünun şiirinde ………………, ……………………, ………………… yeni nazım şekilleri kullanılmıştır.

Servet-i Fünun şiirinde sanat sanat içindir anlayışının etkisiyle ………………………… konular işlenmiştir.

…………………… Tanzimat döneminde Moliere’den yaptığı çeviri ve adaptasyonlarla tanınır.

Tanzimat Edebiyatı …………………………………… gazetesinin çıkarılmasıyla başlamıştır.

Türk tiyatrosunu Geleneksel Türk tiyatrosu ve ……………………………………………………… olarak ikiye ayırabiliriz.

 

NOT: 1-20 arası 3’er puan; 21.,22. sorular 5’er puan 23.soru (2*10)20 puan; 24.soru (2*5)10 toplam 100 puan.          
=====BAŞADÖN======================================
 11. sınıf 1. dönem 3. yazılı sınav- Örnek 2:  

1. Halit Ziya Uşaklıgil'in hangi eseri türü yönün­den diğerlerinden farklıdır?

A) Aşk - ı Memnu               B)  Mai ve Siyah             C) Kırık Hayatlar                         D) Kırk yıl            E) Nedime

 

2. Aşağıdakilerden hangisi Tevfik Fikret'in sa­natçı özelliklerinden biri değildir?

A) Biçimde yaptığı değişiklikle beyit geleneğini kı­rar.

B) Anlamı bütün şiire yayar, serbest müstezatı geliştirir.

C) Dili dönemine oranla açık, yalın ve anlaşılırdır.

D) Aruzu Türkçeye ustalıkla uygular.

E) Şiiri canlı, devingen bir doğa, ses ve biçim gü­zellikleriyle belirginleşir.

 

3. Halit Ziya Uşaklıgil'in romanı için aşağıdakiler­den hangisi söylenemez?

A) Geniş halk tabanlarının sorunlarını işlediği

B) Romanlarında tutarlı bir olay örgüsü olduğu

C) Gözlemlerinde gerçekçi, tutarlı olduğu

D) Dili ağır olan sanatçının, roman dilini gerçek­leştirdiği

E) Bireysel yaşam ve mutluluğa gerekenden çok önem verdiği

 

4. Aşağıdakilerden hangisi Milli Edebiyat döneminin genel özellikleri arasında yer almaz?

A)  Dil ,halkın konuştuğu yalın bir dildir.

B)  İstanbul Türkçesi esas alınmalıdır.

C)  Şiirde aruz ölçüsü kullanılmalıdır.

D)  Milli kaynaklara yönelilmeli  ve yurt sorunları işlenmelidir.

E)   Halk edebiyatı geleneği temel alınmalıdır

 

5.Ahmet Celal, yedek subay olarak katıldığı Birinci Dünya Savaşı’nda bir kolunu kaybeder. İngilizler, İstanbul’u işgal edince emir eri Mehmet Ali’nin Porsuk çayı kıyısındaki köyüne gidip yerleşir. Köylü, Ahmet Celal’e bir düşman gözüyle bakmaktadır.Birinci İnönü Savaşının kazanılması köylüler için hiçbir şey ifade etmemektedir. Ahmet Celal, köylülerin bu bilinçsizliği  karşısında kendini sorgular ve yıllarca ilgisiz bırakılan bu köylüleri suçlamaktan, eleştirmekten  vazgeçer; çünkü anlamıştır ki asıl suçlu köylüler değil onunla ilgilenmeyen Türk aydınıdır.

         Aşağıdakilerden hangisinde bu paragrafta bahsedilen roman ve bu romanın yazarı bir arada verilmiştir?

A)  Türk’ün Ateşle İmtihanı – Halide Edip Adıvar

B)  Çalıkuşu – Reşat Nuri Güntekin

C)  Dokuzuncu Hariciye Koğuşu – Peyami Safa

D)  Memleket Hikayeleri – Refik Halit Karay

E)  Yaban – Yakup Kadri Karaosmanoğlu

 

6. Aşağıdakilerden hangisi Servet - i Fünun şiiri­nin özelliklerinden biri değildir?

A) Bu şiirde düşünce, gerçek çatışması, kaçış esastır.

B) Konu sınırlanamaz, her şey şiire konu olur.

C) Bireycilikleri siyasal koşullara, etkilendikleri akımlara bağlanabilir.

D) Biçime gerektiği kadar önem verilmez.

E) Tablo gibi şiir ve ahenkli dize benimsenir.

 

7. Aşağıdaki yazar- eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

A)  Halit Ziya Uşaklıgil – Aşk-ı Memnu

B)  Hüseyin Rahmi Gürpınar – Mürebbiye

C)  Mehmet Rauf – Eylül

D)  Ahmet Haşim – Hac Yolunda

E)   Ömer Seyfettin – Efruz Bey

 

 8.    I.   Tanzimat edebiyatına tepki olarak doğmuştur.

        II.   Sanat şahsi ve muhteremdir görüşüne bağlıdırlar.

        III. Arapça, Farsça kelimelerle ve tamlamalarla yüklü   bir dil kullanmışlardır.

         IV.  Belli bir sanat anlayışında birleşemedikleri için kısa sürede dağılmışlardır.

         V.  Edebiyatımızdaki ilk edebi bildiriyi yayınlayan topluluktur.

Yukarıdaki özelliklerden hangisi, Fecr-i Ati edebiyatının özelliklerinden biri değildir?

 A)  I             B) II             C) III             D) IV            E)  V

 

9. Cenap Şehabettin'in sanatı için aşağıdakiler­den hangisi

söylenemez?

A)Şiirinde ahenge özen göstermiş, aruzdan ya­rarlanmıştır.

B)Kişisel, sevgi ve doğa ağırlıklı duygular şiirler yazmıştır.

C)Şiiri öz, biçim açısından etkileyecek yenilikler yapmıştır.

D)Aruzdan yararlanmış, ahenge özen göster­miştir.

E)Duygu ve hayallerinin anlatımında yeni söz­cük, tamlamalar kullanılmıştır.

 

 10. 'Tanzimat birinci dönem tiyatrosu' için aşağı­dakilerden hangisi söylenemez?

A) Tiyatro türünün ilk örneği Şinasi'nin Şair Ev­lenmesi'dir.

B) Şair Evlenmesi bir töre tiyatrosudur; olaylara yaklaşımı gerçekçi, eleştireldir.

C) Bu tiyatro, toplumu eğitmeyi amaçlar.

D) Oyunlar oynanmaktan çok okunmak için yazılır.

E) İlkin klasisizmin, sonraları romantizmin etki­sinde kalır.

 

11. 'Tanzimat romanı' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Teknikçe kusursuz olduğu

B) Yazarın kahramanlarının serüvenine karıştığı

C) Romantizmden etkilendiği

D) Romancının yaşamı yüzeysel yansıttığı

E) İyinin çok iyi, kötünün çok kötü olduğu

 

12. Aşağıdakilerden hangisi Servet-i Fünun sanatçılarının Türk şiirine getirdiği yenilikler arasında yer almaz?

A) Divan edebiyatındaki beyit hakimiyetini yıkmışlar, anlamı şiirin bütününe yaymışlardır.

B) Divan edebiyatına ait olan müstezatı, serbest müstezat haline getirmişlerdir.

C)   Edebiyatımıza ilk kez sone nazım şeklini sokmuşlardır.

D)  Aruz vezinlerini ilk kez müzikalite bakımından  değerlendirmişlerdir.

E)   Türk şiirinde ilk kez onlar vatan, hürriyet, hak, adalet kavramını işlemişlerdir

 

13. 'Tanzimat gazeteciliği' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Düzyazının gelişmesinde büyüt katkısı olduğu

B) Kısa, özlü anlatımın yolunu açtığı

C) Düşünce yazılarına öncelik verdiği, sanatla ilgi­lenmediği

D) Makale, eleştiri, fıkra deneme, söyleşi gibi yazı türlerini tanıttığı

E) Sanat, edebiyat görüş ve tartışmalarını kamu­oyuna yansıttığı

 

 14. 'Namık Kemal' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Vatan, millet, hürriyet kavramlarını coşkuyla savunduğu

B) Tiyatroyu, halkı eğitmede bir araç olarak gör­düğü

C) Eserlerinin çoğunu sürgün olduğu Magosa'da yazdığı

D) Baskı ve zulme karşı tepkisini eserleriyle yansıttığı

E) Londra'da Ziya Paşa'yla İbret gazetesini çı­kardığı

 

15. Balzac, Stendhal ve Tolstoy’un ortak yönü aşağıdakilerden hangisidir?

 A) Yalnız hikaye tarzında eser vermeleri

B)  Eserlerinde tesadüflere sıkça yer vermeleri

C)  “Sanat toplum içindir”  görüşünü savunmaları

D)  Realizm akımının temsilcileri olmaları

E)  Eserlerinde, olağanüstü kişilere ve olaylara sıkça yer vermeleri

 

16. Emile Zola, deneysel roman anlayışına ilk kez yer

             I.                                                 II.

vermiş, bilimin verilerini roman ve hikayelerde

                                               III.

kullanmıştır.Hayatın çirkin, iğrenç sahnelerini anlatmaktan çekinmez.Yazar, biyolojideki determinizm prensibinden

    IV.

hareket eder ve bunu edebiyata uygular. Bu yenilikleriyle

de parnasizm akımına öncülük eder.

        V.

Yukarıdaki numaralandırılmış yerlerden hangisinde bir bilgi yanlışlığı vardır?

 A)  I.           B) II.          C) III.           D) IV.              E) V.

 

17.I. Tanzimat şiirinde divan şiiri nazım biçimleri kullanılmış, Servet-i Fünun şiirindeyse bu nazım biçimleri terk edilmiştir.

II. Tanzimat şiirine göre Servet-i Fünun şiirinde dil daha ağırdır.

III. Her iki dönemde de aruz ölçüsü daha çok kullanılmıştır.

IV. Her iki dönemde de hemen hemen aynı konular işlenmiş, parça güzelliği önemsenmiştir.

V. Tanzimat şiirinde klasisizm ve romantizm,Servet-i Fünun şiirinde parnasizm ve sembolizm daha etkili olmuştur.

Numaralanmış cümlelerdeki Tanzimat ve Servet-i Fünun şiiri karşılaştırmalarından hangisi yanlıştır?

A) I         B) II        C) III       D) IV      E) V

 

18. Aşağıdaki eserlerden hangisinin türü diğerlerinden farklıdır?
A)Türk Sazı            B) Vurun Kahpeye          C) Yaban                D) Çalıkuşu               E) Dokuzuncu Hariciye

 

19. Aşağıdakilerden hangisi Milli Edebiyat dönemi öykü ve romanının özelliklerinden biri değildir?
A) Halkın konuştuğu dil benimsenmiştir.
B) Romantizm ve klasizm akımlarının etkisinde kalınmıştır.
C) Konular İstanbul dışından da seçilmiştir.
D) Uzun, anlaşılması zor cümle kuruluşlarından kaçınılmıştır.
E) Gerek konu, gerek seçilen karakterler bakımından bir “memleket edebiyatı” çığırı açılmıştır

 

20. Milli Edebiyat döneminde; ... düşünceleriyle, ... ve öykü ve makaleleriyle, ... makale ve şiirleriyle, ... edebiyat araştırmalarıyla gelişmeleri sürekli kılmaya çalıştılar.
Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A)   Fuat Köprülü – Ömer Seyfettin
       Ali Canip – Ziya Gökalp
B)   Ziya Gökalp – Ali Canip
      Ömer Seyfettin – Fuat Köprülü
C)   Ali Canip – Fuat Köprülü
      Ömer Seyfettin – Ziya Gökalp
D)   Ziya Gökalp – Ömer Seyfettin
       Ali Canip – Fuat Köprülü
E)   Ömer Seyfettin – Ali Canip
       Ziya Gökalp – Fuat Köprülü

 

21. Aşağıdaki eserlerden hangisi Milli Edebiyat döneminde verilmemiştir?
A)   Saray ve Ötesi
B)   Çağlayanlar
C)   Asilzadeler
D)   Yalnız Efe
E)   Dudaktan Kalbe

 

22. Ahmet Haşim ve Yahya Kemal arasındak, benzerlikleri ve farklılıkları yazınız. 
      
=====BAŞADÖN======================================
 11. sınıf 2. dönem 1. yazılı sınav- Örnek 1: 

1.Ölen karısı için ‘yazdığı Makber şiir kitabıyla hatırlanabilir. Şiirin biçiminde ve özünde yenilikler yapmıştır. Dil, cümle, ölçü kaygısı taşımaz. Şiirimize ”’metafizik” onunla girmiştir. Yaşadığı dönemde “Şair-i Azam” olarak adlandırılmıştır. Tiyatro yapıtlarını oynanmak için değil, okunmak için yazmıştır. Bu oyunların bazıları aruz, bazıları hece ölçüsüyle yazılmıştır. İlk pastoral şiir denemesi Sahra da ona aittir. Romantizmden etkilenmiştir.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A)  Recazade Mahmut Ekrem

B)  Muallim Naci

C)  Abdülhak Hamit Tarhan

D)  Ahmet Vefik Paşa

E)  Direktör Ali Bey

 

1. Fecr-i Ati üyeleri arasında sanat anlayışı bakımından birlik sağlanıp sağlanmayacağını ‘’ Sanat şahsi ve muhteremdir .’’  sözünden hareketle yorumlayınız.  (10p )

 

2. Servet-i Funün romanları ve bu romanlardaki kahramanlar ile  Tolstoy , Floubert’in romanlarının ve roman kahramanlarının benzerlik göstermesi  nasıl yorumlanır ? (10p )

 

3.  Aşağıda tanımlanan sanat ve edebiyat akımlarını yazınız. (10p)

a)Klasisizme tepki olarak ortaya çıkan bu akım onun bütün   kurallarını yıkmıştır…………………….

b)Hayaller ve duygular gerçeği bozuyor düşüncesiyle reddedilmiş, gözleme ve çevrenin incelenmesine ağırlık verilmiş.  Roman sokağa tutulan bir aynadır………………………………………….

c)Akla seslenen şiir biçim ve kafiyeden oluşmalıdır.Türk Edebiyatında Yahya Kemal ve Tevfik Fikret önemli temsilcisidir………………………………

                d)Doğrudan doğruya anlatılması güç olan soyut duygular simgelerle anlatılmıştır. Batı edebiyatında en önemli temsilcisi Baudelaire ve Rimbaud dır……………………………………

e)20. Asırda ortaya çıkan bu akımın kurucusu MARİNETTİ dir………………………………………

 

4. Aşağıdaki eserler kime aittir ? (10p )

              Siyah İnciler                  :                                                  Kırık Hayatlar :        

              Hayat- Muhayyel             :                                                 Tarih – i Kadim

              Bir Ölünün Defteri            :                                                Gönül Hanım :

              Süleymaniye Kürsüsünde    :                                                 Kavgalarım :

              Nemide                              :                                                Suriye mektupları :

 

5.  Aşağıdaki boşlukları doldurunuz. (10p )

Fecr-i Atiden ayrılan sanatçıların bir kısmı ……………………..………katılmış bir kısmı da ………………….kalmıştır.

Servet-i Fünun Dergisi Hüseyin Cahit’in yazdığı………………………………adlı makaleden dolayı kapatılmıştır.

Fecr-i ati Topluluğu slogan olarak …………………………………………. sözünü kullanmıştır

Mensur şiirin ilk örneklerini edebiyatımızda  ………………………….. vermiştir.

 

6. Aşağıdaki yargılar doğru ise  D yanlış ise Y yazınız. (10p )

(    )Servet-i Fünun döneminde şiir nazım şekli bakımından zenginlik kazanır.

(    )Servet-i Fünun hikâyesinde fiilimsilerle birleşik cümleler kurulmuş, bağlı ve sıralı cümlecikler sık sık kullanılmıştır.

(    )’’Eşini gaip eylemiş bir kuş gibi kar ‘’ mısrasında   İstiare  söz sanatı vardır.

(    )Servet-i Fünun döneminde nazım nesre yaklaştırılmıştır.

(    )Fecr-i Ati döneminde  bireyci sanat anlayışı benimsenmiştir ?

 

7. Aşağıdaki soruları kısaca cevaplayınız . 7. Aşağıdaki soruları kısaca cevaplayınız . (10p )

Servet-i Fünun döneminde öğretici metinlerde Tanzimat’ın aksine bireysel konuların işlenmesinin sebebi nedir ?

 

 Servet-i Fünun şiirinde Parnasizm  etkisiyle  ortaya çıkan şiir tekniği nedir ? …………………………………….

 

8. -Fecr-i Aticilerin beyannamelerinde yapacaklarını bildirdikleri yenilikleri maddeler halinde yazınız? (10p )

 

9. Cumhuriyet dönemi Türk Edebiyatına gelinceye  kadar romanlarımızın genelinde refah düzeyi yüksek kahramanların ; mekan olarak da İstanbul’un ele alınmasını  nasıl yorumlayabilirsiniz? (10p )

 

10  Aşağıda tanıtılan  edip ve muharrirleri  söyleyiniz. (10p )

 a) Her ülkede az yetişir soydan bir ahlak ve ülkü adamıdır. Bu seçkin tavrı şiirinin her mısrasına yansımıştır. Fakat en fazla Asım bölümündeki dizelerle  kendini açığa vurmuştur. Hiçbir edebi topluluğa katılmamıştır.   Aralık 1921 tarihinde vefat etmiştir………………………………..

b)Servet-i Fünun edebiyatının en büyük şairidir. İlk şiirlerinde Divan edebiyatının etkisinde kalmış fakat daha sonra Batı Edebiyatının etkisiyle bireysel kapalı şiire yönelmiştir. Servet-i Fünun  dağıldıktan sonra hiçbir edebi topluluğa dahil olmamıştır……………………..

c)Türk edebiyatının en önemli romancılarındandır. Yazarın romanlarında İzmir ve İstanbul yılları kendini açık bir biçimde gösterir. Romanlarında kullandığı dil Servet-i Fünun şiirinde olduğu gibi ağırdır.

Romanlarında ruhsal çözümlemeler, resim ve musiki hakimdir………………………

 d)Sanatçının hatiplik yönü kuvvetlidir. Ziya Paşa ve Namık Kemal’in eserlerini yakından takip etmiş vatan, millet, özgürlük gibi konulara ilgi duymuştur. Şiirlerini gizli figanlar isimli kitapta toplamıştır……………………..

 

CEVAP ANAHTARI

 

1. SAĞLANAMAZ ÇÜNKÜ : BİREYSELLİK VARDIR VE SANAT ŞAHISLARIN İNSİYATİFİNE BIRAKILMIŞTIR .

2. SERVETİ FUNUCÜLARIN BATILI SANT ANLAYIŞINI BENİMEMELERİ VE BATILI KAYNAKLARI TAKİP ETMELERİ.

3. a)Klasisizme tepki olarak ortaya çıkan bu akım onun bütün   kurallarını yıkmıştır…ROMANTİZM

b)Hayaller ve duygular gerçeği bozuyor düşüncesiyle reddedilmiş, gözleme ve çevrenin incelenmesine ağırlık verilmiş.  Roman sokağa tutulan bir aynadır……REALİZM.

c)Akla seslenen şiir biçim ve kafiyeden oluşmalıdır.Türk Edebiyatında Yahya Kemal ve Tevfik Fikret önemli temsilcisidir………PARNASİZM

d)Doğrudan doğruya anlatılması güç olan soyut duygular simgelerle anlatılmıştır. Batı edebiyatında en önemli temsilcisi Baudelaire ve Rimbaud dır………SEBOLİZM

e)20. Asırda ortaya çıkan bu akımın kurucusu MARİNETTİ dir…FUTURİZM…………

4. Aşağıdaki eserler kime aittir ?

               Siyah İnciler :          M RAUF                            Kırık Hayatlar :   HZU     

              Hayat- Muhayyel :     H. CY                              Tarih – i Kadim  TF

              Bir Ölünün Defteri :    HZU                                Gönül Hanım : AHMET HİKMET MÜFTÜOĞLU

             Süleymaniye Kürsüsünde  MEHMET AKİF                    Kavgalarım : HCY

             Nemide                    :      HZU                               Suriye mektupları :     CŞ

5. Fecr-i Atiden ayrılan sanatçıların bir kısmı …M. EDEBİYATAkatılmış bir kısmı da BAĞIMSIZ kalmıştır.

Servet-i Fünun Dergisi Hüseyin Cahit’in yazdığı…EDEBİYAT VE HUKU…adlı makaleden dolayı kapatılmıştır.

Fecr-i ati Topluluğu slogan olarak ……SANAT ŞAHSİ VE MUTR.. sözünü kullanmıştır.

Mensur şiirin ilk örneklerini edebiyatımızda  ………HALİT ZİYA  vermiştir.

6. Servet-i Fünun döneminde şiir nazım şekli bakımından zenginlik kazanır. (D    )

Servet-i Fünun hikâyesinde fiilimsilerle birleşik cümleler kurulmuş, bağlı ve sıralı cümlecikler sık sık kullanılmıştır. (   D )

(   Y )’’Eşini gaip eylemiş bir kuş gibi kar ‘’ mısrasında   İstiare  söz sanatı vardır.

Servet-i Fünun döneminde nazım nesre yaklaştırılmıştır. (  D  )

7. Servet-i Fünun döneminde öğretici metinlerde Tanzimat’ın aksine bireysel konuların işlenmesinin sebebi nedir ?

SANATTA ESTETİK VE ZEVK ANLYIŞI KAYGISININ ÖN PLAND AOLMASI VE SANAT SANT İÇİNDİR DÜŞÜNCESİ

Servet-i Fünun şiirinde Parnasizm  etkisiyle  ortaya çıkan şiir tekniği nedir ? …… RESİM ALTI ŞİİR YAZMA TEKNİİ

8. YENİ BİR KİTAPLIK KURMAK

BATILI ESERLERİ TÜRKÇEYE ÇEVİRMEK

HALKA AÇIK KONFERANSLAR VERMEK

HALKI EDEBİ ZEVKİNİ YÜKSELTMEK BİLGİİSNİ ARTTIRMAK

TOPLUMSAL OLMAK

9. TANZİMAT DÖNEMİ ROMANI BİR BAŞLANGIÇ VE ADAPTE ROMANDIR O AÇIDAN TEKNİK ZAYIFTIR  ÖZELLİKLE KÜLTÜRLÜ VE ZENGİN AİLELERİN ÇOCUKALRI OLAN SERVET-İ FÜNUNCULAR BATIYI YAINDAN TANIRLAR FAKAT ANADOLUYA AŞİNA DEĞİLLERDİR. YETİŞTİKELRİ ORTAM DA GENELLİKLE İSTANBULDUR BUNU DA ROMANA KOYMUŞALRDIR.CUMHURİYET DÖNEMİNDE İSE MEKTEPTEN MEMLEKTE DOĞRU BİR AÇILIM VARDIR.

10. a) Her ülkede az yetişir soydan bir ahlak ve ülkü adamıdır. Bu seçkin tavrı şiirinin her mısrasına yansımıştır. Fakat en fazla Asım bölümündeki dizelerle  kendini açığa vurmuştur. Hiçbir edebi topluluğa katılmamıştır.   Aralık 1921 tarihinde vefat etmiştir…MEHMET AKİF

b)Servet-i Fünun edebiyatının en büyük şairidir. İlk şiirlerinde Divan edebiyatının etkisinde kalmış fakat daha sonra Batı Edebiyatının etkisiyle bireysel kapalı şiire yönelmiştir. Servet-i Fünun  dağıldıktan sonra hiçbir edebi topluluğa dahil olmamıştır……TEVFİK FİKRET

c)Türk edebiyatının en önemli romancılarındandır. Yazarın romanlarında İzmir ve İstanbul yılları kendini açık bir biçimde gösterir. Romanlarında kullandığı dil Servet-i Fünun şiirinde olduğu gibi ağırdır.

Romanlarında ruhsal çözümlemeler, resim ve musiki hakimdir HAİLT ZİYA

d)Sanatçının hatiplik yönü kuvvetlidir. Ziya Paşa ve Namık Kemal’in eserlerini yakından takip etmiş vatan, millet, özgürlük gibi konulara ilgi duymuştur. Şiirlerini gizli figanlar isimli kitapta toplamıştır…………SÜLEYMAN NAZİF                 
=====BAŞADÖN======================================
 11. sınıf 2. dönem 2. yazılı sınav- Örnek 1: 
 

1.Ölen karısı için ‘yazdığı Makber şiir kitabıyla hatırlanabilir. Şiirin biçiminde ve özünde yenilikler yapmıştır. Dil, cümle, ölçü kaygısı taşımaz. Şiirimize ”’metafizik” onunla girmiştir. Yaşadığı dönemde “Şair-i Azam” olarak adlandırılmıştır. Tiyatro yapıtlarını oynanmak için değil, okunmak için yazmıştır. Bu oyunların bazıları aruz, bazıları hece ölçüsüyle yazılmıştır. İlk pastoral şiir denemesi Sahra da ona aittir. Romantizmden etkilenmiştir.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A)  Recazade Mahmut Ekrem

B)  Muallim Naci

C)  Abdülhak Hamit Tarhan

D)  Ahmet Vefik Paşa

E)  Direktör Ali Bey

 

Şimdi anlat bakayım neydi senin hastalığın Nezle oldum sanırım, çünkü bu kış pek salgın. Mehmet Ağanın evi akmış, onu aktarmak için Dama çıktım, soğuk aldım, oluyor  on beş gün Ne işin var damlarda a sersem desene İhtiyarlık mı nedir, şaşkınım oğlum bu sene Hadi aktarmayayım, kim getirir ekmeğimi Oturup kör gibi namerde el açmak iyi mi?

Akşam yine akşam, yine akşam Bir sırma kemerdir suya baksam Akşam, yine akşam, yine akşam Göllerde bu dem, bir kamış  olsam

Bir ülke ki camiinde Türkçe ezan okunur Köylü anlar manasını namazdaki duanın Bir ülke ki mektebinde Türkçe Kur’an okunur Küçük büyük herkes bilir buyruğunu Hüda’nın Ey Türk oğlu, işte orasıdır senin vatanın!

 

S1- Yukarıdaki üç şiiri temsil ettikleri anlayış (saf şiir, milliyetçi şiir, manzum hikaye) bakımından inceleyerek hangi anlayışta yazıldıklarını ve nereden anladığınızı açıklayınız.? ( 12 p)

S2- Yukarıdaki şiirler Ziya GÖKALP, Ahmet HAŞİM ve Mehmet Akif ERSOY’a aittir. Hangi şiir hangi sanatçının olabilir? Eşleştiriniz. (6 p)

S3- Yukarıdaki 3. şiirin uyaklarını, varsa rediflerini bularak uyak düzenini gösteriniz.(16 p)

S4- Yukarıdaki 1. şiirde geçen edebi sanatlardan ikisini bularak açıklayınız.(10 p)

 

1.METİN:

….. Bugün için çağdaşlaşmak demek, zırhlılar, otomobiller, uçaklar yapıp kullanabilmek demektir. Çağdaşlaşmak, yaşama biçimleriyle Avrupalılara benzemek demek değildir. Ne zaman, bilgi ve yapılmış malların alımı için Avrupalılara gereksinim duymadığımızı görürsek, o zaman çağdaşlaştığımızı anlarız. (Ziya GÖKALP)

 

2.METİN:

….Her şeyden önce şunu itiraf edelim ki, şiirde mana(anlam)dan ne kastedildiğini bilmiyoruz. “Fikir” dedikleri bayağı düşünceler yığını mı, hikaye mi, mazmun mu ve “vuzuh”(açıklık) bunların adi idrake (anlama kabiliyeti) göre anlaşılması mı demektir? Şiir için bunları elzem addedenler (gerekli sayanlar) şiiri, tarih,felsefe, nutuk ve belagat (güzel ve yerinde söz söyleme) gibi bir sürü söz sanatları ile karıştıranlar ve onu asıl çehre ve alaiminde (izlerinde) seçip tanımayanlardır.  (Ahmet HAŞİM)

 

S5- Yukarıdaki iki öğretici metnin yazılış amaçları nelerdir? (10 p)

S6- a) Yukarıdaki metinlerin ana düşünceleri nelerdir?( 10 p)

       b) Bulduğunuz ana düşünceleri dönemin tarihi, sosyal ve siyasi şartları açısından değerlendiriniz.(10 p)

S7- Yukarıdaki edebi metinler hangi edebi geleneğe ait olabilir? Nereden anladınız? (10 p)

 

S8- Aşağıda tanıtılan sanatçıların kim olduklarını  noktalı bölüme yazınız.  (12 p)

Servet-i Fünun döneminin şiir alanındaki öncüsüdür. İlk şiirlerinde bireysel bir üslubu varken sonradan toplumcu bir şair olmuştur. Gür söyleyişi Atatürk’ü de etkilemiştir.                         ……………………………..	Fecr-i Ati döneminin en önemli şairidir. Fransız sembolistlerinin eserlerinden etkilenmiştir. “Piyale” adlı eserinin ön sözünde sanat anlayışının özelliklerini anlatır.                              …………………………….
Konuşma dili ve hece ölçüsüyle yazılmış şiirleriyle tanınır. Servet-i Fünun edebiyatının popüler olduğu dönemde o, topluluğun edebi görüşlerini benimsemez. Ekonomik yönden sıkıntılı bir çocukluk geçirmiştir. “Cenge Giderken” adlı şiiri oldukça önemlidir.                   ……………………………………….	Milli Edebiyat akımının tarih ve edebiyat alanındaki en önemli sanatçısıdır. İstanbul ve Ankara’daki üniversitelerde profesörlük yapmıştır. “Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar” adlı araştırma eseri önemlidir.                    …………………………..

 

NOT: Yazı güzelliği ve kağıt düzeni 4 puandır.         
=====BAŞADÖN======================================
 11. sınıf 2. dönem 3. yazılı sınav- Örnek 1: 
 

01. Halk Edebiyatının bütünü dikkate alındığında aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlış olur?

 A) “Dede Korkut Hikâyeleri“, destandan halk hikâyeciliğine geçiş özelliği taşıyan ve Oğuz boylarının yaşamlarına ilişkin bir ön söz ve on iki hikâyeden oluşan hikâyelerdir.

 B) Halk Edebiyatı, İslamiyet öncesi sözlü dönemin özelliklerini taşıyan, daha çok sözlü ve doğaçlama bir edebiyattır.

 C) Daha çok olağanüstü varlıklar hakkında anlatılan ve tamamen hayal ürünü olan anlatılara “masal” denir.

 D)  Meddah, taklitçilikle hikâyeciliğin birleştiği tek kişilik halk tiyatrosunun bir türüdür.

 E) Din büyüklerinin ve hayatı menkıbeleşmiş kişilerin yaşamını ve olağanüstü yönlerini anlatan Halk Edebiyatı türüne “siyer” denir. 

 

02. Aşağıdakilerden hangisi Divan Edebiyatı‘nın belirleyici özelliklerinden biri değildir?

 A) Şiirde “göz için uyak” anlayışı benimsenmiştir.

 B) Şiirde konu bütünlüğünden çok, parça bütünlüğüne önem verilmiş, her beyit kendi içinde bir anlam taşımıştır.

 C) Toplumsal sorunlara hemen hiç yer verilmemiş, bireysel konulara değinilmiştir.

 D) Düzyazı da şiir kadar önem taşımış, bu alanda eser verenlere “münşi” denmiştir.

 E)  Divan şiirindeki nazım biçimleri beyitler, dörtlükler, bent­ler biçiminde oluşmuştur. 

 

03. Aşağıdakilerden hangisi Divan Edebiyatı “nesir türünde verilmiş bir eser değildir?

 A)  Babürname (Babür Şah)

 B)  Koçi Bey Risalesi (Koçi Bey)

 C)  Harname (Şeyhi

 D)  Cihannüma (Kâtip Çelebi)

 E)  Muhakernefül Lügateyn (Ali Şir Nevai) 

 

04. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat roman ve öyküsünün özelliklerinden biri değildir?

 A)  Olaylar genellikle günlük yaşamdan ve tarihten alınmıştır.

 B)  Yapıtlar genel olarak duygusal ve acıklı konular üzerine kurulmuştur.

 C) Teknik ve kompozisyon yönünden ilk örnek olmanın eksikliklerini taşır.

 D) Sanatçılar,  eserlerde kişiliklerini gizlemiş, gereksiz betimlemelerden kaçınmışlardır.

 E) Kişiler çoğu zaman tek yönlüdür; iyiler hep iyi, kötüler hep kötüdür. 

 

05. …………romanının Batılılaşmayı sindiremeyen züppe tipi Bihruz Bey, birçok noktada …………………Felatun Bey’ine benzemektedir. 1869′da geçen olayların anlatıldığı yapıt, gözlemlere dayanılarak realist bir yöntemle kaleme alınmıştır.

 Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?

 A)  Araba Sevdası - Ahmet Mithat‘ın

 B)  Felatun Bey’le Rakım Efendi – R. Mahmut Ekrem’in

 C) Araba Sevdası – Abdülhak Hamit’in

 D)  Fatih-Harbiye - Ahmet Mithat’ın

 E)  Yaban - Recaizade Mahmut Ekrem‘in 

 

06. İşte dünya edebiyatının üç büyük komedyası: Her ne kadar Dante yalnızca “Komedya” adını verdiyse de eseri okuyan Boccacio ona “Divina” sıfatını yakıştırdı ve bu ünlü destanın adı ………………..  olarak kaldı. Balzac ise aslında Komedya adında bir eser yazmadı, o daha da ileri gitti ve tüm eserlerine birden ………………..  adını verdi ve son komedya büyük İngiliz şairi Shakespeare’e ait, o da ……………….. Her biri birbirinden yüce üç komedya!

 Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakiler­den hangisi gelmelidir?

 A)  Yanlışlıklar Komedyası, İlahi Komedya, İnsanlık Komedyası

 B)  İlahi Komedya, İnsanlık Komedyası, Yanlışlıklar Komed­yası

 C)  İlahi Komedya, Bütün Komedyalarım, Öldüren Komedya

 D)  Öldüren Komedya, Yanlışlıklar Komedyası, Bitmeyen Komedya

 E)  İlahi Komedya, Yanlışlıklar Komedyası, İnsanlık Komedyası 

 

07. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

        Klasikler                                                        Romantikler

 A)  Akla ve sağduyuya önem verirler.                Hayale ve duyguya önem verirler.

 B)  İnsan doğasını anlatmayı tercih ederler.        Daha çok dış dünyayı anlatmışlardır

 C)  Kusursuz bir dil hedeflemişlerdir.                 Dilleri savruktur.

 D)  İlkçağ sanatını örnek almışlardır.                   Roma(Latin) edebiyatını örnek almışlardır.

 E)  Sanat için sanat görüşünü benimserler.          Genellikle toplum için sanat görüşünü benimser 

 

08.    I. Bir şairin, başka bir şairin şiirine benzeterek aynı ölçüyle yazdığı şiir

          II. Kasidelerin içinde söylenen gazel

         III. Gezilip görülen yerlerle ilgili izlenimleri anlatan eser

         IV. Divan edebiyatında, değişik konularda yazılan düzyazılardan oluşan eser

 Bu cümlelerde, aşağıdakilerin hangisi ile ilgili bir bilgi yoktur?

 A) Tezkire                   B) Seyahatname             C) Münşeat                D) Tegazzül                     E) Nazire 

 

09. Recaizade Mahmut Ekrem’le ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

 A) “Zemzeme”de döneminin şairlik anlayışı üzerinde durmuş, şiirle ilgili görüşlerini açıklamıştır.

 B)  Edebiyatımızda ilk gerçekçi roman olan “Araba Sevdası” adlı yapıtı kaleme almıştır.

 C) “Çok Bilen Çok Yanılır” ve “Afife Anjelik” tiyatro türündeki yapıtlarıdır.

 D) “Sergüzeşt”, esir ticaretini realist bir biçimde anlat­tığı romanıdır.

 E) “Talim-i Edebiyat” adlı yapıtında edebiyat alanında­ki bilgilerini bir araya getirmiştir. 

 

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

 A) Baki‘nin Kanuni Sultan Süleyman üzerine yazdığı şiir, mersiye türünün önemli örneklerindendir.

 B) Sinan Paşa’nın 15. yüzyılda kaleme aldığı “Tazarrunâme” süslü nesrin en güzel örneklerindendir.

 C) Nedim, Divan şiirine, yaşanan çevreyi sokan, eğlence yerlerinin güzelliğinden bahseden şairdir.

 D) Divan edebiyatında, önemli kişilerin hayatlarından bahseden eserlere “cönk” denir.

 E) Divan şiirinin en uzun nazım biçimi olan mesnevide her beyit kendi arasında uyaklanır. 

 

11. Aşağıdakilerin hangisinde aynı sanatçıya ait yapıtlar bir arada verilmiştir?

 A)  Savaş ve Barış – Suç ve Ceza

 B)  Madam Bovary – Anna Karanina

 C)  Parma Manastırı – Nötre Dame’ın Kamburu

 D)  Vadideki Zambak – Kötülük Çiçekleri

 E)  Fareler ve insanlar – Gazap Üzümleri 

 

12.  I. Şiir dışında; tiyatro, gezi yazısı, özdeyiş türlerinde yapıtlar ortaya koymaları

        II. Aynı edebiyat topluluğunda yer almaları

       III. “Sanat, toplum içindir.” ilkesini benimsemeleri

       IV. Parnasizm akımından etkilenmeleri

       V.  Bütün şiirlerinde aruz ölçüsünü kullanmaları 

Yukarıda numaralanmış özelliklerden hangileri Tevfik Fikret ve Cenap Şahabettin‘de ortaktır?

 A) I. ve II.                B) II. ve IV.             C) III. ve IV.            D) III. ve V.               E) IV ve V. 

 

13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde boş bırakılan yere, ayraç içindeki sözcük getirilirse bilgi yanlışı ortaya çıkar?

 A) İslamiyet öncesi Türk edebiyatında, bugünkü atasözünün karşılığı olan ürünlere -— denir, (sagu)

 B) -—, Bilge Tonyukuk ve Yolluğ Tigin tarafından yazılmıştır. (Orhun Anıtları)

 C) “İlyada” ve “Odysseia” —- ait doğal destanlardır. (Yunanlara)

 D)-—, Edip Ahmet Yükneki tarafından kaleme alınmış, didaktik bir yapıttır. (Atabetü’l Hakayık)

 E) —-, Ahmet Yesevi tarafından söylenen şiirlerden oluşmuştur. (Divan-ı Hikmet)

  

14. Aşağıdaki açıklamalardan hangisi ayraç içinde belirtilen sanatçıyla ilgili değildir?

 A) Hemen her alanda -aşk, macera, polisiye, tarih, Batılılaşma vb,- roman kaleme almıştır, (Ahmet Vefik Paşa)

 B) “Orhun Yazıtları” ve “Kutadgu Bilig” ile ilgili incelemelerde bulunmuştur. (Şemsettin Sami)

 C) “Tercüme-i Manzume” adlı yapıtında Fransızcadan yaptığı çeviriler yer alır. (Şinasi)

 D) “Zafername” adlı yapıtında Sadrazam Ali Paşa’yı över gibi yapıp onu örtülü bir dille yerer. (Ziya Paşa)

 E) Ziya Paşa’nın “Harabat” adlı yapıtına karşı edebiyatımızda ilk eleştiriyi kaleme almıştır. (Namık Kemal)

  

15. Aşağıdaki açıklamalardan hangisi ayraç içinde belirtilen Divan edebiyatı şiir biçimiyle ilgili değildir?

 A)  Bir düşünceyi, nükteyi, yergiyi, övgüyü veya yaşam anlayışını dile getiren, beyit sayısı 2–16 arasında değişen şiirlerdir. (Kıta)

 B)  Çoğunlukla devlet büyüklerini övmek amacıyla, belirli kurallar içinde yazılan şiirlerdir. (Kaside)

 C) Divan edebiyatına Türklerin kazandırdığı, bestelenmeye elverişli; aşk, sevgili, ayrılık, eğlence gibi konuların işlendiği şiirlerdir. (Murabba)

 D)  Her beytinde dizelerin sonuna eklenen ve adına ziyade denilen dizelerin bulunduğu şiirlerdir. (Müstezat)

 E)  Genellikle aşk ve aşk yüzünden çekilen acılar, sevgi, güzellik ve şarap gibi konuların işlendiği şiirlerdir. (Gazel)

  

16. Aşağıdakilerden hangisi, Servet-i Fünûncular ile Fecr-i Aticilerin ortak özelliği değildir?

 A)   Şiirlerinde bireysel konuları işlemişlerdir.

 B)   Fransız sembolistlerinden etkilenmişlerdir.

 C)  Roman, deneme, tiyatro, hikâye türlerinde eser vermişlerdir.

 D)   Aşk ve tabiat en çok işledikleri konulardır.

 E)   Batı edebiyatını örnek almışlardır.

  

17. Aşağıdaki yapıt-yazınsal tür eşleştirmelerinden hangisi doğrudur?

 A)  Afife Anjelik – şiir

 B)  Şiir ve İnşa - makale

 C)  Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat – tiyatro

 D)  Letaif-i Rivayat - eleştiri

 E)  Celaleddin Harzemşah – roman

  

18. — akımına göre gerçeği olduğu gibi anlatma olanağı yoktur. İnsanlar dış dünyayı duyu organları aracılığıyla, olduğundan farklı algılayabilir. O hâlde insanlar için salt gerçek yoktur. —- gibi bu akıma dâhil olan, anlamda kapalılık isteyen şairler, yarı karanlık temalara, mecazlı anlatıma ve imgeye yönelmişlerdir.

 Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisindekiler sırasıyla getirilmelidir?

 A)   Romantizm - Victor Hugo

 B)   Realizm – G. Flaubert

 C)   Sembolizm – Baudelaire

 D)   Natüralizm – Emile Zola

 E)   Sürrealizm – Andre Breton

  

19.  Servet-i Fünûn şairlerindendir. Şiirlerinde sembolizm ve parnasizm akımlarının etkisi vardır. “Sanat sanat içindir.” anlayışına sıkı sıkıya bağlı olan şair, dönemin sosyal olaylarını işlemekten kaçınmıştır. Aşk, doğa konularında şiirler yazan şairin dili oldukça ağır, söz ve anlam sanatlarıyla doludur. Düzyazı alanında da eserleri vardır..

 Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

    A) Tevfik Fikret                 B) Cenap Sahabettin             C) Yahya Kemal Beyatlı            D) Ahmet Haşim              E) Ömer Seyfettin 

 

20. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde verilen bilgi yanlıştır?

 A)  Moliere, komedileriyle ünlü Fransız yazarıdır.

 B)  Emile Zola, natüralizmin kurucusudur ve Meyhane ünlü romanlarından biridir.

 C)  Alman yazar Goethe, Faust adlı eserinde ruhunu şeytana satan, acılar çektikten sonra gerçeği bulan bir kişinin dramını işler.

 D) Tolstoy, Suç ve Ceza adlı romanında vicdan azabına yenik düşen bir insanın psikolojisini işler.

 E)  Ernest Hemingway, Silahlara Veda adlı eserinde II. Dünya Savaşı’na karşı çıktığını ortaya koymuştur.

  

21. Tanzimat edebiyatıyla Servet-i Fünûn edebiyatını karşılaştıran aşağıdaki yargıların hangisi yanlıştır?

 A)  Her iki dönem şairleri de konu birliğine ve bütün güzelliğine önem vermişlerdir.

 B) Tanzimatçılar halk için eser verirken, Servet-i Fünûncular “Sanat, sanat içindir.” ilkesine bağlı kalmışlardır.

 C) Tanzimat edebiyatı şairleri hece ölçüsünü kullanırken, Servet-i Fünûncular heceyle hiç yazmamıştır.

 D)  Tanzimatçılar Divan edebiyatı nazım şekillerini kullanırken Servet-i Fünûncular Batıdan alınan şekillerle yazmayı tercih etmişlerdir.

 E) Tanzimatçılar yalın bir dil kullanmaya gayret etmişler, Servet-i Fünûncular ise ağır ve sanatlı bir dille eser vermişlerdir.

  

22.   I.   Eserlere akıl, mantık ve sağduyu egemendir.

        II. Tarafsız bir gözleme ve önyargısız bilimsel deneye dayanır.

        III. “Sanat İçin sanat, anlayışı” ile yazılır ve aydın kişilere seslenir.

        IV. Sanatın gerçek kaynağının bilinçaltı okluğuna dayanır.

 Yukarıdaki edebiyat İlkeleri sırasıyla hangi akımlara aittir?

 A)  Klasisizm, Realizm, Sembolizm, Sürrealizm

 B)  Romantizm, Sembolizm, Realizm, Kübizm

 C) Klasisizm, Natüralizm, Pamasizm, Sürrealizm

 D) Realizm, Sembolizm, Pamasizm, Romantizm

 E)  Klasisizm, Sürrealizm, Natüralizm, Sembolizm

  

23. Aşağıdakilerin hangisinde Servet-i Fünun Edebiyatı ile ilgili bir bilgi yanlışı yapılmıştır?

 A)  Öykü ve romanda realizm ve natüralizmin etkisi görülür.

 B)  Öz ve biçim uyumunu sağlamaya çalışırken yapay bir dil oluşturmuşlardır.

 C)  Eserler halk için değil aydınlar için yazılmıştır.

 D)  Gözleme önem verilmiş, çağdaş roman ve öykünün temelleri atılmıştır.

 E)  Nazım birimi olarak dörtlük kullanılmıştır.

  

24. Aşağıdakilerden hangisi Fecr-i Âti sanatçıları için söylenemez?

 A) Servet-i Fünûn sanatçılarından büyük destek görmüşlerdir.

 B) Fransız edebiyatını örnek almış, özellikle sembolizmden etkilenmişlerdir.

 C) Sanatın  “şahsi ve muhterem”  olduğunu dile getirmişlerdir.

 D)  Aruz veznini ve serbest müstezatı kullanmışlardır.

 E)  Arapça,   Farsça kelimeleri sıkça kullanarak sanatlı ve ağır bir dille yazmışlardır.

  

25. Aşağıdakilerin hangisi Ahmet Haşim’in edebi kişiliği ile ilgili değildir?

 A)  Batı edebiyatının sembolist ve empresyonist şairlerinden etkilenmiştir.

 B)  Fecr-i Âti topluluğu içinde yer almış, topluluğun dağılması ile sanat hayatına bağımsız olarak devam etmiştir.

 C)  Düzyazı türünde de eser veren sanatçının, düzyazılarında dili sadedir.

 D) Şiirlerinde sosyal konulara yer vermiş, şekilden ziyade mana­yı önemsemiştir.

 E)   Şiirlerini aruz ölçüsüyle yazmıştır.

  

26. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

 A)  Charles Baudelaire’in, “Kötülük Çiçekleri” adlı yapıtı sembolizm akımının özelliklerini yansıtır.

 B) Romantizmin ilkeleri ilk kez, Victor Hugo’nun, “Cromvvell” adlı oyununun önsözünde ortaya konmuştur.

 C) Realizm, Gustave Flaubert’in “Madame Bovary” adlı romanıyla romantizme üstünlüğü­nü kanıtlamıştır.

 D) Realizmi yeterince gerçekçi bulmayan natüralizm akımının ilkelerini Emile Zola, “Deneysel Roman” adlı yapıtında ortaya koymuştur.

 E) Düşünsel temelini, Descartes’in rasyonalizm felsefesinin oluşturduğu klasisizmin ilkelerini H. de Balzac, “İnsanlık Komedyası” adlı yapı­tında açıklamıştır.

  

27. Yazın bunaltıcı günlerinde yaşlı bir adam, bir pas­tanenin önündeki boş sandalyeye oturunca gar­son hemen yaşlı adamın yanında gelip sormuş:

      —  Ne alacaksın amca? Yaşlı adam gülümseyerek:

      —  Nefes alacağım oğlum, demiş.

 Yaşlı adamın bu yanıtı aşağıdakilerden hangisine örnek olabilir?

       A) Tevriye                           B)  Kinaye                       C) Hüsn-i Talil               D) İstiare                            E) Mecaz-ı Mürsel

  28. Aşağıdakilerden hangisi Yahya Kemal ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu‘nun ortak özelliğidir?

 A)  Milli edebiyatın kurucuları olmaları

 B)  Nev-Yunaniliğin etkisinde kalmaları

 C)  Aynı edebi toplulukta yer almaları

 D)  Aruza karşı şiddetlice heceyi savunmaları ve hece ile şiiri yazmaları

 E)  Romanlarda Anadolu gerçeklerini yer vermeleri

  

29. I. Ali Canip ile Ömer Seyfettin 1911′de Selanik’te çıkarmaya başladıkları “Genç Kalemler” dergisiyle Milli edebiyatın doğmasına öncülük etmişlerdir.

        II. Bu dönemde gözleme dayanmanın ve ülke sorunlarına eğilmenin bir sonucu olarak çoğu yazar re­alizm ve natüralizmin ilkelerini benimsemiştir.

       III. Milli Dönem edebiyatında Türkçülük, Turancılık, İs­lamcılık, Batıcılık fikir akımları da hayat bulmuştur.

       IV. Halide Edip, “Sinekli Bakkal” adlı yapıtında Karagöz ve Ortaoyunu hakkında geniş bilgi verirken kendi çocukluğunu da gözler önüne sermiştir.

       V. Yahya Kemal, hece aruz tartışmalarının en güçlü dönemlerinde bile heceden kopamamış, ölçünün şiir içinde bir aracı olduğunu söylemesine karşın bütün şiirlerini heceyle yazmıştır.

 Yukarıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

 A) I.             B) II.             C) III.             D) IV.             E) V.

   

30. Aşağıdakilerden hangisi “Yeni Lisan” adlı makalenin sunduğu ilkelerden değildir?

 A)   Anlamını kaybeden eski Türkçe sözcükler atılmalı­dır.

 B)   Diğer Türk lehçelerinden dilimize sözcük alınma­malıdır.

 C)   Dil yalın, anlatım akıcı olmalıdır.

 D)   Türkçeye mal olmuş Arapça ve Farsça sözcükler kullanılmalıdır.

 E)   Şiirlerde aruz yerine hece ölçüsü tercih edilmelidir.

  

31. “Halk kaynağına ve ulusal değerlere dönme” düşüncesi, şunları içeriyordu: Halkın anlayabileceği sade bir dile gidilecek, roman ve öykülerde kendi yaşamamıza dönülecek, yerli konular işlenecek. Şiirde aruz ölçüsü bırakılıp hece ölçüsü benimsenecek, ayrıca Halk edebiyatı şiir biçimlerinden ve türlerinden yararlanma yolu seçilecek.”

 Yukarıdaki gibi düşünen Milli edebiyatı topluluğu bu sözleriyle aşağıdakilerden hangisini gerçekleş­tirmeye çalışmaktadır?

 A)   Ulusal bir edebiyatı oluşturmayı

 B)   Şiiri, Batı şiirine yaklaştırmayı

 C)   Halkın sanat zevkini geliştirmeyi

 D)   Edebiyatımızın bir tarihini oluşturmayı

 E)   Düz yazıyı ön plana çıkarmayı

  

32. 1911 yılında Ömer Seyfettin ve Ali Canip Yöntemin Selanik’te çıkardıkları “Genç Kalemler” dergisinin yazınımızda çok önemli bir yeri vardır.

 Bu derginin yazın tarihimizdeki yeri ve önemi aşağıda-kilerin hangisinden kaynaklanmaktadır?

 A)  Milli Edebiyat Dönemi’nin ilk yayın organı olmasından

 B)  Yazarlarımızın öykülerini bu dergide yayınlamalarından

 C)  Bugünkü sınırlarımız dışında yayınlanan Türkçe, edebi bir dergi olmasından

 D)  Yazarların “halk için sanat” ilkesini benimsemelerinden

 E)  Dilde sadeleşmenin bir ilke olarak ilk kez bu dergide ele almış olmasından

  

33. Aşağıdakilerden hangisi Milli edebiyat dönemini hazırlayan nedenlerden değildir?

 A) XIX. yüzyılın ikinci yarısında ülkeyi içinde bulunduğu kötü durumdan kurtarmayı amaçlayan Osmanlıcılık, Batıcılık ve İslamcılık gibi eğilimlerin ortaya çıkması

 B) II. Meşrutiyet ve sonrasındaki gelişmelerin milliyetçilik akımının güçlenmesine neden olması

 C) Ahmet Vefik Paşa, Şemsettin Sami ve Süleyman Paşa gibi aydınlar tarafından dile getirilen Türklük düşüncesinin doğması

 D) Türk Derneği, Türk Yurdu, Türk Ocağı gibi kuruluşların ve bunların yayın organlarının ortaya çıkması

 E)  Selanik’te Genç Kalemler dergisinin yayınlanması               
=====BAŞADÖN======================================
 12. sınıf 1. dönem 1. yazılı sınav- Örnek 1: 
 

Yüzünde bir çizgi, saçında bir ak  

Görünce, en son hazan, dedin mi?

Elini alnına koyup dalarak,

Bahara dönsem bir an, dedin mi?

1-Yukarıdaki dizelerde geçen söz sanatlarını bularak açıklayınız.(10p)  

 

2- Hatıra ile Gezi yazısı türü hakkında kısaca bilgi veriniz.(10p)  

 

3- Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında öğretici metinlerin yapı, tema, dil ve anlatım özelliklerini yazınız.(20p)

Yapı (10p) : 

Tema (5p)  : 

Dil ve Anlatım(5p) :   

 

4- Aşağıdaki boşlukları doğru olarak tamamlayınız.(20p)

a) ………………………………… Belirli bir konuyu, bir görüşü, bir düşünceyi savunmak ve kanıtlamak için yazılır.(5p)

b) Cumhuriyet döneminde ………………… ve ……………… alanında yapılan ilmi çalışmalardan yararlanılmıştır.(5p)

c) Eski Türk edebiyatında gezi yazısına ………………………… denirdi.(5p)

d) …………….:(5p)  * Ben duygusu hakimdir.

        * Bilgi verme, kanıtlama amacı gütmez.

        * Samimi bir üslup kullanılır.

        * İnsanı düşünmeye, yorum yapmaya sürükler.  

 

5- Aşağıdaki eserlerin yazarlarını eşleştiriniz.(20p)

Her eşleştirme 4 puandır.

a-Han Duvarları                                    Halit Fahri OZANSOY           (  )

b-Eski Korsan Hikâyeleri                     Yusuf Ziya ORTAÇ                (  )

c-Çocuk Adam                                      Orhan Seyfi ORHON              (  )

d-Göç                                                     Enis Behiç KORYÜREK        (  )

e-Aşk Yolunun Yolcuları                      Faruk Nafiz ÇAMLIBEL        (  )  

 

6-Atatürk’ün Laiklik ilkesine verdiği önemi aşağıya yazınız.(20p)  

 

CEVAPLAR

C.1- *İhtiyarlık hazana, gençlik bahara benzetilmiş. İhtiyarlık ve gençlik verilmemiş; açık istiare yapılmıştır.

*Duyguyu ve anlamı güçlendirmek için sözü soru biçiminde yöneltmiş buna da istifham diyoruz. 

C.2- HATIRA: Bir yazarın kendine veya yakın bir tanıdığına ait geçmiş olayları anlattığı yazı türüdür.

GEZİ YAZISI: Gezilip görülen yerlerin doğal güzelliklerini, tarihi, ekonomik, sosyal ve kültürel özelliklerinin, oralarla ilgili izlenimlerin anlatıldığı yazı türüdür. 

C.3- Yapı: Metinlerin türlerine göre yapıları birbirinden farklıdır. Metinlerin yapısında halk kültürü, Doğu – Batı meselesi, yeni fikir ve edebiyat akımları gibi temel motifler yer alır.

Tema: Edebiyatımız bu dönemde toplumcu bir karakter kazanmıştır.

 Dil ve Anlatım : Dil sadeleşmiştir. Halk dilinde deyimlere, kalıplaşmış ifadelere yer verilir.  

C.4- a) Makale: Belirli bir konuyu bir görüşü bir düşünceyi savunmak ve kanıtlamak için yazılır.(5p)

b) Cumhuriyet döneminde psikoloji ve psikiyatri alanında yapılan ilmi çalışmalardan yararlanılmıştır.(5p)

c) Eski Türk edebiyatında gezi yazısına seyahatname denirdi.(5p)

d)  Deneme : (5p)    * Ben duygusu hakimdir.  *Bilgi verme, kanıtlama amacı gütmez. * Samimi bir üslup kullanılır. * İnsanı düşünmeye, yorum yapmaya sürükler. 

C.5-

a-Han Duvarları                                    Halit Fahri OZANSOY           ( e )

b-Eski Korsan Hikâyeleri                     Yusuf Ziya ORTAÇ                ( d )

c-Çocuk Adam                                      Orhan Seyfi ORHON              ( c )

d-Göç                                                     Enis Behiç KORYÜREK        ( b )

e-Aşk Yolunun Yolcuları                      Faruk Nafiz ÇAMLIBEL        ( a ) 

C.6-Atatürk’ün Laiklik ilkesine verdiği önemi aşağıya yazınız.(20p)

Öğrencinin yorum ve düşünce gücü dikkate alınacaktır.             
=====BAŞADÖN======================================
 12. sınıf 1. dönem 2. yazılı sınav- Örnek 1:  
       
       
=====BAŞADÖN======================================
 12. sınıf 1. dönem 2. yazılı sınav- Örnek 2:  
 

S.1. Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise(D),yanlış ise(Y)yazınız. (10p)

Cumhuriyet Dönemi edebiyatımızda sanatçılarımız İstanbul’a ve İstanbul halkına yönelmiştir.(    )

Cumhuriyet Dönemi öğretici metinleri kullanılan sade dil sayesinde halka daha çok ulaşma imkanı bulmuştur.(

Fıkralarda günlük,samimi,akıcı dil yerine ciddi bilimsel ve ağır bir dil kullanılır.(    )

Makale türü,bilimsellik ve tutarlılık yönüyle fıkra türünden ayrılır.(    )

Deneme, hatıra,fıkra ve gezi yazılarında yazar öznel bir tutum içerisinde iken makalede nesnel bir tutum içerisindedir.(    )

 

Soru-2.Aşağıda boş bırakılan yerleri uygun şekilde doldurunuz.(15p)

Hindistan’da 16.yüzyılda bir Türk devleti kuran Babür Şah’ın………………………..adlı eseri anı türünün edebiyatımızdaki ilk örneği sayılır.

Öz şiir anlayışını sürdüren şairler batı edebiyatındaki ………………………..akımından etkilenmişlerdir. Bu akımın edebiyatımızdaki en önemli temsilcisi…………………………………………’dir.

Öz şiir anlayışının Cumhuriyet döneminde önemli temsilcileri; bir edebi topluluk olarak …………………………………………. Bağımsız şairler olarak da,..............................................................,………………………………………………….ve……………

……………………………………’dır.

Öz şiir anlayışını Cumhuriyet Döneminde sürdüren şairler;………………………………………..,…………………………………

ve…………………………………………………….gibi  batılı sembolist şairlerden etkilenmişlerdir

Nazım Hikmet Rusya’daki öğrenim yıllarında…………………şair…………………..’den etkilenerek ölçülü ve uyaklı şiiri bırakmıştır.

Cumhuriyet döneminin önemli öğretici metin yazarlarından üçü;………………………………., ………………………………………..,. ve ……………………………………………….’dır

 

OTUZ BEŞ YAŞ                                          BENDEDİR                                              OLVİDO

Yaş otuz beş!Yolun yarısı eder.                   Ne azap, ne sitem bu yalnızlıktan,        Hoyrattır bu akşamüstüler daima

Dante gibi ortasındayız ömrün.                   Kime ne aşılmaz duvar bendedir,         Gün saltanatıyla gitti mi bir defa

Delikanlı çağımızdaki cevher,                      Süslenmiş gemiler geçse açıktan,          Yalnızlığımızla doldurup her yeri

Yalvarmak yakarmak nafile bugün,           Sanırım gittiği diyar bendedir.              Bir renk çığlığı içinde bahçemizden

Gözünün yaşına bakmadan gider.                                                                                 Bir el çıkarmaya başlar bohçamızda

Yaram var,havanlar dövemez merhem;  Lavanta çiçeği kokan kederleri;

Şakaklarıma kar mı yağdı ne var?            Yüküm var, bulamaz pazarlar dirhem.  Hoyrattır bu akşamüstüler daima.

Benim mi Allahım bu çizgili yüz?              Ne çıkar, bir yola düşmemiş gölgem;                  Ahmet Muhip DIRANAS

Ya gözler altındaki mor halkalar?            Yollar ki Allah’a çıkar,bendedir.

Neden böyle düşman görünürsünüz,                       N.Fazıl KISAKÜREK

Yıllar yılı dost bildiğim aynalar?

Cahit Sıtkı TARANCI

Soru-3.Yukarıdaki şiirlerden de yararlanarak öz şiir anlayışı hakkında bilgi veriniz. (20p)

Soru-4.Şiirlerden üç farklı söz sanatı bularak açıklayınız.Öz şiir anlayışında imgesel (sanatlı) söyleyişin yeri nedir?Açıklayınız.(20p)

 

Soru-5.Aşağıda karışık olarak verilmiş eser,yazar ve tür isimlerini eşleştiriniz.(10p)

Çile,Falih Rıfkı Atay,anı,Anadolu Notları,deneme,Necip Fazıl Kısakürek,şiir,Reşat Nuri Güntekin,Beş Şehir,

Çankaya,gezi yazısı,Ahmet Hamdi Tanpınar,Yusuf Ziya Ortaç,Beşik,fıkra

 

KEREM GİBİ
Hava kurşun gibi ağır!!
Bağır
bağır
bağır
bağırıyorum.   Koşun
kurşun
erit-
-meğe
çağırıyorum...

O diyor ki bana:
— Sen kendi sesinle kül olursun ey!
Kerem
gibi
yana
yana...

Nazım Hikmet RAN

 

Soru-6.Yukarıdaki şiiri de göz önünde bulundurarak serbest nazım ve toplumcu şiir hakkında bilgi veriniz.(25)            
=====BAŞADÖN======================================
 12. sınıf 1. dönem 3. yazılı sınav- Örnek 1:  
 

1. İslamiyet'ten önceki Türk edebiyatıyla ilgili aşağı­daki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Yabancı etkilerden uzak kalmış bir edebiyattır.

B) Hece ölçüsü ve dörtlük anlayışıyla oluşmuş bir şiir geleneği vardır.

C) Şiirler ezgilere bağlı olarak söylenmiştir.

D) Toplumun ortak ürünü olduğu için eserlerin çoğunun yaratıcısı bilinmez.

E) Ozanlar, şiirlerini anıtlara yazdırarak ölümsüzleştirmiştir.

 

2.  Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A) İslamiyet öncesi Türk edebiyatının başyapıtlarından olan Kutadgu Bilig, sosyal yaşamın nasıl olması gerektiği hakkında bilgi verdiği için sade bir dille yazılmıştır.

B) Göktürk alfabesiyle yazılan Orhun Yazıtları İslamiyet öncesi Türk edebiyatının ilk örnekleri sayılır.

C) Arapça olarak yazılan Divanü Lügati't-Türk, Türk dilinin ilk sözlüğü sayılır, aynı zamanda ansiklopedik bir nitelik taşır.

D) Edip Ahmet Yükneki tarafından Hakaniye lehçesiyle ya­zılan Atabetü'l-Hakayık, İslam ahlakını öğretmeye çalı­şan didaktik bir eserdir.

E) Koşma nazım biçimiyle ve hece ölçüsüyle yazılan Divan-ı Hikmet dini-tasavvufi bir şiir kitabıdır.

 

3.  Aşağıdakilerden hangisi Halk edebiyatının genel özelliklerinden biri değildir?

A) İslamiyet’in kabulünden önceki Türk edebiyatı geleneğini sürdüren sözlü bir edebiyattır.

B) Şiirlerde biçim kaygısı ön plandadır, sanatlı bir dil kullanılır.

C) Şiirlerdeki benzetmeler, somut varlıklardan yararlanılarak yapılır.

D) Nazım birimi dörtlük, nazım ölçüsü hece ölçü­südür.

E) Halk şairlerinin hayat hikâyeleri ve şiirleri, me­raklıları tarafından "cönk" adı verilen eserlerde toplanmıştır.

 

4. 15. yüzyılda Mercimek Ahmet Tazarru-name, Maarifname adlı eserleriyle süslü, sanatlı nesir örnekleri vermiştir. Bu

                                  I                          II                       III

dönemde Âşık Paşazade, tarih kitabı yazmıştır. Sinan Paşa ise Kabus-name çevirisinde halk için yazılmış, sade nesir

                           IV                                                          V                VI

örneği vermiştir.

Bu parçadaki bilgi yanlışlığı numaralanmış bölümlerden hangilerinin yer değiştirmesiyle giderilir?

A) I. ve IV.              B) I. ve V.             C) II. ve VI.              D) III. ve VI.                E) IV. ve V.

 

5.  Aşağıdakilerden hangisi ayraç içinde belirtilen kişiyle ilgili değildir?

A) Şiirlerinde Azeri Türkçesini kullanan şairin eser­lerinde tasavvuf düşüncesi hâkimdir. (Fuzûlî)

B) Eserlerinde dini konulara hiç yer vermemiş, Divan edebiyatının kurallarının dışına çıkmıştır. (Nedim)

C) 17. yüzyılın, tarih, coğrafya, denizcilik alanların­da eser veren; eserlerinden bazıları Batı dillerine çevrilen bilginidir. (Kâtip Çelebi)

D) Divan edebiyatında süslü, seçili divan nesrinin temsilcisi kabul edilir. (Sinan Paşa)

E) Düzyazılarını Tuhfetü'l-Harameyn ve Münşeat adlı eserlerde toplayan sanatçı, toplumdaki aksayan yönleri ele alan didaktik şiirler yazmıştır. (Nef'î)

 

6.    İstanbul deyince aklıma

       Bir basma fabrikası gelir

       Duvarları uzun, masaları uzun, sobaları uzun

       Dal gibi dalyan gibi kızlar çalışır bütün gün ayakta

       Kan ter içinde mahzun

       Yüzleri uzun, elleri uzun, günleri uzun

Bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi söylene­mez?

A) 4. dizede dört öğeli bir benzetme vardır.

B) Deyimlerden yararlanılmıştır.

C) 3. dizeyle 6. dize arasında leff ü neşr sanatı vardır.

D) Yineleme (tekrir) sanatı vardır.

E) 5. dizeyle 6. dize arasında zengin uyak vardır.

 

7.  —-1831 'de resmi olarak çıkarılan ilk Türkçe gazetedir. Bunu 1840'ta yarı resmi -— izler. Agâh Efendi ve Şinasi'nin 1860'ta çıkardıkları —- ile Şinasi'nin çıkardığı —- gaze­telerinde yayımlanan çeşitli yazılar, yeni nesrin ilk örnekleri oldular.

Aşağıdakilerden hangisi bu parçada boş bırakılan yer­lere getirilmesi gerekenlerden biri değildir?

A) Ceride-i Havadis                               B) Tercüman-ı Ahval

C) Tercüman-ı Hakikât                          D) Takvim-i Vakayi

E) Tasvir-i Efkâr

 

8.   *

      * Moliere

      * Victor Hugo

Bu sanatçıların ortak özelliği aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?

A) Aynı yüzyılda yaşamaları

B) Klasisizm akımının temsilcileri olmaları

C) Tiyatro türünde eserler vermeleri

D) Aynı ülkenin sanatçıları olmaları

E) Romantizm akımının temsilcileri olmaları

 

9.  Aşağıdaki yazar-eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

A) Mark Twain - Tom Sawyer'in Maceraları

B) Tolstoy - Anna Karenina

C) Henrik İbsen - Antika Dükkânı

D) Schiller - Wİlhelm Tell

E) Victor Hugo - Hernani

 

10. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat döneminde tiyatro türünde verilen eserlerden biri değildir?

   A)  Tezer             B)  Macera-yı Aşk          C)  Gülnihal                D)  Füruzan             E)  Vuslat

 

11.  * Yeninin yanında eskiyi de savunmuştur. Önce halk şiirini almış, sonra bundan da vazgeçmiştir. Bu çelişkileriyle eleştiriye uğramıştır.

        * Geniş halk kitlelerini eğitmeyi amaçlamış, romanlarda konunun akışını kesip konu dışında çeşitli bilgilere yer ver­miştir.

        * Bir devlet adamı olan yazar, Bursa valisi olduğunda bir ti­yatro binası yaptırmış; İstanbul’dan Bursa'ya gelen sanatçılara destek olmuş; Moliere'den yaptığı çevirileri burada oynatmıştır.

        * Edebiyattaki eski-yeni tartışmasında, Divan edebiyatı geleneklerini savunan, eski şiiri çok iyi bilen bir sanatçıdır.

Bu bilgiler arasında aşağıdaki sanatçılardan hangisiyle ilgili bilgi yoktur?

A) Muallim Naci                               

B) Ziya Paşa

C) Ahmet Vefik Paşa                       

D) Ahmet Mithat Efendi

E) Şemsettin Sami

 

12.  Faruk Nafiz'in önderliğindeki Beş Hececiler, şiirde hece ölçüsünü, çoğu zaman Halk edebiyatı nazım şekillerini ve sade Türkçeyi kullanmayı tercih ettiler.

Bu parçadan hareketle, Beş Hececilerin aşağıdaki isim­lerden hangilerinin takipçisi olduğu söylenebilir?

A) Ziya Paşa - Namık Kemal

B) Tevfik Fikret - Cenap Sahabettin

C) Ziya Gökalp - Mehmet Emin Yurdakul

D) Orhan Veli - Oktay Rifat

E) Ahmet Hamdı Tanpınar - Ahmet Muhip Dıranas

 

13. Aşağıdaki eserlerden hangisi tür bakımından ötekilerinden farklıdır?

A) Haluk'un Defteri

B) Üç İstanbul

C) Gulyabani

D) Cezmi

E) Kuyruklu Yıldız Altında Bir izdivaç

 

14. Aşağıdaki özelliklerden hangisi Tanzimat dönemi tiyatrolarında görülen bir özellik değildir?

A) Bu dönemde bazı tiyatro yapıtları oynan­mak için değil, okunmak için yazılmıştır.

B) Komedilerde klasisizm, dramlarda roman­tizm akımlarının etkileri görülmektedir.

C) Tiyatro yazarları toplumsal sorunlara sırt çevirmiştir.

D) Düzyazıyla yazılan yapıtların yanı sıra man­zum tiyatrolar da yazılmıştır.

E) Yapıtlar, tiyatro tekniği yönünden yeterli olgunluğa ulaşamamıştır.

 

15. Servet-i Fünûn döneminde yetişen gazeteci yazarlarımızdandır. Şiir, öykü, tarih, bilim ve çocuk kitapları yazan, çevi­riler yapan yazarın asıl değeri, fıkra, makale ve anılarında görülür. Hüseyin Rahmi'nin romanlarında yaptığı yaşamı anlatma işini o da fıkra ve anıları ile başarmıştır, İstanbul’un günlük yaşamını, bütün yönleriyle vermeye çalışmış, bir İstanbul portresi çizmiştir, İstanbul’un çarşıları, pazarları, ara mahalleleri, ramazan hayatı hepsi onun gerçekçi anlayışıyla yazılarına yansır. Kırmayan bir hiciv, tatlı bir mizahı vardır. Falaka, Şehir Mektupları, Muharrir Bu Ya önemli eserleridir.

Bu parçada sözü edilen yazar, aşağıdakilerden hangi­sidir?

A) Ahmet Rasim             B) Halit Ziya Uşaklıgil         C) Mehmet Rauf          D) Ahmet Haşim       E) Hüseyin Cahit Yalçın

 

16.   Servet-i Fünûn edebiyatının en önemli şairlerindendir.

       II. Öğretici yanı ağır basan; vatan, ahlak, din konularını işleyen birçok şiir yazmıştır.

      III. Hece ölçüsünü hiç kullanmamıştır.

      IV. Nazmı (şiiri) nesre (düzyazı) yaklaştırmıştır.

       V.  Genellikle ağır bir dil kullanmıştır, halk deyişlerine yer vermemiştir.

Numaralanmış cümlelerden hangisi hem Tevfik Fikret hem de Mehmet Akif için söylenebilir?

   A) I.              B) II.                 C) III.              D) IV.             E) V.

 

17. "Yedi Meşale" adlı kitabı çıkardığımızda çoğumuzda bir teşbih, bir resim merakı vardı. Hep bir şeyi, bir şeye ben­zetmeye uğraşır, kendimizi sembolist sanırdık. Bizden sonra yetişenler, şekli kırdı. Ben de sevinçle onlara uydum. Zamanla yalın sözün kıymetini anladım. Duyduklarımı olduğu gibi, süssüz, yapmacıksız söylemeye çalışıyorum artık.

Bu sözler aşağıdaki sanatçılardan hangisine ait olabilir?

A) Ali Canip Yöntem       B) Enis Behiç Koryürek      C) Ziya Osman Saba       D) Behçet Necatigil          E) Ahmet Haşim

 

18. Aşağıdakilerden hangisi Fecr-i Ati topluluğuyla Di­van edebiyatının ortak bir özelliği değildir?

A) "Sanat, sanat içindir." ilkesini benimsemek

B) Anlaşılması güç bir dil kullanmak

C) Toplumdan kopuk bir edebiyat yapmak

D) Aruz ölçüsünü kullanmak

E) Şiirleri aynı nazım biçimleriyle oluşturmak

 

19. Aşağıdakilerin hangisi Fuzuli ile Baki'nin ortak özelliklerinden biri değildir?

A) İkisi de 16. yüzyılda yaşamıştır.

B) İkisinin de "divan"ı vardır.

C) İkisi de şiir tekniği yönünden güçlüdür.

D) İkisi de gazellerinin yanında mesnevileriyle ün kazanmıştır.

E) İkisi de dönemlerine göre sade bir dil kullanmışlardır.

 

20. Edebiyatımızda yenilik Tanzimatla başlar. Bundan sonra gelen Servet-i Fünun, Fecr-i Âti toplulukları da sanatta ve düşüncede yenilikler sundular. Ancak hiçbiri güçlü ve temelli bir de­ğişiklik yapamadı. 1911 yılında ortaya çıkan Milli Edebiyat hareketi ise daha çabuk ve kalıcı bir güç oluşturdu.

Milli edebiyatçıların "çabuk ve kalıcı bir güç oluşturması" daha çok aşağıdakilerden hangisine bağlanabilir?

A) Daha önce ele alınmamış konuları işleme­leri

B) Şiirde yeni biçimlere yer vermeleri.

C) Geçmişteki eserleri iyi değerlendirip bun­lardan yararlanmaları

D) Sanatı, ulusal dil ve ulusal özelliklerde dayandırmaları

E) Batı sanat akımlarının dışında kalmaları

 

21. Ahmet Muhip Dıranas —- dönemi Türk şiirinin ustalarındandır. Şiirde ölçü ve kafiyeye önem veren şair —- şiiri geleneğinden yararlanmıştır. Yalın, anlaşılır bir dili vardır. En çok, —- adlı şiiriyle bilinmektedir. Şiirlerini "Şiirler" adı altın­da bir kitapta toplamıştır.

Bu parçadaki boş bırakılan yerlere, sırasıyla aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi gerekir?

A) Servet-i Fünûn - Fransız - Olvido

B) Fecr-i Âti - Divan - Fahriye Abla

C) Milli Edebiyat - Halk - Olvido

D) Cumhuriyet - Halk - Fahriye Abla

E) İkinci Yeni - Fransız - Olvido

 

22. Aşağıdakilerden hangisi Garip şiirinin özelliklerinden değildir?

A) Resim, müzik ve öteki sanatlardan yarar­lanmaya çalışması

B) Geleneksel şiirin tabularını kırarak yola çıkması

C) Kafiyeyi ilkel, edebi sanatları gereksiz bul­ması

D) Hece ölçüsünü de aruz ölçüsünü de dışla­ması

E) Yeni bir zevk oluşturmak için eski olan her şeyden uzak durması                               

 

23.    Mustafa Kemal'in kağnısı derdi, kağnısına

          Mermi taşırdı öteye, dağ taş aşardı

          Çabuk giderdi, çok götürürdü

          Elifçik Nam salmıştı asker içinde

Bu dizeler Fazıl Hüsnü Dağlarca ile ilgili aşağıdaki yargıların hangisini desteklemektedir?

A) Bazı şiirlerinde soyut konuları işlemiştir.

B) Kendine özgü bir dil yapısı vardır.

C) Şiirlerinde hem bireysel hem de toplumsal konulara yer vermiştir.

D) Herhangi bir akımın veya görüşün etkisinde kalmamıştır.

E) Kurtuluş Savaşı'nı destanlaştırarak anlattığı şiirleri vardır.

 

24.  Türk Halk edebiyatı kendi macerası içinde bir zorlamaya maruz kalmadan ve çok da desteklenmeden öylece gelişmiştir. Ancak bu durum bir güçsüzlük sebebi değildir. Coğrafyası, geleneği ve sanatçı kadrosu bakımından geniş alana sahiptir. Bu zenginliğe rağmen bazı türler, bazı isim­lerle özdeşleşmiştir. Güzelleme dendiğinde -—, koçaklama dendiğinde —-, halk hikâyesi dendiğinde — akla gelir.

Bu parçadaki boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Âşık Ömer - Köroğlu - Ferhat ile Şirin

B) Karacaoğlan - Köroğlu - Kerem ile Aslı

C) Dadaloğlu - Erzurumlu Emrah - Tahir ile Zühre

D) Köroğlu - Karacaoğlan - Leyla ile Mecnun

E) Âşık Ömer - Dadaloğlu - Yusuf ile Züleyha

 

25. Sabri Esat Siyavuşgil, Ziya Osman Saba, Yaşar Nabi Nayır, Kenan Hulusi, Cevdet Kudret gibi şairlerin oluş­turduğu yedi Meşaleciler topluluğunun özelliği aşağıdakilerden hangisi olamaz?

A) Beş Hececiler’in şiirlerini sığ oldukları gerekçesiyle eleştirmişlerdir.

B) Türk şiirindeki son edebi akımdır.

C) Kendilerinden önceki sanatçılar eleştirmenlerine rağ­men Türk şiirine önemli bir yenilik getirememişlerdir.

D) Fransız şiirini kendilerine örnek almışlardır.

E) "Samimilik, içtenlik, canlılık ve devamlı yenilik" ilkesini benimsemişlerdir.

 

26. —- XVI. yüzyılın ikinci yarısından sonra, çeşitli türlerde olgunlaştırılan İngiliz edebiyatına "Denemeler"i ile; —- lirik, romantik şiirleri ve tiyatro eserleri ile yeni bir değer kazandır­mıştır. XVII. yüzyıl yazarlarından —- "Robenson Cruose" adlı eseriyle, —- "Gulliver'in Seyahatleri" ile bu edebiyata ölüm­süz eserler bırakmışlardır.

Aşağıdakilerden hangisi bu parçada boş bırakılan yer­lere getirilmesi gereken isimlerden biri değildir?

A) Bacon                                          

B) William Shakspeare

C) Daniel Defoe                              

D) Jonathan Swift

E) Charles Dickens

 

27. Aşağıdakilerin hangisinde, belirtilen yargı ayraç içinde verilen edebiyat akımıyla ilgili değildir?

A) Mükemmeliyetçilik esas alınmış, konuya değil; an­latıma önem verilmiştir. (Klasisizm)

B) Tiyatroda, üç birlik kuralına -yer, zaman ve olay bir­liği- uyulmamış, dram gelişmiştir. (Romantizm)

C) Sanatçılar, yapıtlarında, kişiliklerini gizlemiş; olayla­rı tarafsız bir gözle anlatmışlardır. (Realizm)

D) Sanatçılar, yapıtlarında, dış dünyada gördüklerinin gerçek yönünü değil; kendilerinde uyandırdığı izle­nimleri anlatmışlardır. (Parnasizm)

E) İnsan psikolojisiyle fizyolojisi birbirine bağlı kabul edilmiş; yapıtlarda, kahramanların fiziksel özellikle­ri ayrıntılı olarak verilmiştir. (Natüralizm)

 

28. Roman kahramanı, Akşehir'e gönderilen padi­şah ve halife yanlısıdır. Önce Kuva-yı Milliyeci'lere karşı çıkan; Ankara'dan, vurulma buy­ruğu gelince bir çeteye sığındıktan, savaşçı bir yiğit olduktan sonra, Çerkeş Ethem'in çetele­rine katılan genç vaiz "İstanbullu Hoca"dır. Ya­zar, Fatih Medresesi'nden yetişme bu genci, yirmi bir yaşındaki Mehmet Reşit Efendi'yi yer yer idealize etmekten, yüceltmekten kendini alamamıştır.

Bu parçada sözü edilen romanın ve yazarı­nın adı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yorgun Savaşçı-Kemal Tahir

B) Vurun Kahpeye-Halide Edip Adıvar

C) Küçük Ağa-Tarık Buğra

D) Yaban-Yakup Kadri Karaosmanoğlu

E) Üç İstanbul- Mithat Cemal Kuntay

 

29. Türk edebiyatı, özellikle de Divan edebiyatı sanatlar bakımın­dan oldukça zengindir.

En çok bilinen ve kullanılan sanat­lardan birkaçını şöyle sıralamak mümkün: Bir sözün

ben­zetme amacı güdülmeden başka bir söz yerine kullanıl­masına mecaz-ı mürsel,

                                                                                                                    I  

sözcüklerin benzerlik ilgisiyle birbirinin yerine kullanılmasına teşbih, bir sözcüğün

                                                                                                         II

mecaz anlamı kastedilecek şekilde hem gerçek hem mecaz anlamda kul­lanılmasına

kinaye, insan dışı varlıklara insan niteliği yüklenmesine teşhis, anlamca

   III                                                                                     IV

birbiriyle ilgili sözcüklerin bir arada kullanılmasına tenasüp denir.

                                                                                        V

Bu parçadaki numaralanmış terimlerden hangisinin açık­laması yanlış verilmiştir?

A) I.              B) II.              C) III.              D) IV.              E) V.

 

30.   Yılda bir kere çıldırır ağaçlar sevincinden

         Yılda bir kere uzatır avuçlarını yaprak

         Biz de bir kere sevinebilseydik

         Ağaçlar gibi çıldırasıya

Bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Tariz sanatı vardır.

B) Serbest yazılmıştır.

C) Mecazlı söyleyiş vardır.

D) Kişileştirme yapılmıştır.

E) İstiare vardır.

 

31. Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Gazel ve kasidenin nazım birimi beyittir.

B) Kasidenin son beytinde şairin mahlası yer alır.

C) Kaside nazım biçimi ile yazılan şiirler konularına göre değişik adlar alır.

D) "Naat, münacat, tevhit" birer kaside türüdür.

E) Gazellerde aşk, sevgi ve şarap konuları işlenir.

 

32.  Mehmet Emin Yurdakul Milli Edebiyat akımının öncüle-

                 I

rindendir. Toplumcu sanat anlayışı, yalın ve coşkulu şiirle-

                                II

riyle tüm halka seslenmeye çalışmıştır. Didaktik bir söyle-

 

yişin hâkim olduğu şiirlerinde hece ölçüsünü ve Batı'dan

                                                         III

Alınan nazım biçimlerini kullanmıştır. Türk Sazı, Cenge

                                                                        IV

Giderken, Turana Doğru gibi şiirlerinin yanı sıra Yüksek

                                                                                         V

Ökçeler adında ünlü bir hikâyesi vardır.

 

Bu parçadaki bilgi yanlışı numaralanmış bölümlerin hangisinden kaynaklanmaktadır?

A) I.              B) II.                 C) III.              D) IV.             E) V.

 

33. Aiskhylos, Sophokles, Euripides'in ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Fransız edebiyatında tragedya yazarı olmaları

B) Bir edebi akımın temsilcisi olmaları

C) Tragedya yazarı olmaları

D) Komedi yazarı olmaları

E) Eserlerinde çağlarının bütün özelliklerini yansıtmaları 

CEVAPLAR: 1.E 2.A 3.B 4.B 5.E 6.A 7.C 8.D 9.C 10.D 11.E 12.C 13.A 14.C 15.A 16.D 17.C 18.E 19.D 20.D 21.D 22.A 23.E 24.B 25.B 26.E 27.D 28.C 29.B 30.A 31.B 32.B 33.C       
=====BAŞADÖN======================================
 12. sınıf 2. dönem 1. yazılı sınav- Örnek 1:  
 

S.1. Aşağıdaki yargılara göre şairlere yüklenen işlevi söyleyiniz. (şairin görevi  ne olmalıdır.) (10p)

     Bilimlerin ilerlemesi , keşiflerin çoğalmasına rağmen insanın ,  evrenin ve hayatın  sırlarını çözümleyemeyişi  19. Asırda  ‘’Bilim adamımız olacağına şairimiz olsun  daha iyidir ‘’anlayışını ortaya çıkarmıştır.

     ‘’Şair odur ki , kulağına sesler gelir gaipten ‘’

 

S.2. (a)“Ben ki toz kanatlı bir kelebeğim,                     (b)"Hoşça bak zâtına kim zübde-i âlemsin sen
              Minicik gövdeme yüklü kafdağı,                            Merdüm-i dîde-i ekvân olan âdemsin sen "

              Bir zerreciğim ki , arş' a gebeyim,               ( Zatına çok iyi bak ; çünkü sen alemin ÖZÜ  olan insansın)

              Dev sancılarımın budur kaynağı!”                                                                     Şeyh Galip

                                  Necip Fazıl KISAKÜREK                     (c)“Evreni içinde gizleyen özneyim ben”                                                                                                                                                    Hüseyin ATLANSOY

      YUKARIDAKİ üç metni aşağıdaki başlıklar yönünden  inceleyiniz.  (15p)

a) Temalarını bulunuz.

b) Tema benzerliğinin sebebini açıklayınız.

 

S.3. Cumhuriyet Döneminden önce Namık Kemal ,Mehmet Akif   gibi şairler toplumsal konuları işlemişlerdir. Bu şairlerle NAZIM Hikmet’in , Rıfat Ilgaz’ın Toplumcu gerçekçi Şiir anlayışları arasındaki temel farkları kısaca yazınız. (10p)

 

S.4. Aşağıdaki cümlelerdeki bilgiler doğruysa yanındaki boşluğa D, yanlışsa Y yazınız. (10p)

(    )İkinci Yeni şairleri şiirde anlama değil, söyleyişe önem verdiler.      

(    )Toplumsal Gerçekçiler, özellikle köye ve köylü sorunlarına yöneldiler.

(    ) Cahit Zarifoğlu ve Hilmi YAVUZ  Toplumcu –Gerçekçi şairlerdendir.

 (    )Turgut Uyar ve Sezai Karakoç üslup ve muhteva açısından II. Yeni şiirinde farklılık gösterirler.

(    ) İkinci yeni sonrası toplumcu şiirde içerikten çok biçime önem verilmiştir.

 

S.5. İkinci yeni akımının temsilcilerini yazınız. Sezai Karakoç’u kısaca tanıtınız.(BEŞ ŞAHIS) (10p)

 

S.6. Aşağıdaki dizelerde geçen söz sanatlarını bularak sebepleriyle belirtiniz. (10p)

a) Lavanta çiçeği kokan kederleri …………..

b) Gün saltanatıyla gitti  mi bir defa ……….

c) Durgun suda dinlenen yamaçlar ………

d) Ben diyorum ki ona  kül olayım

     Kerem gibi yana yana……………..

 

S.7. Aşağıdaki boşlukları doldurunuz. (10p)

 ………………………………….. Attila İlhan Çıkardığı dergidir

 ………………………………… ..Aşık Veysel’ keşfeden şairdir.

…………………………………….İmgeye yer vermezler , basit şiiri savunurlar

……………………………………. Bu Vatan Kimin şiiriyle tanınmıştır.

………………………………. ……2. yeni şiirinde çokça görülür.

 

S.8. Aşağıda kısaca tanıtılan sanatçıları yazınız.

        1) Dar çevre şairi olarak bilinir , İlk şiir kitabı Kapalı Çarşıdır.Günlük dilden ustaca yararlanır Evler , Yaz Dönemi  diğer şiir kitaplarından bazılarıdır……………………….

    2)Mavi hareketini başlatarak birinci ve İkinci Yeni şiir akımlarına tepki gösterdi. Şiirde toplumcu gerçekçi anlayışı coşkulu duyarlı bir anlatımla ve yeni bir ses ile dile getirdi………………………

      3)Yakın bir zamanda öldü .Hiç bir şiir akımına katılmadan  insanı ve evreni anlatır. Çocuk ve Allah Havaya Çizilen Dünya Üç Şehitler Destanı en tanınmış esreleridir…………….

   4) 1939’da Maraş’ta doğdu. İlkokul ve Lise öğrenimini burada tamamladı. Mavera dergisinin yönetimini üstlendi. İslâmî ton bir “leit-motiv” halinde bütün şiirlerine yayılmıştır. Şiirleri Açı (K. Maraş), Çıkış (Ankara), Yeni İstiklâl, Büyük Doğu, Diriliş, Edebiyat, Mavera ve Yedi İklim dergilerinde yayınlanmıştır………………………………………………………

    5)1936 yılında İstanbul'da doğdu.Kabataş Erkek Lisesi'ni bitirdikten sonra gazeteciliğe başladı.Lise yıllarında şiir yazmaya başladı ve bazılarını Dönüm dergisinde neşretti. Milliyet Yeni Ortam gazetelerinde eleştiri ve inceleme yazıları yazdı.Bu yazılarının bazılarında Ali Hikmet müstearını kullandı.

Şiir Kitapları:Bakış Kuşu (1969), Bedrettin Üzerine Şiirler (1975), Doğu Şiirleri (1977), Yaz Şiirleri (1981), Gizemli Şiirler (1984), Zaman Şiirleri Halen zaman gazetesinde yazmaya devam etmektedir………………………………………   
 

CEVAPLAR

C.1. ŞAİRLER GÖRÜNENİN ARDINDAKİ GÖRÜNMEYENİ  SEZMESİNDE YETENEKLİ OLMALARI VE İNSANI   EVRENİ VE YAŞAMI ANLAMAYA ÇALIŞMALARI.

 

C.2. a. Temalarını bulunuz,

1, 2, 3. Metinlerin teması “insan alemin özüdür ya da alemin özü insanda gizlidir. Her bireysel varlık, bütün dünya ve tanrının bir aynası gibidir; veya her biri kendi tarzında bütün kâinatı ifade etmektedir” Şeklinde söylenebilir.

b. Tema benzerliğinin sebebini açıklayınız.

DÖNEMLERİ   FARKLI OLSA DA     AİT OLDUKALARI SANAT ANLAYIŞALRININ ŞİİRE YANSIMASI  TASAFFUF VE FELSEFİ ANLAYIŞIN AYNI OLMASI.

 

C.3. N. KEMAL VE MEHEMET AKİF DÖNEMİN SOSYAL OLAYALRINI VE AKSAKLIKLARINI ŞİİRE YANSITMIŞLAR.

SOSOYAL DÖNEMİN ŞARTLARINDAN ŞİKAYET ETMİŞLERDİR .

NAZIM HİKMET VE RIFAT ILGAZ GİBİ TOPLUMCU GERÇEKÇİ ŞAİRLER SOSYAL MESELELERİ İDEOLOJİLERİNİN IŞIĞINDA İŞLEMEYE ÇALIŞMIŞLAR VE İDEOLOJİLERİNİ DE YANSITMIŞLARDIR.

 

C.4 ( D )İkinci Yeni şairleri şiirde anlama değil, söyleyişe önem verdiler.             

(Y)Toplumsal Gerçekçiler, özellikle köye ve köylü sorunlarına yöneldiler.

(Y) Cahit Zarifoğlu ve Hilmi YAVUZ  Toplumcu –Gerçekçi şairlerdendir.

 (D)Turgut Uyar ve Sezai Karakoç üslup ve muhteva açısından II. Yeni şiirinde farklılık gösterirler.

(Y) İkinci yeni sonrası toplumcu şiirde içerikten çok biçime önem verilmiştir.

 

C.5. Sezai Karakoç, 1933 yılında Diyarbakır’ın Ergani ilçesinde dünyaya gelirAnkara Siyasal Bilgiler Fakültesini kazanarak başladığı yüksek öğrenimini, 1955’te fakültenin mali şubesinden mezuniyetle tamamlar. Pek çok resmi görevde bulunur. Görevi icabı Anadolu’yu çok gezer ve birçok il, ilçeyi inceleme, tanıma fırsatı bulur. Kurucusu bulunduğu ‘Diriliş Yayınları’ ve ‘Diriliş Dergisi’ ile İstanbul’da hizmete devam eder. 1990 yılında ‘Güller Açan Gül Ağacı’ Amblemiyle Diriliş Partisini (DİRİ-P) kurar. Yedi yıl Partinin Genel Başkanlığını yürütür. Ancak 1997’de iki genel seçime girmedi gerekçesiyle parti kapatılır. Şiir, sanat ve düşünce ile yüklü hayatına, çilesine, duygu ve duyarlıklarına değinmek çok da kolay değil. Bunun için büyük bir çalışma gerekir. Kısaca, ‘şiir üslubu bakımından, az çok İkinci Yeni’ye yakın sayılsa da, şiirinde işlediği temalar, inandığı değerler bakımından şiirimizde yeni ve değişik bir sestir’ demek mümkün.
Şiir Kitapları:
Körfez (1959), Şahdamar (1962), Hızır'la Kırk Saat (1967), Sesler(1968), Taha'nın Kitabı (1968), Kıyamet Asisi (1968), Mağara veIşık (düzyazı şiirler, 1969), Gül Muştusu (1969), Zamana AdanmışSözler (1970), Ayinler (1977), Leyla ile Mecnun (1981), Ateş Dansı(1987)..

 

C.6. a) Lavanta çiçeği kokan kederleri TEŞBİH  : BENZETME YAPILMIŞTIR

 b) Gün saltanatıyla gitti  mi bir defa  İSTARE : GÜN HÜKÜMDARA BENZETİLMİŞ

c) Durgun suda dinlenen yamaçlar TEŞHİS : YAMAÇLAR İNSAN ÖZELLİĞİ KAZANMIŞ

d) ben diyorum ki ona  kül olayım TELMİH : KEREM İLE ASLI HİKAYESİ HATIRLATILMIŞ

   Kerem gibi yana yana…………….

 

C.7. …MAVİ   Attila İlhan Çıkardığı dergidir

 ………AHMET KUTSİ TECER  Aşık Veysel’ keşfeden şairdir.

…………GARİPÇİLER  .İmgeye yer vermezler , basit şiiri savunurlar

ORHAN ŞAİK GÖKYAY  ..Bu Vatan Kimin şiiriyle tanınmıştır.

…KAPALI SÖYLEYİŞ – İMGE 2. yeni şiirinde çokça görülür.

 

C.8. 1) Dar çevre şairi olarak bilinir , İlk şiir kitabı Kapalı Çarşıdır.Günlük dilden ustaca yararlanır Evler , Yaz Dönemi  diğer şiir kitaplarından bazılarıdır……BEHÇET NECATİGİL.

    2)Mavi hareketini başlatarak birinci ve İkinci Yeni şiir akımlarına tepki gösterdi. Şiirde toplumcu gerçekçi anlayışı coşkulu duyarlı bir anlatımla ve yeni bir ses ile dile getirdi  ATTİLA İLHAN

      3)Yakın bir zamanda öldü .Hiç bir şiir akımına katılmadan  insanı ve evreni anlatır. Çocuk ve Allah Havaya Çizilen Dünya Üç Şehitler Destanı en tanınmış esreleridir………FAZIL HÜSNÜ DAĞLARCA

   4) 1939’da Maraş’ta doğdu. İlkokul ve Lise öğrenimini burada tamamladı. Mavera dergisinin yönetimini üstlendi. İslâmî ton bir “leit-motiv” halinde bütün şiirlerine yayılmıştır. Şiirleri Açı (K. Maraş), Çıkış (Ankara), Yeni İstiklâl, Büyük Doğu, Diriliş, Edebiyat, Mavera ve Yedi İklim dergilerinde yayınlanmıştır…………ERDEM BAYAZIT

    5)1936 yılında İstanbul'da doğdu.Kabataş Erkek Lisesi'ni bitirdikten sonra gazeteciliğe başladı.Lise yıllarında şiir yazmaya başladı ve bazılarını Dönüm dergisinde neşretti. Milliyet Yeni Ortam gazetelerinde eleştiri ve inceleme yazıları yazdı.Bu yazılarının bazılarında Ali Hikmet müstearını kullandı.

Şiir Kitapları:Bakış Kuşu (1969), Bedrettin Üzerine Şiirler (1975), Doğu Şiirleri (1977), Yaz Şiirleri (1981), Gizemli Şiirler (1984), Zaman Şiirleri Halen zaman gazetesinde yazmaya devam etmektedir………HİLMİ YAVUZ.                
=====BAŞADÖN======================================
 12. sınıf 2. dönem 2. yazılı sınav- Örnek 1:  
 

S.1. Aşağıdaki eserlerden hangisi yada hangileri Toplumcu Gerçekçi anlayışla yazılmıştır? (10p)

I.Tırpan                  II.Sodom ve Gomore           III.Anadolu notları            IV.Yeşil Gece               V.Ses

  A)Yalnız I               B)Yalnız III                C)I ve III               D)II ve IV               E)I ve V

 

S.2. “Yazar, romanında ulusal anlayışı benimsemedikleri için iki eşinden ayrılmış bir kadını anlatmaktadır. Yaşadığı dönemde savaş sonrası ortamda ortaya çıkan menfaatçiliği halkın değerlerine tercih eden insanlar eleştirilir. Ve bu anlayışla yapılan mücadele anlatılır.”

  Yukarıdaki eseri yazan sanatçı hangi anlayışla eserini yazmış olabilir? Neden? (10p)

 

S.3. Aşağıdaki yargılar doğruysa (D), yanlışsa (Y) yazınız. (10 Puan)

  a.”Efendilik Savaşı” Fakir Baykurt’un romanıdır.                                              (      )

  b.”Kağnı” ve “Değirmen” adlı öyküler Sabahattin Ali’nin eserleridir.              (      )

  c.Toplumcu gerçekçiler ulusal ve gerçekçi konular üzerinde durmuşlardır.    (      )

  d.Toplumcu gerçekçi anlayış Yakup Kadri’nin Ankara romanıyla başlar.         (      )

  e.”Eski Bir Yara” hikayesi bir Durum Öyküsüdür.                                             (      )

 

S.4. Aşağıdaki boşlukları doğru bir şekilde doldurunuz. (10p)

  a.Yakup Kadri’nin……………………………………………………….. ve……………………………………………. adlı eserleri, onun mensur şiirleridir.

  b.Yakup Kadri’nin Ankara romanının teması:…………………………………………………………………………………………………. ’dır.

  c.Reşat Nuri’nin “Eski Bir Yara” adlı öyküsünün teması:…………………………………………………………………………………..’dır.

  d.Reşat Nuri,………………………….., ………………………………, …………………………………. Ve ……………………………….. türünde eserler vermiştir.

  e.Sabahattin Ali’nin en önemli romanlarından biri de ……………………………………………………………………………………’tur.

 

S.5. Cumhuriyet Döneminde Milli Zevk ve Anlayışla eser yazan sanatçıların işledikleri konuları maddeler halinde yazınız. (10p)

 

S.6. “Yazar romanında kasabada yaşayan ve geçimini çiftçilikle sağlayan bir babanın hayat mücadelesi ve kasabanın zenginleriyle çatışmalarını anlatmıştır. Halkı sömüren zengin kesimin halka yaşattıkları ifade edilmek istenmiştir.”

  Yukarıda bahsedilen roman hangi anlayışla kaleme alınmıştır? (10p)

 

S.7. Aşağıdakilerden hangisi Cumhuriyet Dönemi şiirinin etkilenip kaynak olarak seçtiği anlayışlardan biri değildir?

(10p)

A)Sezgicilik                 B)Realizm                  C)Dadaizm                   D)Egzistansiyalizm                  E)Divan Şiiri

 

S.8. “Şiirde “İnsan Sevgisi” tema olarak seçilmiştir. Ses akışı, ahenk ve anlatım uyum içindedir. Şiirde aynı zamanda kutsal yer isimleri de geçmektedir ve böylece dini çağrışımlar yer almaktadır. Şiirin yapısı ve söyleyişi içeriğinin önüne geçmiştir. Toplum içinde kalan birey işlenmiştir.”

  Yukarıda bahsedilen şiir hangi anlayışla yazılmıştır? (10p)

 

S.9. BİR SABAH TANIDIK BİR ŞEHRE GİRERKEN

Bir sabah tanıdık bir şehre girerken

Sıcak ve dost şeyler düşünür insan

Tanıdık bir yatak bekler sizi

Bir çocuk yüzü gülümser anılardan

 

Dost şehirler, sevgili, anne şehirler

Nice anılar, nice mutluluklar yaşadım her birinizde

Delikanlı bir sevinçle sokaklarınızdan geçtiğim oldu

Kederli günlerim oldu aklımı yitiresiye

Yukarıdaki şiir Cumhuriyet Dönemindeki hangi şiir anlayışına göre yazılmıştır? Bu şiir anlayışının özelliklerinden üç tanesini yazınız. (10p)

 

S.10. Aşağıdakilerden hangisi İsmet Özel’i yansıtan özelliklerden biri değildir? )10p)

A)Üzerinde en çok durduğu konu haklin direnişidir.

B)Yazdıklarıyla kendine özgü bir şair olmayı başarabilmiştir.

C)Şiiri, okur ile haykırış arasında bir köprü olarak seçer.

D)Şiirinde uzak çağrışımlara başvurmamış ve belirgin imgeler kullanmıştır.

E)Toplumu belirleyen faktörleri belirleyip şiirlerine taşımıştır. 

 

CEVAPLAR    

C.1.E

 

C.2. Milli zevk ve anlayışı benimseyen bir yazardır. (3p). Çünkü, yazar ulusal bilinci ve milliyetçilik anlayışını ön planda tutmuş, halkın değerlerini ve ulusal bilinci vurgulamıştır. (7p)

 

C.3.

a.”Efendilik Savaşı” Fakir Baykurt’un romanıdır.                                             (Y)

  b.”Kağnı” ve “Değirmen” adlı öyküler Sabahattin Ali’nin eserleridir.            (D)

  c.Toplumcu gerçekçiler ulusal ve gerçekçi konular üzerinde durmuşlardır.    (Y)

  d.Toplumcu gerçekçi anlayış Yakup Kadri’nin Ankara romanıyla başlar.       (Y)

  e.”Eski Bir Yara” hikayesi bir Durum Öyküsüdür.                                           (Y)

 

C.4 a.Yakup Kadri’nin ERENLERİN BAĞINDAN ve OKUN UCUNDAN adlı eserleri, onun mensur şiirleridir.

  b.Yakup Kadri’nin Ankara romanının teması: İŞGAL YILLARINDA ANKARA’dır.

  c.Reşat Nuri’nin “Eski Bir Yara” adlı öyküsünün teması: ANADOLU İNSANI’dır.

  d.Reşat Nuri, ROMAN, ÖYKÜ, TİYATRO, GEZİ YAZISI türünde eserler vermiştir.

  e.Sabahattin Ali’nin en önemli romanlarından biri de KUYUCAKLI YUSUF’tur.

 

C.5. a.I. Dünya Savaşı, b.Milli Mücadele, c.Anadolu insanı, ç.Atatürk ve İnkılâpları, d.Halkın ve Anadolu’nun yaşam tarzı, e.Ahlak bozuklukları, f.Yanlış batılılaşma, g.Hurafeler, h.Doğu-Batı çatışması, ı.Savaş sonrası halkın durumu.

 

C.6. Toplumcu Gerçekçi anlayış.

 

C.7. B

 

C.8. 1980 Sonrası Bağımsız Bireyci Söylem.

 

C.9. II. Yeni Sonrası Toplumcu Şiir. (5p),

a.Toplumsal sorunlar üzerinde durmuşlardır, b.Mücadeleci ve devrimci bir tarz benimsemişlerdir. c.Şiiri direnişlerini haykırmak için kullanırlar. d.Uzak çağrışımlardan arınmış ve gerçek imgeli şiirler yazmışlardır. e.Marksist bir söylem içindedirler. (5p)

 

C.10. A          
=================================================================================
 12. sınıf 2. dönem 3. yazılı sınav- Örnek 1:  
 

1.Aşağıdaki yapıtlardan hangisi karşısındaki sanatçıya ait değildir?

A) Dokuzuncuncu Hariciye Koğuşu – Peyami Safa

B) Semaver – Sait Faik Abasıyanık

C) Vassaf Bey- Memduh Şevket Esendal

D) Fahim Bey ve Biz – Abdülhak Şinasi Hisar

E) Beş Şehir - Ahmet Kutsi Tecer

 

2.……, Milli Edebiyatçıların gerçekten uzak, duygusal memleketçilik anlayışlarına karşı olarak ortaya çıktılar. Bir şiir dergisi çıkararak, Türk şiirine yeni bir ufuk açmaya çalıştılar. İlkelerini samimiyetlik, içtenlik, canlılık ve devamlı yenilik şeklinde açıkladılar. ……., bu topluluğa bağlı santçılardan biridir.

Bu parçada boş bırakılan yerlere, sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Garipçiler – Orhan Veli Kanık

B) Yedi Meşaleciler – Ziya Osman Saba

C) Beş Hececiler – Enis Behiç Koryürek

D) İkinci Yeniciler – Cemal Süreya

E) Genç Kalemler- Ziya Gökalp

 

3. Romanlarda Doğu-Batı uygarlıkları, madderuh-insan psikolojisi, toplumsal değişme sonucu bunalımlar gibi konuları işlemiş; psikolojik tahlillere önem vermiştir. Kendince yazınsal değeri olmayan romanlarını “Server Bedi” takma adıyla yayımlamıştır. Sözde Kızlar, Yalnızız, Matmazel Noraliya’nın Koltuğu yapıtlarından bazılarıdır.

Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yaşar Kemal      B) Peyami Safa     C) Atilla İlhan    D) Tarık buğra   E) Ahmet Hamdi Tanpınar

 

4. Aşağıdakilerden hangisi “Beş Hececiler”in özelliklerinden değildir?

A) Anadolu’dan ve ulusal kaynaklardan yararlanmışlardır.

B) Şiire aruzla başlamalarına rağmen heceye yönelmişlerdir.

C) Halk edebiyatı nazım biçimlerini kullanmışlardır.

D) “Sanat için sanat” anlayışına bağlıdırlar.

E) Dilde sadeleşmeyi savunmuşlardır.

 

5. İlk ışık öptü camları

    Toprak gülümsedi mor mor

    Çok şükür Tanrım topraktan

    Yine merhamet tütüyor

Bu dizelerde ağır basan söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?

A) İntak   B) Teşbih        C) Telmih         D) Teşhis  E) Tecahüli ârif

 

6. Aşağıdakilerden hangisi Yedi Meşaleciler’in özelliklerinden biri değildir?

A) Sanat aşkını her şeyin üstünde tutmuşlardır.

B) Eski şiir biçimlerini takitten kaçınmışardır.

C) Genellikle hece ölçüsünü kullanmışlardır.

D) Olaylara gerçekçi bir biçimde yaklaşmak istemişlerdir.

E) Şiirde süslü bir dil ve kapalı anlatımı yeğlemişlerdir.

 

7.  Aşağıdaki sanatçı- yapıt eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?

A) Mehmet Akif Ersoy - Safahat

B) Yahya Kemal Beyatlı - Aziz İstanbul

C) Yakup Kadri -  Kiralık Konak
D) Halide Edip Adıvar - Acımak
E) Fazıl Hüsnü Değlarca – Çocuk Ve Allah

 

8. Anadolu halk motiflerini işleyen, duygulu şiirler yazmıştır. Memleket şiirleriyle tanınan şairimizdir. Avrupai şiir anlayışından Aşık Tarzı söyleyişe söylenmiştir. Hece ölçüsüne yeni biçimler aramış modern ozanımızdır. Koçyiğit Köroğlu, Köşebaşı, Şiirler bilinen eserleridir.

Bu paragrafta sözü edilen yazarımız aşağıdakilerden hangisidir?

A) Fazıl Hüsnü Dağlarca

B) Cahit Külebi

C) Ahmet Kutsi Tecer

D) Cahoit Sıtkı Tarancı

E) Kemalettin Kamu

 

9. Yedi Meşaleciler topluluğu farklı bir şiir anlayışı oluşturmak için toplanmıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu gurupta yer alıp da hikaye türünde eser veren sanatçıdır.

A) Kenan Hulisi

B) Sabri Esat Siyavuşgil

C) Ziya Osman Saba

D) Cevdet Kudret Solok

E) Yaşar Nabi Nayır

 

10. 1950’li yıllarda ortaya çıkan şiir akımında amaç; Türk şiirinde değişik imge, çağrışım ve soyutlamalarla yeni bir söyleyiş bulmaktı. Sanatçılar; bireyin yalnızlığı, sıkıntıları, çevreye uyumsuzlukları gibi temalara ağırlık verdiler. Şiirin işçiliği ile ilgilendiler; biçimi üzerinde yoğunlaştılar.

Aşağıdakilerden hangisi, yukarıda sözü edilen akımın sanatçıları arasında yer almaz?

A) Cemal Süreya

B) Edip Cansever

C) Turgut Uyar

D) Atilla İlhan

E) Ece Ayhan

 

11.”Asıl başarı, yaşmış olduğumuza dair bir delil bırakmaktır.” diyen şair, kendisinden geriye Düşten Güzel Ömrümde Sükut, Otuz Beş Yaş, O Böyle İstemezdi  adlı şiirlerinin yanı sıra, Abbas adlı bir hikaye kitabı da bırakmıştır.

Parçada verilen eserlerden hangisi kendisinden söz edilen sanatçımıza ait değildir?

A) Düşten Güzel

B) Otuz Beş Yaş

C) O Böyle İstemezdi

D) Abbas

E) Ömrümde Sükût

 

12.  Aşağıda Peyami Safa ile ilgili olarak verilenlerden hangisi yanlıştır?

A) Roman, hikâye, makale, fıkra gibi türlerde eser vermiştir.

B) Özellikle psikolojik roman türüne ağırlık vermiştir.

C) Boğaziçi Yalıları, Mahur Beste, Fahim Bey ve Biz eserlerinden bazılarıdır.

D) Ona göre, romanın yaşanmış olması gerekmez, yaşanırken meydana getireceği ruh hallerinin anlatılması yeterlidir.

E) Onun her romanında kendinden bir parça vardır.

13. I. Biz de hafif olsaydık bir rüzgardan

     II. Yer alsaydık şu bulut kervanında

    III. Güzele ve yeniye doğru koşan

    IV. Bu sonsuz gidişin bir yanında

Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) 11’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.

B) Hepsinde redif kullanılmıştır.
C) Duraklarda belirli bir kurala uyulmamıştır.
D) I. Ve II: dizelerde ulama vardır.
E) I. Ve III: ile II. Ve IV. Dizelerde çapraz uyak vardır.

14. Ulusun korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar

Bu dizede kullanılan edebi sanat aşağıdakilerden hangisidir?

A) İstiare B) Tekrir C) Tevriye D) Mecaz E) Cinas

 

15. Aşağıdaki Cumhuriyet dönemi yazarlarımızdan hangisi romancılığı kadar şiirleriyle de tanınmaktadır?

A) Ahmet Hamdi Tanpınar B) Halide edip Adıvar  C) Ahmet Haşim  D)Orhan Veli Kanık

E)Peyami Safa

 

16. Aşağıdakilerden hangisi Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı özelliklerinden değildir?

A) Eserlerde Kurtuluş Savaşı’nın etkileri görülür.

B) Sanatçıların dili genellikle sadedir.

C) Edebiyatın bütün türlerinde eserler verilmiştir.
D) Halkın sorunlarına yönelme düşüncesi eğilim kazanmıştır.
E) Romanlarda romantizm akımının etkisi açıkça görülür.

 

17. “Ölçüye, kafiyeye ve şairaneliğe karşı çıkarak küçük insan dünyasını, her türlü süsten arınmış bir dille anlattı. Toplumsal bozuklukları yerden alaycı şiirler de yazdı. Onun sayesinde hayatta ne varsa hatta basit bir insanın nasırına kadar her şey şiire konu oldu.”

Yukarıda hangi şairden bahsedilmektedir?

A) Cahit Sıtkı

B) Oktay Rıfat
C) Orhan Veli Kanık

D) Turgut Uyar

E) Sezai Karakoç

 

18. Necip Fazıl Kısakürek ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Şiirlerinde metafizik ve soyut konulara yer vermiştir.

B) İlk şiirlerinde Faruk Nafiz’in üslubunun etkileri görülür.

C) Biçime, kafiyeye ve ölçüye önem vermiştir.

D) Hece ölçüsüyle birlikte aruzu da kullanmıştır.

E) Şiir ve romanın yanı sıra tiyatro türünde de eserler vermiştir.

 

19. I. Şiirde vezin ve kafiye gereksizdir.

     II. Şiirde sanatlı söyleyişe ihtiyaç yoktur.

    III. Şiirde anlam düz ve dolaysız anlatılmalıdır.

    IV. Anlam, şiirin temelidir.

 Yukarıda özellikleri verilen edebi topluluk aşağıdakilerden hangisidir?

A)Garipçiler  B) Yedi Meşaleciler C) Beş Hececiler D) İkinci Yeni E) Yeni İsyancılar

 

20. Aşağıdakilerin hangisinde boş bırakılan yere ayraç içindeki sözcük getirilirse tanım yanlış olur?

A) … yazarın herhangi bir konu üzerinde kesin sonuçlara varmadan, kişisel görüş ve düşüncelerini senli benli bir anlatım içinde verdiği yazı türüdür.( makale)

B) … ünlü kişilerin yaşamlarını, yaptıklarını, yaşadıkları döneme katkılarını anlatan yazı ve kitaplara denir. (biyografi)

C) Bir kimsenin kendi yaşam öyküsünü kendisinin yazıp anlattığı yapıtlara… denir.(otobiyografi) 

D) Bir topluluk önünde belirli bir konuda yapılan etkili ve inandırıcı konuşmalara … denir. (nutuk)

E) Bir yazarın, başından geçen yada tanık olduğu olay ve olguları bilgilerine, gözlemlerine dayanarak anlattığı yazı türüne … denir. (anı)

 

21. Aşağıdakilerden hangisinde sanatçı ve temsil ettiği topluluk yanlış eşleştirilmiştir?

A) Orhan Veli – Birinci Yeni

B) Cevdet Kudret – İkinci Yeni

C) Kenan Hulusi Koray – Yedi Meşale

D) Melih Cevdet Anday – Birinci Yeni

E) Edip Cansever – İkinci Yeni

 

22. Aşağıdakilerden hangisinde bir bilgi yanlışlığı vardır?

A) Cumhuriyet Edebiyatı, Milli Edebiyat’ın konu ve öz bakımından devamı niteliğindedir.

B) Garip akımı İkinci Yeni akımına karşı bir tepki olarak doğmuştur.

C) Türk hikaye ve romanı 1930’dan sonra toplumcu gerçekçi bir çizgiye yönelir.

D) “Hayat” dergisi 1926’da Cumhuriyet ideolojisini yaygınlaştırmak göreviyle çıkarılmıştır.

E) Birinci Yeniler, ölçü, uyak ve sanatlı söyleyişi tümüyle reddetmiştir.

 

23. Orhan zamanından kalma bir duvar

      Onunla bir yaşta ihtiyar çınar

Yukarıdaki dizelerin kafiyesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yarım uyak B) tam uyak C) Tunç uyak D) Cinaslı uyak E)Zengin uyak

 

24. Aşağıdakilerden hangisi edebiyat türü bakımından ötekilerden farklıdır?

A) Aşk-ı Memnu     B) Saatleri Ayarlama Enstitüsü      C) Yaprak Dökümü

D) Huzur                E) Otuz Beş Yaş

 

25. Aşağıdaki yazar- eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

A) Edip Cansever- Sonrası Kalır

B) Turgut Uyar - Türkiyem

C) Sezai Karakoç- Monna Roza
D)Cemal Süreya -Divan
E) İlhan Berk- Galile Denizi

 

CEVAP ANAHTARI

1.E 2.B 3.B 4.D 5.D 6.E 7.D 8.C 9.C 10.D 11.D 12.C 13.B 14.C 15.A 16.E 17.C 18.D 19.A 20.A 21.B 22.B 23.B 24.E 25.D              
=====BAŞADÖN======================================


======================================
 Copyright © 2014 Melahat YILMAZ, TURKEY. All rights reserved.  
======================================